چاقی از مهم ترین مشکلات سلامتی در قرن اخیر است که با تغییر سبک زندگی به سمت صنعتی شدن رو به افزایش است. عوامل ژنتیکی و محیطی بسیاری در افزایش وزن دخیل هستند، بنابراین کنترل آن با یک مداخله و بدون رویکرد طولانی مدت بعید به نظر میرسد. کلیدی ترین عامل در اضافه وزن عدم تعادل بین انرژی دریافتی با انرژی مصرفی طی فعالیت های روزانه می باشد.
افزایش توده چربی بدن به مرور زمان رخ میدهد. عوامل متعدد غذایی و دارویی به منظور کاهش اضافه وزن مورد استفاده قرار گرفته اند که موثر بر اشتها، جذب مواد مغذی و ترموژنز (گرمازایی) بوده اند، از این رو پیدا کردن عوامل تنظیم کننده تعادل انرژی میتوانند نقش بسزایی در کاهش این مشکل داشته باشند. از جمله عادات غذایی موثر در حفظ وزن مناسب و دور کمر ایدهآل نوشیدن منظم چای به ویژه چای سبز میباشد، زیرا چای سبز حاوی آنتی اکسیدان های قوی از جمله کاتچین ها میباشد.
چای سبز
چای سبز فرآورده تخمیر نشده از برگ های گیاهی با نام علمی Camellia sinensis می باشد که بسته به شرایط کشت، محیط بومی، آب و هوا و شرایط فرآوری حاوی مقادیر متفاوت فیتوکمیکال ها میباشد. حدود ۳۵ درصد وزن خشک چای سبز حاوی فلاونول ها، فلاونون ها و فلاوان-۳-اول ها میباشد که ۸۰-۶۰ درصد فلاوان-۳- اول ها شامل کاتچین ها می باشد. در مقابل چای سیاه و از نژاد اولونگ تقریبا نصف این مقدار کاتچین را دارا می باشد.
اپی گالو کاتچین ۳- گالات فراوان ترین کاتچین موجود در چای سبز می باشد که مهم ترین ماده موثره آن در خواص سلامتی بخش میباشد. سایر کاتچین ها با اهمیت کمتر شامل اپی کاتچین ۳- گالات، اپی گالوکاتچین، اپی کاتچین و کاتچین می باشد. علاوه براین، مقدار قابل ملاحظه ای از کافئین، تئینین، تئوفلاون، تئوروبیگین و کرستین در چای سبز موجود است. یک فنجان ۲۵۰ میلی گرمی چای سبز حاوی ۱۰۰-۵۰ میلی گرم کاتچین و ۴۰-۳۰ میلی گرم کافئین می باشد، البته مقدار گیاه مورد استفاده، زمان دم کشیدن و دمای آب عوامل موثر در میزان مواد موثره چای سبز هستند.
چای سبز و اثر ضد چاقی آن
در دهه گذشته کارآزمایی های بالینی کوچک صورت گرفته حاکی از اثر ضد چاقی چای سبز در مقادیر ۱۲۰۰-۲۷۰ میلی گرم در روز میباشند که متاآنالیز حاصل از ۱۱ مطالعه انجام شده نشان میدهد که در صورت مصرف منظم چای سبز حدود ۳۱/۱ کیلوگرم از وزن بدن کاهش می یابد، البته نمی توان نقش دریافت کالری روزانه را کتمان کرد. در صورتی که دریافت کالری روزانه افزایش یابد مسلماً تاثیر کاهش وزن چای سبز ناچیز خواهد بود.