♦♦♦♦♦♦♦♦فشار قبر چیست؟♦♦♦♦♦♦♦♦

*مریم*

کاربر ویژه
"بازنشسته"
:god14:

از هولناک ترین عذابهای قبر که میت در شب اول قبر به آن مبتلا می شود، فشار قبر است
که مومن و کافر، کوچک و بزرگ، باید حد طبیعی و ناگزیر آن را تحمل کنند اما این فشار تحت اعمال انسان و
پرونده ای که با اوست بسیار متغیر است.

ابو بصیر میگوید: به امام جعفر صادق(علیه السلام) گفتم: آیا احدى هست كه از فشار قبر نجات پیدا كند؟
فرمود: پناه بخدا مى‏بریم از فشار قبر.
چقدر قلیل و اندك هستند آن افرادى كه از فشار قبر نجات پیدا کنند.
(بحارالانوار، ج6،ص260)


البته فشار قبر مربوط به مدفونین در زمین نیست بلکه شامل هر میتی خواهد شد
از امام صادق علیهالسّلام پرسیدند: آیا عذاب و فشار قبر به فرد بدار آویخته میرسد؟
آن حضرت فرمود: همانا پروردگار زمین، خود پروردگار هوا نیز هست.
یا آن خدایى كه زمین به فرمان اوست، هوا نیز به فرمان اوست،
پس خداوند عزّ و جلّ به هوا وحى میفرماید و هوا او را فشارى میدهد سخت‏تر و شدیدتر از قبر
.
(من لا یحضره الفقیه، ترجمه غفارى، ج 1، ص279)
 

*مریم*

کاربر ویژه
"بازنشسته"
فشار قبر چیست؟

اما در مورد اینکه واقعیت فشار قبر چیست و کیفیت آن به چه شکلی است، اطلاعات دقیقی در دست نیست.
برخی همچون علامه مجلسی، علامه حلی، علامه شبر و مرحوم حمصی رازی معتقد به عذاب جسد هستند.
به عقیده این بزرگان و برخی دیگر، ممکن است روح در عالم قبر، در بدن داخل شده و عذاب را تحمل کند ...
علامه مجلسی میفرماید: انما السوال و الضغطة فى الاجساد الاصلیة ...؛
سوال و تنگی و فشار قبر مربوط به جسد اصلی است.
(جسد اصلی در مقابل جسد برزخی)

در نهج البلاغه آمده است... و روعات الفزع و اختلاف الاوضاع و استكاك الاسماع و ظلمة للحد ...؛
(یاد کنید از) دفعه بدفعه آمدنهاى خوف و بیمهای مختلف و جابجا شدن دنده‏هاى پهلو از فشار قبر
و كر گردیدن گوشها و تاریكى گور ...

قائلین به این قول به چنین روایاتی هم استناد میکنند و میگویند در هم فرو رفتن استخوانهاى دنده
(در اثر فشار قبر) و نیش زدن گوشت(که به عنوان عذاب قبر یاد شده)
که در بعضی روایات است تنها با بدن عنصرى سازگارى دارد.
 

*مریم*

کاربر ویژه
"بازنشسته"
وقتى انسان مرد، با قوه ى خیال خود را جداى از دنیا مى یابد؛
همان گونه كه در دنیا با همان صورت به واسطه ى خیال، خود را درك مى كرد، وقتى در قبر گذاشته شد،
خود را با همان صورت در قبر مى یابد و با این واسطه دردها و عقوبت ها و یا لذت ها را در مى یابد.

و این است معنى حدیث: كه قبر باغى از باغ هاى بهشت یا حفره اى از حفره هاى جهنم است.


