به نام خداوندی که به درختی که خشک شده در زمستان ،روحی تازه میدهد
به مناسبت 15 اسفند که روز درختکاری است ، در این مطلب مسائلی مربط به محیط زیست و نظریات فقها را مطرح میکنیم
شاید در این میان بعضی بگویند مگر فقه در این باره مطلب دارد؟؟!!به مناسبت 15 اسفند که روز درختکاری است ، در این مطلب مسائلی مربط به محیط زیست و نظریات فقها را مطرح میکنیم
خوب است بدانیم:
علم فقه همان علمی است که رابطه انسان را با خدا درست می کند و انسان را با خود و با خویشان و اجتماع و همچنین با طبیعت ، طبق احکام شرعیه خمسه درست می کند یعنی هم چنانکه سایر افعال انسان از این احکام خمسه خالی نیست رابطه با محیط زیست هم همین احکام خمسه را دارد، که عبارت است از: وجوب ،حرمت ، استحباب و کراهت و مباح.
به همین خاطر فقها اسلام نیز گفته اند که هیچ یک از افعال مکلفین از این احکام خالی نیست چه رابطه با خدا باشد و چه دیگر اشیاء و اجتماع و اقتصاد و سیاست و... هرکس که با فقه اسلامی آگاهی دارد می داند که فقه با محیط زیست علاقه واسعه ای دارد . پس از لحاظ ابواب فقهی نگاه کنیم اولین بابی که به این مسئله دلالت دارد باب طهارت است که مظهر محیط زیست سالم است.
وهمین طور در باب صلاة از لحاظ پاکی و نظافت بدن و لباس و مکان نماز گزار و درباب زکات و صدقات و اوقاف که فقرا و مساکین جامعه را در نظر داشته و برای سالم سازی جامعه از مسائل اقتصادی فرد و جامعه این چیزها گذاشته شده است و همچنین در باب حج این رابطه واضح است مثل تحریم صید و قطع نباتات و.... ، و درباب معاملات مثل احیاء موات و زرع و غرس و مساقات که بحث اصلی محیط زیست بشمار می رود.
علم فقه همان علمی است که رابطه انسان را با خدا درست می کند و انسان را با خود و با خویشان و اجتماع و همچنین با طبیعت ، طبق احکام شرعیه خمسه درست می کند یعنی هم چنانکه سایر افعال انسان از این احکام خمسه خالی نیست رابطه با محیط زیست هم همین احکام خمسه را دارد، که عبارت است از: وجوب ،حرمت ، استحباب و کراهت و مباح.
به همین خاطر فقها اسلام نیز گفته اند که هیچ یک از افعال مکلفین از این احکام خالی نیست چه رابطه با خدا باشد و چه دیگر اشیاء و اجتماع و اقتصاد و سیاست و... هرکس که با فقه اسلامی آگاهی دارد می داند که فقه با محیط زیست علاقه واسعه ای دارد . پس از لحاظ ابواب فقهی نگاه کنیم اولین بابی که به این مسئله دلالت دارد باب طهارت است که مظهر محیط زیست سالم است.
وهمین طور در باب صلاة از لحاظ پاکی و نظافت بدن و لباس و مکان نماز گزار و درباب زکات و صدقات و اوقاف که فقرا و مساکین جامعه را در نظر داشته و برای سالم سازی جامعه از مسائل اقتصادی فرد و جامعه این چیزها گذاشته شده است و همچنین در باب حج این رابطه واضح است مثل تحریم صید و قطع نباتات و.... ، و درباب معاملات مثل احیاء موات و زرع و غرس و مساقات که بحث اصلی محیط زیست بشمار می رود.
وهمین طور درباب جهاد که اسلام و فقه اسلامی جواب گوی این سوال است که در جهاد چه چیزی را می تواند اتلاف کند وچه چیزی نمی تواند اتلاف کند و حتی در باره چیزهایی مثل قطع درختان و قطع آب به درختان منع شده است.
چون محیط زیست اکثرو بیشتر با جامعه و اجتماع مربوط است لذا در فقه اسلامی نیز ضمن همین قواعد مذکور در قبال مسائل جمعی و اجتماعی مسائل فردی را کنار می گذارد اگر چه آزادی فردی زیر پا گذاشته شود چون در شریعت اسلامی آزادی فردی مقید به ضرر نرسیدن به غیر است(1)
___________________________________________
1)یوسف القرضاوی ، رعایة البیئه فی شریعة الاسلامیه
