شبه روایت اصبغ ابن نباته

[nazanin]

بسم الله الرحمن الرحیم
​

در احادیث متواتر نزد شیعه تعداد ائمه برای ما دوازده نفر عنوان شده از جمله این روایات میتوان به این روایت اشاره کرددر احادیث متواتر نزد شیعه تعداد ائمه برای ما دوازده نفر عنوان شده از جمله این روایات میتوان به این روایت اشاره کرد حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْجَبَّارِ عَنْ أَبِی أَحْمَدَ مُحَمَّدِ بْنِ زِیَادٍ الْأَزْدِیِّ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ ثَابِتِ بْنِ دِینَارٍ عَنْ سَیِّدِ الْعَابِدِینَ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ سَیِّدِ الشُّهَدَاءِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ سَیِّدِ الْأَوْصِیَاءِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏الْأَئِمَّهُ مِنْ‏ بَعْدِی‏ اثْنَا عَشَرَ أَوَّلُهُمْ أَنْتَ یَا عَلِیُّ وَ آخِرُهُمُ الْقَائِمُ الَّذِی یَفْتَحُ اللَّهُ تَعَالَى ذِکْرُهُ عَلَى یَدَیْهِ مَشَارِقَ الْأَرْضِ وَ مَغَارِبَهَا الأمالی( للصدوق)، النص، ص: 111 تعداد این روایات بسیار زیاد است و این در حالی است که احمد بصری ادعا دارد که او وصی و امام سیزدهم است احمد بصری کذاب برای اثبات ادعا های پوچ خود به روایات خلاف مشهوری استناد میکند که این روایات گذشته از سند دارای خطای نسخ هستند و یا اینکه دلالت درستی ندارند و این روایات به هیچ عنوان نمیتواند در باره او باشد و در واقع هیچ ارتباطی با این کذاب ندارد وی برای اثبات این ادعای کذب خود روایتی را اشاره میکند که در زیر قصد بررسی این روایت را داریم

hagh110.com

 

[nazanin]

احمد بصری در کتاب بیان الحق والسداد من الاعداد جلد اول روایتی از اصبغ بن نباته از امیرالمومنین نقل میکند: عَنِ الْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَهَ قَالَ:أَتَیْتُ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ ع فَوَجَدْتُهُ مُتَفَکِّراً یَنْکُتُ فِی الْأَرْضِ فَقُلْتُ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ مَا لِی أَرَاکَ مُتَفَکِّراً تَنْکُتُ فِی الْأَرْضِ أَ رَغْبَهً مِنْکَ فِیهَا فَقَالَ لَا وَ اللَّهِ مَا رَغِبْتُ فِیهَا وَ لَا فِی الدُّنْیَا یَوْماً قَطُّ وَ لَکِنِّی فَکَّرْتُ فِی مَوْلُودٍ یَکُونُ مِنْ ظَهْرِ الْحَادِیَ‏ عَشَرَ مِنْ‏ وُلْدِی‏ هُوَ الْمَهْدِیُّ الَّذِی یَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا وَ قِسْطاً کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً تَکُونُ لَهُ غَیْبَهٌ وَ حَیْرَهٌ یَضِلُّ فِیهَا أَقْوَامٌ وَ یَهْتَدِی فِیهَا آخَرُونَ فَقُلْتُ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ وَ کَمْ تَکُونُ الْحَیْرَهُ وَ الْغَیْبَهُ قَالَ سِتَّهَ أَیَّامٍ أَوْ سِتَّهَ أَشْهُرٍ أَوْ سِتَّ سِنِینَ فَقُلْتُ وَ إِنَّ هَذَا لَکَائِنٌ فَقَالَ نَعَمْ کَمَا أَنَّهُ مَخْلُوقٌ- وَ أَنَّى لَکَ بِهَذَا الْأَمْرِ یَا أَصْبَغُ أُولَئِکَ خِیَارُ هَذِهِ الْأُمَّهِ مَعَ خِیَارِ أَبْرَارِ هَذِهِ الْعِتْرَهِ فَقُلْتُ ثُمَّ مَا یَکُونُ بَعْدَ ذَلِکَ فَقَالَ ثُمَ‏ یَفْعَلُ اللَّهُ ما یَشاءُ فَإِنَّ لَهُ إِرَادَاتٍ وَ غَایَاتٍ وَ نِهَایَاتٍ. اصبغ بن نباته گوید : محضر امیر المومنین (ع) رسیدم و ایشان را متفکرانه ، در حال خط کشیدن بر روی زمین دیدم . پس گفتم : ای امیر مومنان ، چه شده است که شما را متفکرانه ، در حال خط کشیدن بر روی زمین می بینم ؟ آیا شما در آن میل و رغبت یا آرزو دارید ؟ امیر المومنین (ع) فرمود : به خدا سوگند که هرگز نه در آن و نه در دنیا ، راغب و آرزومند نبوده ام . ولیکن به مولودی فکر می کنم که از نسل فرزند یازدهم من است . او همان مهدی است که دنیا را پر از عدل و داد می کند ، همانطور که پر از ظلم و ستم شده است . برای او حیرت و غیبتی است که گروهی در آن زمان زمان گمراه و گروهی دیگر نیز هدایت می شوند . پس گفتم ای امیر مومنان ، آن حیرت و غیبت چه میزان است ؟ امام علی (ع) فرمود : شش روز یا شش ماه یا شش سال . گفتم : آیا این امر واقعا اتفاق می افتد ؟ فرمود : بله ، همانطور که او خلق شده است . و تو را چه به این امر ای اصبغ ؟ آنها بهترین های این امت هستند به همراه بهترین های ابرار این عترت . پس گفتم : بعد از آن چه می شود ؟ امیر المومنین امام علی (ع) فرمود : سپس خداوند هرچه بخواهد انجام می دهد . بداء و تعییرات و ارادات و خواسته ها و غایات و هدف ها و نهایات و پایان ها برای اوست