در هر حال روح با تعلق شدیدی که به جسد دارد، همواره در کنار جسد میماند و
از وضعیت خوب یا بد جسد متاثر میشود
چه داخل در جسد و حساس به احساسات آن باشد چه نباشد.
به همین جهت شاید بتوان گفت فشار قبر، می تواند کنایه از همان فعل و انفعالات شیمیایی باشد
که جنازه را از هم می پاشد و ظرف مدت بسیار کمی،
چنان تغییرات سریعی در آن ایجاد می کند که اگر امکان رویت جسد بعد از یک شب

حاصل شود، صحنه ی دلخراش و اندوه باری در معرض دید قرار خواهد گرفت. :(
 

*مریم*

کاربر ویژه
"بازنشسته"
از فرمایشات حضرت علی(علیهالسلام) است که:

«فَلَوْ مَثَّلْتَهُمْ بِعَقْلِكَ، أَوْ كُشِفَ عَنْهُمْ مَحْجُوبُ الْغِطَاءِ لَكَ، وَ قَدِ ارْتَسَخَتْ أَسْمَاعُهُمْ بِالْهَوَامِّ فَاسْتَكَّتْ، وَاكْتَحَلَتْ أَبْصَارُهُمْ بِالتُّرَابِ فَخَسَفَتْ، وَ تَقَطَّعَتِ الْأَلْسِنَةُ فِی أَفْوَاهِهِمْ بَعْدَ ذَلَاقَتِهَا، وَ هَمَدَتِ الْقُلُوبُ فِی صُدُورِهِمْ بَعْدَ یَقَظَتِهَا، وَ عَاثَ فِی كُلِّ جَارِحَةٍ مِنْهُمْ جَدِیدُ بِلًى سَمَّجَهَا، وَ سَهَّلَ طُرُقَ الْآفَةِ إِلَیْهَا، مُسْتَسْلِمَاتٍ فَلَا أَیْدٍ تَدْفَعُ وَلَا قُلُوبٌ تَجْزَعُ، لَرَأَیْتَ أَشْجَانَ قُلُوبٍ وَ أَقْذَاءَ عُیُونٍ، لَهُمْ فِی كُلِّ فَظَاعَةٍ صِفَةُ حَالٍ لَا تَنْتَقِلُ، وَ غَمْرَةٌ لَا تَنْجَلِی؛


اگر آن مردگان را با (دیده) عقل و خرد بسنجى، یا پرده (خاكى) كه آنها را از تو پوشانده است كنار رود
(آنها را خواهى دید) در حالی كه گوشهایشان در اثر رسوخ جانوران خاكى در آنها نابود و کر گشته،
و دیدگانشان از سرمه خاك (به مغز) فرو رفته، و زبانهایشان پس از تندى و تیزى در دهانها پاره پاره گشته،
و دلهاشان پس از بیدارى در سینه‏ها مرده، و از طپش افتاده،
در هر عضوى از ایشان پوسیدگى تازه كه باعث فساد و زشتى است رخداده، و راه نابودى آنها را آسان ساخته است،
در حالی كه در برابر هر آسیبى تسلیم‏اند، نه براى دفاع (از آلام و اسقام) دستى، و نه براى نالیدن (از سختیها) دلهایى دارند
(اگر به دیده عبرت بنگرى) اندوههاى دلها و خاشاك و خونابه چشمها را خواهى دید
كه براى آنها در هر یك از این رسوائى و گرفتاریها حالتى است كه دگرگون نشود، و سختی ای است كه برطرف نگردد.

(ترجمه ‏نهج‏البلاغه انصارى، ص 625)
 

*مریم*

کاربر ویژه
"بازنشسته"
این عذاب اگرچه تا حدی طبیعی و در راستای نظام خلقت است اما راه هایی وجود دارد
که برطرف کردن آن را ممکن ساخته است.
با وجود برخی روایات که اصرار به همگانی بودن فشار قبر دارند،
برخی روایات نیز به تفاوتهای مومن و کافر اشاره کرده و از آسودگی مومن سخن میگویند:
«بنده مؤمن چون به خاك سپرده شود زمین به او گوید:
آفرین، خوش آمدى، تو از جمله كسانى هستى كه دوست داشتم بر پشت من راه رود،
حال كه تو را در بر گرفتم خواهى دانست كه چگونه با تو عمل مى‏كنم!
پس تا آنجا كه چشم كار مى‏كند براى او گشاده گردد.
و كافر چون به خاك سپرده شود زمین به او گوید: تو را آفرین و خوش امد مباد،
تو از دشمن‏ ترین كسانى هستى كه دوست نداشتم بر پشت من راه رود،
حال كه تو را در بر گرفتم خواهى دانست كه چگونه با تو عمل مى‏كنم!
پس چنان او را بفشارد كه استخوانهاى پهلویش بشکند.

