خزندگان ایران (راسته لاک پشت ها)

[ناجی دلها]

لاک پشت های ساکن ایران شامل سه گونه لاک پشتهای آبزی ( آب شور ) ، لاک پشتهای نیمه آبزی ( آب شیرین ) و لاک پشتهای خاکی می شوند. لاک پشتهای آبزی در جنوب ایران در خلیج فارس و دریای عمان زندگی می کنند. لاک پشت های نیمه آبزی ایران شامل دو گونه نیمه آبزی در شمال ایران و گونه لاک نرم در جنوب غرب ایران می شود. ایران دارای دو نوع از لاک پشتهای خاکی می باشد. این لاک پشتها تقریبا در همه جای ایران یافت می شوند.

 

[ناجی دلها]

لاک پشت برکه ای اروپایی

​

نام فارسی : لاک پشت برکه ای اروپایی

نام علمی: Emys orbicularis

نام انگلیسی: European Pond Turtle

لاکپشت برکهای اروپایی (Emys orbicularis) گونهای لاکپشت آب شیرین زی بومی غرب آسیا، جنوب و مرکز اروپا و شمال آفریقا است. این لاکپشت در کنار آبهای جاری آرام لانه میکند و در فصل سرد سال در کف آب به خواب زمستانی میرود که ممکن است تا هفت ماه به طول انجامد. طول این لاکپشت بین ۱۲ تا ۳۸ سانتیمتر است. لاک وی نیز قهوهای مایل به سبز است. پراکندگی این لاکپشت در ایران از زمینهای کم ارتفاع مجاور دریای خزر تا آذربایجان شرقی است. سطح پشتی لاک این لاک پشت ، بیضی شکل و صاف بوده و به رنگ سیاه یا قهوه ای تیره با علامت های زرد می باشد. سر تیره بوده و خال ها و علامت های زرد دارد. در طبیعت این لاک پشت را بر روی سنگ ها و صخره ها در حال استراحت می توان یافت که با حرکتی سریع خود را به درون آب می اندازد. لاک پشت برکه ای گوشت خوار است و از کرم ها،حشره ها،حلزون ،وزغ،قورباغه ها و ماهی ها تغذیه می کند. در اسارت ممکن است به خوردن میوه و سبزیجات عادت کند. بین ۱۰ - ۱۶ تخم می گذارد و روز فعال است. در دوره ی پیش از بلوغ،لاک گردی دارد که صفحات آن سخت و کمی تیغه دار است. هنگام بلوغ ،صفحات پشتی لاک نرم می شود و کاسه تقریبا گرد و گنبدی شکل می گردد. رنگ این کاسه سیاه یا سیاه مایل به قهوه ای همراه با خال،لکه و راه های مایل به زرد است. سر،اندام های حرکتی و دم هم تیره است و خال ها و نقاط کوچکی به رنگ زرد یا قهوه ای روشن دارد. سر با پوستی نرم پوشیده شده است و اندام های حرکتی کاملا پرده دارند.

 

[ناجی دلها]