 

[nazanin]

این حدیثی است که احمد بصری ارئه میدهد و میگوید این حدیث اشاره میکنده به فرزند امام یازدهم از نسل حضرت علی ضیاء الزیدی از انصار احمد بصری در شرح این حدیث چنین ادعا میکند که فالحادی عشر من ولد امیر الومنین [SUP]ع[/SUP] هوالامام المهدی و الذی یکون من ظهره هو المهدی الاول و هو الذی تکون له غیبه واحده و مدتها سته ایام او سته اشهر او سته سنین. مناقشه اول: جمله (ظَهْرِ الْحَادِیَ‏ عَشَرَ مِنْ‏ وُلْدِی) در همه مصادر ذکر نشده بلکه در برخی مصادر از (ظَهْرِی) بجای ظهری آورده شده است و به چه دلیل احمد بصری میگوید ظهری درست نیست و ظهر درست است؟

در زیر تصویر نسخه خطی کتاب کمالدین شیخ صدوق آورده شده است

 

[nazanin]

پس هنگامی که ظهری باشد حضرت علی میفرمایند (فَکَّرْتُ فِی مَوْلُودٍ یَکُونُ مِنْ ظَهْرِی) سپس سکوت میکنند و اینگونه ایشان را تعریف میکنند (الْحَادِیَ‏ عَشَرَ مِنْ‏ وُلْدِی‏ هُوَ الْمَهْدِیُّ) و این اشاره میکند به خود حضرت حجت (عج) و این گونه معنا میشود که فرزند یازدهم من که او مهدی است و با توجه به ویژگی های که برای مهدی نام برده شده مثلا غیبت و پاک کردن زمین از ظلم و ستم بعد از اینکه ظلم زمین را فرا میگیرد باید ظهری درست باشد و این حدیث مستقیم به خود حضرت حجت اشاره دارد. و ظهر الحادی عشر نمی تواند درست باشد زیرا همانطور که گفت شد اول این حدیث با فرض "ظهر" مخالف مشهور است و در برابر احادیثی متواتری قرار میگیرد که امامت را در دوازده حصر کرده که در ابتدا به یکی از آنها اشاره شده و همچنین احادیث زیادی که از دوازده امام نامبرده شده و تعداد آنان دوازده گفته شده با اسم مانند روایت لوح پس "ظهری" باید باشد و ظهر نمیتواند درست باشد دوم در حدیث حضرت علی برای مهدی ویژگی هایی را بر میشمرد که این ویژگی برای حضرت حجت می باشد این ویژگی الْمَهْدِیُّ الَّذِی یَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا وَ قِسْطاً کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً که در حدیث زیر اشاره شده که این شخص نهمین فرزند امام حسین است که همان حضرت حجت (عج) است التَّاسِعَ مِنْ صُلْبِ الْحُسَیْنِ ع یَفْتَحُ حُصُونَ الضَّلَالَهِ وَ قُلُوباً غُفْلًا یَقُومُ بِالدِّرَّهِ فِی آخِرِ الزَّمَانِ کَمَا قُمْتُ بِهِ فِی أَوَّلِ الزَّمَانِ وَ یَمْلَأُ الْأَرْضَ‏ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ جَوْرا کفایه الأثر فی النص على الأئمه الإثنی عشر، ص: 64 نهمین از نسل حسین کسی که حصار غم را میشکند فقل قلب ها را باز میکد و در آخر از زمان خروج میکند و زمین را از عدل پر میکند بعد از آنکه از ظلم پرشده و این ویژگی ها برای فرزند نهم امام حسین یعنی حضرت حجت(عج) است و این مهدی که در حدیث گفته شده همان حضرت حجت است در واقع ظَهْرِی الْحَادِیَ‏ عَشَرَ مِنْ‏ وُلْدِی آیا احمد بصری حدیثی دارکه که این ویژگی ها را برای او برشمرده باشد و این چنین صریح به او اشاره کرده باشد؟ سوم مصادری ظهری در حدیث آورده اند احمد بصری چه دلیلی دارد که میگوید ظهری در این مصادر آمده اشتباه است اما ظهر که در برخی دیگر از مصادر آمده درست؟ حال آنکه ما به علت وجود روایات متواتر در حصر ائمه در عدد دوازد وجود روایاتی که از امامان با نام یاد شده سیاق خود حدیث و صفاتی که برای مهدی در همین حدیث یاد شده و احتمال وجود خطا در نساخ و حتی وجود مصادری که ظهری آورده شده میتوانیم اثبات کنید این مهدی که حضرت علی از آن در این حدیث یاد کرده همان حضرت حجت (عج) است و در واقع حدیث میگوید ظَهْرِ الْحَادِیَ‏ عَشَرَ مِنْ‏ وُلْدِی اما اینکه چرا در برخی مصادر الغیبه طوسی و الاختصاص و الهدایه الکبری گفته شده (مَوْلُودٍ یَکُونُ مِنْ ظَهْرِ الْحَادِیَ‏ عَشَرَ مِنْ‏ وُلْدِی‏) به دو دلیل است اول: من ولدی صفت است برای مولود و نه برای الحادی عشر و معنی به این صورت می شود که فرزند یازدهم از پشت من است و به این منظور بوده که در این کتب به این صورت نوشته شده دوم: حرف "ی" در کلمهیایشیشسیب ای ظهری به علت التقاء ساکنین حذف میشود و به صورت ظهر الحادی خوانده میشود

نوشتن یک معنا را دارد و خواندن یک معنای دیگر حاصل میشود و در قرآن نیز مثال آن وجود دارد

 

[nazanin]