(امالى شیخ مفید، ترجمه استادولى)
 

*مریم*

کاربر ویژه
"بازنشسته"
محمد تقی فلسفی در این باره می گوید:


"مقصود از فشار قبر این نیست که دیوارهای قبری که در گورستان حفر شده به هم نزدیک می شوند،
و جسد میت را در تنگنا قرار میدهند،
بلکه مقصود فشار نامرئی و نامحسوسی است که، بر روح و جسد برزخی متوفی،
وارد میآید و او را به شدت ناراحت میکند."
 

*مریم*

کاربر ویژه
"بازنشسته"
تاثیراتی که اعمال مثبت و منفی در طول حیات بر تک تک سلولهای بدن میگذارند می تواند
در کم و زیاد شدن عذاب جسم تاثیر بگذارد مثل این که فرض کنیم گناهان کبیره موجب ترشح موادی در سلولهای بدن شوند
که این مواد در عالم قبر تجزیه بدن را سخت تر و مهلک تر کنند یا بالعکس ممکن است
عبادت و اعمال صالح انسان و پرهیز از گناه، وقتی در درجات بالای آن از سوی انسانی رعایت شود،
جسم را به طور طبیعی به مواد ایمنی دهنده مجهز سازند.
سالم ماندن معدودی از جنازههای انسانهای وارسته، سالها بعد از وفات یا شهادتشان، سند خوبی بر این مدعاست. هم اکنون اسنادی از همین جنازههای سالم که مربوط به شهدای دفاع مقدس بوده، در موزه شهدا محفوظ است .
 

*مریم*

کاربر ویژه
"بازنشسته"
عدهای دیگر از دانشمندان دینی هم معتقد به عذاب و پاداش روحاند
و یا معتقد به عذاب و پاداش روح در جسم برزخی اش هستند.
محمد تقی فلسفی در این باره می گوید:
«مقصود از فشار قبر این نیست که دیوارهای قبری که در گورستان حفر شده به هم نزدیک می شوند،
و جسد میت را در تنگنا قرار میدهند،
بلکه مقصود فشار نامرئی و نامحسوسی است که، بر روح و جسد برزخی متوفی،
وارد میآید و او را به شدت ناراحت میکند.»

(معاد از نظر روح و جسم، ج 1 ، ص 261)


مرحوم ملاصدرا و پیروان مكتب او با بهره گیرى از حركت جوهریه و اثبات عوالم سه گانه ى
(طبیعت، عالم برزخ مثال، عالم مجردات) به تحلیل و تبیین عذاب و سوال در قبر پرداخته میگویند:
آنچه بر این جسد دنیوى پس از مرگ می آید از قبیل مقبور بودن
و فشار و وحشت و هجوم حشرات بر روح مجرد وارد مىشود.

(عیون مسایل نفس و شرح آن، استاد حسن حسن زاده، ج 2، ص 455 ـ 453).
 