لاک پشت برکه ای خزری

​

نام فارسی : لاک پشت برکه ای خزری

نام علمی: Mauremys caspica

نام انگلیسی: Caspian Pond Turtle
لاکپشت برکه ای خزری از خانواده لاک پشتهای برکه ای است. طول لاک آن به 23 سانتی متر می رسد و رنگ آن قهوه ای زیتونی یا سبز زیتونی است. ساکن استانهای شمالی، غربی، جنوب غرب، گیلان ، مازندران ، آذربایجان شرقی و غربی ، كردستان ، كرمانشاه ، ایلام ، خوزستان ، لرستان و فارس است. لاك پشت بركه ای خزری ، از لحاظ شكل ظاهری شبیه لاك پشت بركه ای اروپایی می باشد. تفاوت لاك پشت بركه ای خزری و بركه ای اروپایی: این دو لاك پشت از لحاظ اندازه مثل هم بوده و قهوه ای رنگ می باشند ، ولی از نظر ظاهری ، سر لاك پشت بركه ای اروپایی خال حال تقریبا زرد رنگ دارد ولی سر لاك پشت بركه ای خزری راه راه تقریبا كرم دارد. موقعيت مخرج در لاك پشــت ماده نزديك به لاك شكمي و در قاعده دم بوده در حاليكه در نر دورتر از لاك شكمي بوده و تقريباً در ميانة دم قرار ميگيرد. لاك شكمي درماده صاف و در نر داراي فرورفتگي در سپرهاي سينه اي، شكمي و راني ميباشد كه اين به خاطر سهولت در امر جفتگيري است. لاك پشــتان خزری در ارديبهشــت ماه جفت گيري كرده و در خرداد يا تيرماه تخم گذاري ميكنند و در هر تخم گذاري ۴ تا ۵ تخم ميگذارند. بزرگترين تخم به دســت آمده در آزمايشــگاه داراي طول ۷/۸۳ ميليمتر و عرض ۱/۴۲ ميليمتر بوده است. اين جانوران صداي خاصي نداشــته، بســيار محتاط هستند، معمولا داخل لاك خود فرو رفته و بيشــتر اوقات در حال اســتراحت هستند اما در مواقع فعاليت يا احســاس خطر داراي حركت ســريعي مي باشند. شناگران ماهــري بــوده و روحيه تهاجمي كمتري نســبت به ديگر لاك پشــت های آبزي دارند. اوقات گرم روز را براي آفتابگيري به كنار بركه آمده و داراي خواب زمســتاني ميباشــند. فعاليــت عمدة آنها از اواســط بهار تا اواســط پاييز اســت البتــه در مناطق گرمسيري بر طول اين مدت اضافه ميشود. در گذشته تنها یک زیرگونه با نام Mauremys caspica caspica برای لاکپشت خزری ایران معرفی شده بود که پس از مطالعات ویشوف در سال 1996 زیر گونه ventrimaculata از استان های فارس و بوشهر گزارش شد که تا حدودی با لاکپشت خزری شمال ایران متفاوت است. مهمترین اختلاف این دو زیر گونه وجود لکه هایی بر روی لاک شکمی ventrimaculata و عدم وجود آنها در زیر گونه caspica است. لاك پشــتان آبزي داراي تعيين جنســيت محيطي از نوع وابسته به دما هســتند. تمــام خزندگاني كه جنســيت آنها با دما تعيين مي شــود فاقد كروموزوم جنســي هســتند. تعيين جنســيت در اين خزندگان در ميانه تكوين جنيني و منطبق با زمان تمايز غدد تناسلي است. در لاك پشتان دماي پايينتر از دماي آســتانه كه در آن نســبت جنســها ۱:۱ اســت منجربه توليد افراد نر و دماي بالاتر از دماي آستانه منجر به توليد افراد ماده ميشــود كه اين دماها براي گونههاي مختلف متفاوت اســت و در مورد لاك پشــت خزري هنوز گزارش نشــده است. مادههايي كــه در دماهاي متمايل بــه توليد جنس ماده به وجــود ميآيند احتمال مهاجم بودنشــان نســبت به نرها كمتر اســت در حالي كه مادههايي كه در دماهــاي متمايل به توليد نر تكوين مييابند حالت تهاجمي بيشــتري دارند. مادههايي كه در دماهاي متمايل به توليد افراد نر ايجاد شــده اند ســطوح آندروژني بيشــتر و اســتروژني كمتري دارند. اين احتمال وجود دارد كه رفتار تهاجمــي و