در سوره النمل : 15 وَ لَقَدْ آتَیْنا داوُدَ وَ سُلَیْمانَ عِلْماً وَ قالاَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی فَضَّلَنا عَلى‏ کَثیرٍ مِنْ عِبادِهِ الْمُؤْمِنین‏ ما به داوود و سلیمان دانشی دادیم و گفتند : سپاس خدای را که ما را بر بسیاری از بندگان مؤمن خویش برتری داد آیا میتوان گفت چون این آیه در قرآن به صورت قال الحمدالله خوانده میشود پس اشاره به یک نفر دارد؟ مانند آن ظهری هست که ممکن است نساخ به علت نوع قرائت آن اشتباه کرده اند و باعث شده تا معنا عوض شود و این اشتباه نساخ بوده که در برخی از مصادر "ظهری" را "ظهر" نوشته اند. اما برخی از انصار احمد بصری از جمله ضیاء الزیدی این چنین میگویند که الروایت تتکلم عن غیبه واحده(له غیبه وحیره) بینما الامام الحجه [SUP]ع[/SUP] له غیبتان... این روایت میگوید برای او غیبت است در حالی که برای حضرت حجت ع دو غیبت وجود دارد این ادعا و این حرف بسیار عجیب است و نشان از عدم آگاهی انصار از روایات است بعض روایت از ائمه به غیبت برای حضرت حجت اشاره دارد و منافاتی با این ندارد بگوییم برای حضرت دو غیبت وجود دارد ائمه در احادیثی به غیبت اشاره کرده اند به علت سخت بودن و طولانی بودن غیبت کبری نسبت به غیبت صغری به غیبت اشاره شده در واقع این احادیث اثبات شئ است ولی نفی ماعدا نمیکند از جمله میتوان اشاره کر به این احادیث: عن الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمَا یَقُولُ‏ قَائِمُ هَذِهِ الْأُمَّهِ هُوَ التَّاسِعُ مِنْ وُلْدِی وَ هُوَ صَاحِبُ‏ الْغَیْبَهِ وَ هُوَ الَّذِی یُقْسَمُ مِیرَاثُهُ وَ هُوَ حَیٌّ. بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج‏51، ص: 133

 

[nazanin]

از امام حسین ع : قائم این امت نهمین از فرزندان من است و برای او غیبت است و... یا حدیث دیگری از حضرت رسول ص : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ: الْمَهْدِیُّ مِنْ وُلْدِی، اسْمُهُ اسْمِی، وَ کُنْیَتُهُ کُنْیَتِی، أَشْبَهُ النَّاسِ بِی خَلْقاً وَ خُلْقاً، تَکُونُ لَهُ‏ غَیْبَهٌ وَ حَیْرَهٌ حَتَّى تَضِلَّ الْخَلْقُ عَنْ أَدْیَانِهِمْ، فَعِنْدَ ذَلِکَ یُقْبِلُ کَالشِّهَابِ الثَّاقِبِ، فَیَمْلَؤُهَا قِسْطاً وَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْرا کمال الدین و تمام النعمه، ج‏1، ص: 287 پیامبر ع میفرمایند: مهدی از فرزندان من است نامش نام من کنیه اش کنیه من و شبیه ترین مردم به من است و شبیه ترین مردم از نظر اخلاق به من است و برای او غیبت است و هنگامی که مردم از دینشان منحرف میشوند