:god4:
گرچه امكان رؤيت حضرت مهدى - عجل الله تعالى فرجه - در دوران غيبت صغرى براى نوّاب خاص و برخى از شيعيان وجود داشت و گهگاه ديدارهايى صورت مى گرفت(1) امّا به دليل مشكلات سياسى، هر يك از نواب اربعه در زمان خود موظف بودند از بردن نام حضرت و افشاى محل او در سطح عمومى خوددارى ورزند؛ زيرا در غير اين صورت، جان امام از سوى حكومت وقت به خطر مى افتاد. اين سياست استتار و پنهان كارى، دقيقاً بر اساس دستور و راهنمايى خود امام صورت مى گرفت. چنانكه روزى ابتدأاً و بدون اينكه سؤالى از حضرت در اين باره شده باشد، توقيعى به اين مضمون خطاب به محمد بن عثمان (سفير دوم) صادر شد:
كسانى كه از اسم (من) مى پرسند، بايد بدانند اگر سكوت كنند بهشت، و اگر حرفى بزنند جهنم (در انتظار آنان) است. چه، اينان اگر بر اسم واقف شوند، آن را فاش مى سازند و اگر از مكان آگاه شوند، آن را نشان مى دهند.(2)
همچنين روزى عبيد الله بن جعفر حميرى و احمد بن اسحق اشعرى، كه هر دو از بزرگان اصحاب امامان و از شيعيان برجسته و صميمى بودند، در ديدارى كه با عثمان بن سعيد (سفير اوّل) داشتند از وى پرسيدند: آيا جانشين امام عسكرى(علیه السلام) را ديده است؟ وى پاسخ مثبت داد. از نام آن حضرت پرسش كردند، وى از گفتن آن خوددارى كرد و گفت:
بر شما حرام است كه در اين باره پرسش كنيد، و من اين سخن را از پيش خود نمى گويم - چه اختيارى ندارم كه حلالى را حرام يا حرامى را حلال كنم - بلكه اين، به دستور خود اوست، زيرا حكومت (عباسى) بر اين باور است كه امام عسكرى در گذشته و فرزندى از خود باقى نگذاشته است، و به همين دليل نيز ارثيه او را بين كسانى تقسيم كردند كه وارث آن حضرت نبودند (جعفر كذاب و مادر حضرت عسكرى) و اين موضوع با صبر و سكوت امام روبرو گرديد، و اينك كسى جرأت ندارد با خانواده او ارتباط برقرار كند يا چيزى از آنها بپرسد، و اگر اسم امام فاش شود مورد تعقيب قرار مى گيرد. زينهار! زينهار! خدا را در نظر بگيريد و از اين بحثها خوددارى كنيد.(3)
در زمان نيابت ابوالقاسم حسين بن روح، از ابوسهل نوبختى كه از بزرگان شيعيان بود، سؤال كردند كه چگونه تو به اين سِمَت انتخاب نشدى و حسين بن روح انتخاب شد؟ وى پاسخ داد:
آنان كه او را به اين مقام برگزيده اند، خود داناترند. كار من، بر خورد و مناظره با مخالفان و دشمنان است. اگر من همانند حسىن بن روح مكان امام را مى دانستم، شايد اگر در فشار قرار مى گرفتم، محل او را نشان مى دادم، ولى اگر امام زير عباى ابو القاسم پنهان شود، چنانچه او را قطعه قطعه هم كنند، هرگز لباس خود را كنار نمى زند!(4) (5)
منابع
ـــــــــــــــ
(1). طوسى، الغيبه، تهران، مكتبه نينوى الحديثه، ص 222 و 246؛ صدوق، كمال ادين، قم، مؤسسه النشر الاسلامى (التابعه) لجماعه المدرسين بقم المشرفه، 1405 ه. ق، ص 44.
(2). طوسى، الغيبه، تهران، مكتبه نينوى الحديثه، ص 222.
(3). طوسى، الغيبه، تهران، مكتبه نينوى الحديثه، ص 146 و 219.
(4). طوسى، الغيبه، تهران، مكتبه نينوى الحديثه، ص 240؛ مجلسى،، بحار الأنوار، ج 51، ص 359.
(5). گردآوري از کتاب: سیره پیشوایان، مهدی پیشوایی، موسسه امام صادق(علیه السلام)، قم، 1390ه.ش، ص 683.