جاذبه در مادهها كمتر تحت تأثير هورمونهاي تخمداني و بيشــتر تحت تأثير دما باشــد. به نظر مي رسد كه رفتار و نوع جنســيت افراد بالغ نشــان دهنده يك محيط هورموني باشد كه در آغاز توســط دما تنظيم ميشــود. ممكن است تعيين جنســيت وابسته به دما بــه عنوان پيشــرو تكاملــي براي كنترل ژنتيكي جنســيت باشــد كه در پستانداران يافت ميشود. به طور اختصاصي دما بر روي بيان ژنهايي كه آنزيمهاي اســتروئيداز و گيرندههاي استروئيدي را رمزدهي مي كنند اثر مي گذارد و با هم تمايز غدد تناســلي را به سوي بيضه يا تخمدان هدايت ميكنند. غدد تناســلي لاك پشــتان آبزي جوان پس از گذرانيدن دورة حســاس به دما ميتوانند تبديل به غدد تناســلي جنس نر شــوند به اين شــكل كه مدولاي تخمدان آنها داراي سلولهايي است كه خاصيت صفات مربوط به ســلولهاي سرتولي را تا مدت زمان مشخصي حتي تا سن بلوغ خواهند داشــت اين پتانسيل توسط اســتروژنهاي مترشحه در بدن لاك پشــت ماده مهار ميشــود اما در اثر ترشــح هورمون ضد مولري ممكن اســت ژنهاي بيضهاي فعال شده و منجر به شكلگيري سلولهاي سرتولي و تشــكيل طنــاب بيضهاي شــوند. در اين مطالعه تعيين جنســيت نمونه هــا تنها از روي صفات ظاهري كه مهمترين آنها موقعيت مخرج بر روي دم اســت صورت گرفت و تنها تعداد كمياز نمونهها تشــريح شدند بنابرايــن احتمال تغيير جنســيت نمونههاي نابالغ ظاهراً ماده به افراد نر در ســنين بالاتر وجود دارد هر چند اثبات ايــن فرضيه نياز به مطالعات پيشــرفته اكولوژيكي، جنين شناســي و آناتوميكي در نمونههاي منطقه مــورد مطالعــه دارد.
لاك پشــتان ماده سازگاري بيشــتري با محيط داشته و جنسيت غالب را در اكثر جمعيتها تشكيل ميدهند. مادهها مدت زمان بيشتري را در كنار بركه ها به سر ميبرند و نرها بيشتر طول روز را در اعماق بركه ها به سر ميبرند. نرها حركت و فرار سريع تري داشته و به راحتي صيد نميشود. هنوز معياري براي تعيين ســن دقيق لاك پشتان آبزي ارائه نشده و در ضمن دو لاك پشت همسن لزوماً هم اندازه نيستند. همچنين نوزادان تازه متولد شــده رشــد متفاوتي از خود نشان داده اند. از اين رو ميتوان علــل ديگــري نظير تغذيه، دمــاي محيط، وجود يا عدم وجــود انگلهاي داخلي و ديگر شــرايط زيستي اكوسيســتم را در ميزان رشد آنها دخيل دانســت. لاك پشت خزري نسبت به ديگر لاك پشــت آبي منطقه يعني لاك پشت بركه اي قدرت انتشار بيشتري در زيستگاههاي نامساعد دارد و ميتوانــد به مــدت طولاني در محيطهاي دور از زيســتگاه هاي طبيعي خــود زندگي كند. در شــمال ايران اين لاك پشــت به وفــور در منازل روســتايي و باغها مشــاهده ميشــوند كه دليــل آن ميتواند سازش و مقاومت بيشــتر اين گونه نسبت به محيط يا ساختار ژنتيكي متفاوت آن با لاك پشــت بركهاي باشــد. به دليل گسترده بودن پراكنش لاك پشت خزري پيشــنهاد مي شود تمام اســتانهاي واجد اين گونه مطالعه شده و مقايســهاي بين جمعيتهاي آن صورت گيــرد. همچنين انجام مطالعات كاريولوژيك براي تهيه كاريوتيپ و تعيين نقشــه كروموزوميلاك پشــت خزري براي مقايســه آن با لاك پشــت بركهاي و نيز مقايســه كاريوتيپ افــراد جمعيتهــاي آن در اســتانهاي مختلف كشــور يا ديگــر زيرگونه موجود يعني لاك پشــت بركهاي فارس لازم به نظر ميرسد. با توجه به اهميت لاك پشــتان آبــزي و كاهش قابل توجه جمعيت آنها نســبت به گذشــته بايد تدابيري براي حفاظت از آنها انديشــيد.