عن أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع‏: التَّاسِعُ مِنْ وُلْدِکَ یَا حُسَیْنُ هُوَ الْقَائِمُ بِالْحَقِّ الْمُظْهِرُ لِلدِّینِ وَ الْبَاسِطُ لِلْعَدْلِ قَالَ الْحُسَیْنُ فَقُلْتُ لَهُ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ وَ إِنَّ ذَلِکَ لَکَائِنٌ فَقَالَ ع إِی وَ الَّذِی بَعَثَ مُحَمَّداً ص بِالنُّبُوَّهِ وَ اصْطَفَاهُ عَلَى جَمِیعِ الْبَرِیَّهِ وَ لَکِنْ بَعْدَ غَیْبَهٍ وَ حَیْرَهٍ .... کمال الدین و تمام النعمه، ج‏1، ص: 304 حضرت علی ع به امام حسین میفرمایند که: نهمین از فرزندان تو یا حسین قائم به حق نماینگر دین گستراننده عدل است ... اما بعد از غیبت اما انصار احمد بصری ادعای دیگری نیز دارند که این ادعا نیست بسیار عجیب است آنان میگویند که در روایت آمده که مدت غیبت شش روز یا شش ماه یا شش سال است در حالی که مدت غیبت حضرت حجت ع بیشتر از این مقدار است و به حدیث امام صادق اشاره میکنند که تعیین کنندگان وقت دروغ گو هستند (الصادق ع کذب الوقاتون) این ادع بسیار عجیب است و کافی است همین روایت را تا انتها دقیق بخوانیم تا بدانیم که ادعای انصار چقدر مضحک است اول در روایت میگوید شش روز یا شش ماه یا شش سال این نشان از این است که حضرت مردد میفرمایند و دقیق نمیگوییند و در انتهای حدیث آمده فَقَالَ ثُمَ‏ یَفْعَلُ اللَّهُ ما یَشاءُ فَإِنَّ لَهُ إِرَادَاتٍ وَ غَایَاتٍ وَ نِهَایَاتٍ. یعنی هر آنچه خدا اراده کند میشود و بداء و تعییرات و ارادات و خواسته ها و غایات و هدف ها و نهایات و پایان ها برای خداست همین جمله در حدیث نشان میدهد که حضرت دارند به این موضوع که زمان ظهور از امرهایی است که در آن بداء حاصل میشود و میفرمایند در اراده خداست و بداء در دست خداست و مانند این است که ما بگوییم حضرت شاید فردا ظهور کنند شاید سال آینده شاید ساعتی دیگر و این در اراده خداست و این به هیچ عنوان تعیین وقت نیست و داریم به احتمال بداء در زمان ظهور و طول مدت غیبت اشاره میکنیم و این ادعای انصار احمد بصری در همین حدیث باطل شده اما روایاتی نیز وجود دارد که به همین شکل به بداء در طول مدت غیبت اشاره میکند از جمله: عن أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ‏ قَدْ کَانَ لِهَذَا الْأَمْرِ وَقْتٌ وَ کَانَ فِی سَنَهِ أَرْبَعِینَ وَ مِائَهٍ فَحَدَّثْتُمْ بِهِ وَ أَذَعْتُمُوهُ‏ فَأَخَّرَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ. امام صادق ع میفرمایند برای این امر زمانی است و وقت آن در سال چهار صد است اما خدا وند الان آن را به تاخیر انداخت