*مریم*

کاربر ویژه
"بازنشسته"
... روح انسانى به كمك قوه ى خیال در دنیاى مادى لذت ها و آلام را درك مى كند،
و قوه ى خیال یك وجود مستقل است كه پس از مرگ نیازى به بدن مادى ندارد بلكه همراه روح است
و روح به واسطه ى این قوه، از صورتهاى مادیات لذت و یا زحمت مىبیند.
بنابراین وقتى انسان مرد، با قوه ى خیال خود را جداى از دنیا مى یابد؛
همان گونه كه در دنیا با همان صورت به واسطه ى خیال، خود را درك مى كرد،
وقتى در قبر گذاشته شد، خود را با همان صورت در قبر مى یابد
و با این واسطه دردها و عقوبت ها و یا لذت ها را در مى یابد.
و این است معنى حدیث:
كه قبر باغى از باغ هاى بهشت یا حفرهاى از حفرههاى جهنم است.
َ
( الْقَبْرُ رَوْضَةٌ مِنْ رِیَاضِ الْجَنَّةِ أَوْ حُفْرَةٌ مِنْ حُفَرِ النَّار.)

پس قبر حقیقى همین هیئت ها و صورت ها است.(همان)

چنانچه به قائده عمومیت فشار قبر توجه کنیم و به اجسادی که جنازه آنها را می سوزانند
و خاکسترشان را به دریا می سپارند، باید به همین نظریه، یعنی به فشار بر روح مجرد،
یا فشار بر روح مجرد در جسم برزخی اعتقاد پیدا کنیم .


انسی نوش آبادی، کارشناس گروه دین و اندیشه تبیان
 

*مریم*

کاربر ویژه
"بازنشسته"
عوامل جلوگیری کننده از فشار قبر

در روایات به برخی عوامل جلوگیری کننده از فشار قبر اشاره شده که عبارت اند از:


1ـ اعمال صالح؛امام صادق(ع) می فرماید:
«چون مؤمن وارد قبرش شود، نماز در جانب راست و زکات در طرف چپ او قرار می گیرد و نیکی بر او سایه می افکند و صبر در گوشه ای قرار گیرد. هنگامی که دو فرشته برای پرسش بر او داخل شوند، صبر به نماز و زکات و نیکی گوید: مواظب صاحب خود باشید و اگر شما عاجز از مواظبت او هستید، من از او مواظبت می کنم».(7)


2- اتمام رکوع؛
امام باقر(ع) می فرماید:
«کسی که رکوعش را تمام و کمال به جا آورد، وحشت قبر او را نمی گیرد».(8)


3ـ کمک به همنوعان؛
امام صادق(ع) می فرماید:
«کسی که غم و اندوه مؤمنی را بر طرف کند، خداوند غم و غصه آخرت او را بر طرف می کند
و از قبرش در حالی که دلی شاد دارد، خارج می شود».(9)


4ـ چهار بار به حج رفتن؛
امام صادق(ع) می فرماید:
«کسی که چهار حج به جا آورد، هیچ گاه او را فشار قبر نمی گیرد».(10)




5ـ مرگ هنگام نزول رحمت؛
امام صادق(ع) فرمود:
«کسی که بین زوال شمس روز پنج شنبه تا ظهر روز جمعه بمیرد، خداوند او را از فشار قبر محافظت می کند».(11)


6ـ خیرات بازماندگان؛
امام صادق(ع) می فرماید:
«میت در فشار به سر می برد اما به خاطر نماز برادرش خداوند قبر او را وسعت می دهد».(12)


7ـ نماز و استغفار و صدقه بازماندگان؛
پیامبر اکرم(ص) می فرماید:
«سخت ترین شب ها اوّل قبر است که می توانید با پرداخت صدقه به مردگان خود ترحم کنید. اگر مالی برای صدقه نداشتید، لااقل دو رکعت نماز بخوانید و به روح او هدیه کنید که خداوند از آن لحظه هزار فرشته به سوی قبرش می فرستد که با هر فرشته ای لباسی است و قبر او را از تنگی و فشار رهانیده و وسعت می بخشد».(13)


8ـ زیارت امام حسین(ع)؛
در روایت است که یکی از پاداش هایی که خداوند به زایر قبر امام حسین(ع) می دهد
آن است که از عذاب و فشار قبر او را نجات میدهد.(14)


منبع: پاسخگو، پرسش و پاسخ دینی
 
بالا