اين لاك پشــتان اصولا رژيم غذايي گوشتخواري داشته ودر طبيعت از تخم قورباغــه و مار، قورباغهها و مارهاي كوچــك، ماهيان كوچك، كرمها، حلزونها، ســخت پوستان و حشرات آبزي تغذيه ميكنند. گاهي از گياهان آبزي نيز تغذيه ميكنند اما اصولا گياهخوار نيســتند و از آنجا كه ازلاشــه، جانــوران آبــزي تغذيه ميكنند، لاشــه خوار نيز محســوب ميشــوند. در آزمايشــگاه از گوشــت خام، غذاي ماهي و قورباغههاي كوچك براي تغذيه آنها استفاده گرديد. اين جانوران نسبت به بيآبي و بي غذايي بسيار مقاومند و ميتوانند در مدت زمان طولاني بدون تغذيه زنده بمانند. البته فعاليتهاي بدنــي آنها بســيار كاهش يافته و در مادهها تخم گــذاري به تأخير افتاده يا انجام نمي شود.

 

[ناجی دلها]

لاک پشت پوزه عقابی

​

نام فارسی : لاک پشت پوزه عقابی

نام علمی: Eretmochelys imbricata

نام انگلیسی: Hawksbill Turtle

لاکپشت پوزه عقابی (Eretmochelys imbricata) گونهای لاکپشت دریایی است که بهشدت در معرض خطر انقراض قرار دارد. پوزه این لاکپشت برای بیرون کشیدن غذای اصلیش یعنی اسفنج دریایی از لابه لای مرجانها به شکل منقار عقاب درآمده و از همین رو به لاکپشت پوزه عقابی یا منقار کوتاه موسوم گشتهاست. این لاکپشت به طور گستردهای برای استفاده از گوشت در کشورهایی چون چین و ژاپن صید میشود، استفاده از لاک آن برای ساخت وسایل تزئینی سابقه طولانی دارد و در برخی مناطق از جمله ایران هم تخمهای این خزنده را از شن بیرون کشیده و میخورند. البته در کشورهای عضو معاهده تجارت بینالمللی گونههای در معرض خطر شکار و خرید و فروش این لاکپشت و محصولات به دست آمده از آن ممنوع است. طول لاکپشت پوزه عقابی بالغ به یک متر می رسد و وزن میانگین آن حدود ۸۰ کیلوگرم است. بین 30 تا 50 سال عمر می کنند و حدود 140 تخم می گذارند. تخمها و نوزادان این لاکپشت منبع غذایی غنی برای انواع گوناگونی از گوشتخواران، پرندگان، خزندگان، ماهیها و حتی حشرات و ویروسها است. اما با گذر زمان و بزرگتر شدن لاکپشتها آمار مرگ و میر رو به کاهش گذاشته تا جایی که در سنین بزرگسالی تنها کوسه قادر به شکار این لاکپشت است. وزن تخم لاک پشتهای پوزه عقابی ۲۶ تا ۳۱ گرم، قطر آن حدود ۴۳ میلیمتر و حجم تخمها نیز حدود ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتر مکعب است. تخمگذاری این لاک پشت هر ۲ تا ۳ سال یک بار در دو مرحله به فاصله دو هفته تکرار میشود و در هر مرحله لاکپشت مادر ۴۰ تا ۱۵۰ تخم میگذارد. لاکپشتهای ماده به احتمال بسیار زیاد همیشه برای تخمگذاری به زادگاه خود باز میگردند. این حیوان در سن بالای ۳۰ بالغ میشود و تصور میرود عمر آن حدود ۳۰ تا ۴۰ سال باشد.
شکار برای استفاده از گوشت و لاک از عوامل اصلی کاهش جمعیت این حیوان است، هرچند در بسیاری از کشورها شکار آن غیر قانونی است. گوشت این حیوان از ۵۰۰ سال پیش از میلاد در چین از غذاهای لذیذ به شمار میرود هرچند به دلیل نوع تغذیه این حیوان ممکن است برای انسان سمی باشد. همچنین سابقهٔ استفاده از لاک این حیوان برای ساخت لوازم تزئینی به یونان و روم باستان میرسد. بیشترین مصرف لاک این حیوان مربوط به ژاپن است. تا سال ۱۹۹۴ که دولت ژاپن واردات لاک این حیوان را ممنوع کرد، هر سال حدود ۳۰ تن لاک لاکپشت پوزه عقابی به این کشور وارد میشد.
لاکپشت پوزه عقابی یکی از ۴ لاکپشت دریایی است که در خلیج فارس مشاهده شده و یکی از دوگونه لاکپشت دریایی است که در سواحل ایران تخمگذاری میکند. بیشترین زاد آوری لاکپشتهای دریایی در ایران به این گونه مربوط میشود. البته در سالهای اخیر زادآوری این گونه به جزایر نخیلو و امالکرم در استان بوشهر و جزایر قشم، شیدور، هندورابی، هنگام و هرمز در استان هرمزگان محدود شده است. تعداد موارد حضور این لاک پشت در سواحل ایران حدود هزار تخمگذاری در سال برآورد میشود. با این که در ایران مصرف گوشت لاکپشت و تجارت لاک آن مرسوم نیست اما خوردن و فروش تخم لاکپشت به دلیل اعتقاد به ارزش غذایی و دارویی بسیار رایج است. به طوریکه گاه برای جمعآوری تخمهاT، لاکپشت مادر را با چرخ دستی به گوشهای میرانند یا گاهی دیده شده در اطراف لانهای که لاک پشت مادر در حال تخمگذاری است، گروهی از مردم حلقه زده و منتظر پایان تخمگذاری هستند.