 

[nazanin]

یا در روایتی دیگر
أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع‏ یَا أَبَا إِسْحَاقَ إِنَّ هَذَا الْأَمْرَ قَدْ أُخِّرَ مَرَّتَیْنِ‏. الغیبه( للنعمانی)، النص، ص: 293 امام در این حدیث خطاب به ابا اسحاق میفرمایند این امر دو بار به تاخیر افتاد. دوم روایاتی وجود دارد که این مدت زمان برای غیبت صغری ذکر شده از جمله و از دوغیبت در آن یاد شده نه غیبت ٍ عَنْ ثَابِتٍ الثُّمَالِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع أَنَّهُ قَالَ: فِینَا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیَهُ وَ أُولُوا الْأَرْحامِ بَعْضُهُمْ أَوْلى‏ بِبَعْضٍ فِی کِتابِ اللَّهِ‏ وَ فِینَا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیَهُ وَ جَعَلَها کَلِمَهً باقِیَهً فِی عَقِبِهِ‏ وَ الْإِمَامَهُ فِی عَقِبِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَهِ وَ أَنَّ لِلْقَائِمِ‏ مِنَّا غَیْبَتَیْنِ‏ إِحْدَاهُمَا أَطْوَلُ مِنَ الْأُخْرَى أَمَّا الْأُولَى فَسِتَّهُ أَیَّامٍ أَوْ سِتَّهُ أَشْهُرٍ أَوْ سِتُّ سِنِینَ وَ أَمَّا الْأُخْرَى فَیَطُولُ أَمَدُهَا حَتَّى یَرْجِع‏ ... کمال الدین و تمام النعمه، ج‏1، ص: 323 امام علی ع: در شان ما این آیه نازل شده وَ أُولُوا الْأَرْحامِ بَعْضُهُمْ أَوْلى‏ بِبَعْضٍ فِی کِتابِ اللَّهِ و نیز این آیه وَ جَعَلَها کَلِمَهً باقِیَهً فِی عَقِبِهِ و امام در نسل امام حسین است تا روز قیامت و برای قائم از ما دوغیبت است کی طولانی تر از دیگری اما اولی یا شش روز یا شش سال یا شش ماه است و دومی طولانی میشود ... پس در آخر مشخص شد که روایت الاصبغ بن نباته در باره خود حضرت حجت ع است

گردان سایبری جواد الائمه (ع)
​