 

[ناجی دلها]

لاک پشت چرمی

​

نام فارسی : لاک پشت چرمی

نام علمی: Dermochelys coriacea

نام انگلیسی: Leatherback Turtle

پراکندگی این لاک پشت خلیج فارس و دریای عمان است. لاکپشت چرمی یا لاکپشت پوستی چرمین، بزرگترین گونه لاکپشتهای دریایی و پس از سه نوع تمساح چهارمین خزنده بزرگ زنده در جهان است و به شدت در خطر انقراض قرار دارد. یک لاک پشت چرمی بالغ، بر خلاف دیگر لاک پشتها هیچ پولکی بر روی پوسته پشت خود ندارد. در عوض پوسته در زیرلایه ای از پوست کائوچو مانند ، پنهان شده است . لاک پشتهای پشت چرمی که از بزرگترین لاک پشتهای دنیا هستند باله های گسترده ای دارند و شناگران قدرتمندی هستند. انها آرواره های قیچی شکل ضعیفی دارند و هیچ چنگالی بر روی باله های خود ندارند. طول لاک به 2 متر و 70 سانتی متر و وزن لاک پشت به 725 کیلوگرم می رسد. در حالی که وزن بزرگترین لاک پشت های خشکی زی حداکثر 225 کیلوگرم است. در جنوب ایران لاک پشت چرمی را شکار و از روغن آن لنج سازی استفاده می کنند. در سایر نقاط دنیا نیز آنها را برای مصارف خوراکی و ساختن زیور آلات شکار می کنند. بسیاری از لاک پشت های دریایی بر اثر آلودگی آب از بین می روند. به همین دلیل نسل لاک پشت های دریایی در ایران و در کل جهان در خطر نابودی است. این لاک پشت ها تنها خزندگان در جهان هستند که به اعماق آب فرو می روند. حتی گاهی در مناطقی عمیق تر از 1200 متر هم دیده شده اند. گوشتخوارند. عمده تغذیه شان از ماهیان ژله ای است . مهره داران و بی مهره گان شامل حلزون ها ، هشت پایان ، توتیاهای دریائی و ماهیان کوچک هم در فهرست غذاییشان وجود دارند اما گاهی از جلبک ها هم تغذیه می کنند. نکته قابل توجه این است که این لاک پشت ها می توانند غذای مورد نیازشان را هم از سطح آب و هم از اعماق به دست آورند. جفت یابی و جفت گیری در آب انجام می شود. لاک پشت های نر هیچگاه بعد از خروج از تخم و ورود به آب تا پایان عمر ، اقیانوس را ترک نمی کنند اما ماده ها برای تخم گذاری خود را به سواحل می رسانند. تمام لاک پشت های آبی یک ساحل مشخص را برای تخم ریزی انتخاب می کنند و دگرباره به همان مکان باز می گردند اما لاک پشت های پشت چرمی هر بار ساحلی غیر از ساحل قبلی را برای تخمگذاری در نظر می گیرند.بین 50 تا 166 تخم که بعد از حدود 60 تا 70 روز لاک پشت های کوچک متولد می شوند. همانند سایر خزندگان ، جنسیت بچه ها را دمای محیط تعیین می کند.

 

[ناجی دلها]

لاک پشت روسی (آسیایی)

​

نام فارسی : لاک پشت روسی

نام علمی: Testudo horsfieldii

نام انگلیسی: Russian Turtle

زیستگاه اصلی این لاک پشت آسیای میانه، روسیه و افغانستان است و بومی ایران نیست. نام آن از طبیعت شناس آمریکایی (Thomas Horsfield) گرفته شده است. این لاک پشت جزو لاک پشت های کوچک به طول 16 تا 25 سانتی متر محسوب می شود. لاک پشت نر کمی از لاک پشت ماده کوچک تر است و دارای دم بلندتری می باشد که در اطراف آن چین خوردگی مشاهده می شود. طول لاکپشت 10 تا 20 سانتی متر که در طبیعت تا 23 سانتی متر نیز می رسد. لاک برامده و بیضی شکل میباشد.بر روی لاک فلس های برامده وجود دارد. روی لاک زیتونی رنگ است. بر روی هر فلس برامدگی وجود دارد که رنگ آن کمی تیره تر از زیتونی است. لاک شکمی روشن تر از لاک پشتی است. دست و پا قهوه ای مایل به زیتونی است. بعد از 6 تا 8 هفته خواب زمستانی جنس ماده میتواند بین 1 تا 5 تخم بگذارد.تخم ها در شرایط خاص و بعد از گذشت 77 روز در دمای 30 تا 35 درجه ی سانتی گرات باز میشوند. زیستگاه این لاک پشت جلگه های شنی همراه با علفزاره ها و چمن زارها است. لاک پشت های روسی علاقه زیادی به حفر کردن دارند و در ساعات گرم روز و شب ها به زیر خاک می روند. از گیاهان علفی تغذیه میکنند و جانوری علفخوار است و در زمستان ها به خواب زمستانی میروند. پارکندگی آن در ایراندر شرق کشور استانهای مازندران، خراسان، سمنان، سیستان و بلوچستان است. محیط علفزار و جویبارهای واقع در تپه ماهورها را ترجیح می دهد.

 

[ناجی دلها]

لاک پشت زیتونی ریدلی

​

نام فارسی : لاک پشت زیتونی ریدلی

نام علمی: Lepidochelys olivacea

نام انگلیسی: Olive Ridley Turtle
از خانواده لاک پشتهای دریایی است. ساکن خلیج فارس و دریای عمان است. طول لاک این سنگ پشت به حدود 70 سانتیمتر می رسد. لاک این لاک پشت به رنگ سبز زیتونی است و به وزنی بالای 50 کیلوگرم خواهد رسید. همه چیز خوار است. هر دو تا سه سال یکبار تخم گذاری می کند و در هر بار تخم گذاری 105 تا 115 تخم می گذارد که بعد از 45 تا 70 روز بچه لاک پشت ها متولد می شوند. نام لاک پشت زیتونی دریای ریدلی به خاطر رنگ عموما سبز پوست و لاک یا کاراپاس آن هاست. آن ها کاملا شبیه به لاک پشت کمپ ریدلی هستند با این تفاوت که لاک پشت زیتونی دریایی ریدلی فقط در آب های گرم مانند قسمت جنوبی اقیانوس اطلس، اقیانوس آرام و اقیانوس هند یافت میشوند. لاک پشت زیتونی دریای ریدلی و کمپ ریدلی کوچکترین گونه لاک پشت دریایی هستند که وزن آن ها به 100 پوند (45 کیلوگرم) و طول آن ها به 2 فوت (65 سانتی متر) میرسد. لاک پشت زیتونی دریای ریدلی سر و لاک کوچکتری نسبت به کمپ دارد.
این لاک پشت ها منزوی هستند و اقیانوس را ترجیح می دهند.آنها هر سال صدها یا هزاران مایل مهاجرت میکنند و فقط یک بار در سال به صورت گروهی گرد هم می آیند. در این هنگام گونه های ماده برای تخم ریزی به ساحل می روند. روی ساحل به سمت آشیانه حرکت میکنند که در این هنگام ممکن است تعدادشان به هزاران لاک پشت برسد. لاک پشت زیتونی دریایی ریدلی در تمام سواحل گرمسیری و نیمه گرم سیری دنیا آشیانه می سازد. در دوران لانه گذاری از باد و جریان جزر و مد کمک میگیرند تا به ساحل برسند. زمان لانه گذاری از ماه ژوئن تا دسامبر است. لاک پشت زیتونی دریایی ریدلی گوشتخوار است و از موجوداتی مانند چترهای دریایی، حلزون ها، خرچنگ و میگو تغذیه میکند. آنها همچنین از جلبک ها و خزه های دریایی نیز تغذیه میکنند. نوزادان اکثرا قبل از رسیدن به اقیانوس از بین میروند و طعمه خرچنگ ها، راکون ها، خوک ها، مارها و پرندگان میشوند. بالغ ها نیز گاهی اوقات طعمه کوسه ها میشوند. با این وجود لاک پشت زیتونی، فراوان ترین گونه لاک پشت دریایی شناخته شده است. ایالت متحده جمعیت قسمت غربی اقیانوس اطلس را در خطر انقراض اعلام کرده و همینطور سایر جمعیت ها نیز در حال تهدید به انقراض قرار دارند. بسیاری از دولت ها محافظت هایی را برای لاک پشت زیتونی قرار داده اند اما هنوز هم تخم ها از بین میروند و گونه ماده تخم گذار نیز برای استفاده از پوست و گوشت آن کشته میشوند. تور های ماهیگیری نیز آسیب زیادی به این لاک پشت ها رسانده اند.

 

[ناجی دلها]

لاک پشت سبز

​

نام فارسی : لاک پشت سبز

نام علمی: Chelonia mydas

نام انگلیسی: Green Turtle
كاسه آن به شكل بيضي و گود است كه پهنايش 80 درصد طول آن مي باشد. طول كاسه 80- 150 سانتيمتر است . سر كوچك است . لبه هاي آرواره هاي پايين شبيه به دندان و آرواره بالا بر روي سطح داخلي داراي خطوط برجسته و قوي است .لاكپشتي به رنگ سياه يا زيتوني مايل به قهوه اي تيره مي باشد. لاكپشت سبز بالغ اصولا علف خوار بوده و از گياهان دريايي، جلبك هاي مختلف و برگ حرا تغذیه می کند ولذا اوقات زيادي را در نزديكي سواحل مي گذرانند. ولي نابالغ هاي اين لاكپشت ها تا حد زيادي گوشت خوارند و از نرم تنان, سخت پوستان و اسفنجها تغذيه مي كنند. تخم گذاري لاكپشت سبز در جزيره هرمز را در سابق كارشناسان محيط زيست گزارش داده اند. اينجانب در سواحل مختلف ايران شاهد تخم گذاري لاكپشت هاي سبز بوده ام كه عمده ترين آن در منطقه اهرم و كيش بوده است . خم های این گونه لاک پشت سفید، کروی است و قطر آنها حدود 5/4 سانتیمتر و 38 گرم وزن دارد. انه سازی آنها به طور عمده از اسفند تا اواخر اردیبهشت ماه است و این عمل معمولا در طول شب انجام می شود. اصولا ماده ها سواحل شنی و ماسه ای را برای لانه سازی وتخم گذاری انتخاب می کنند. ممکن است در یک فصل تعداد 2 تا 3 لانه درساحل ایجاد کنند. لاکپشت سبز نوعی لاک پشت آبزی است که در آبهای گرمسیری از خلیج فارس و دریای عمان تا اقیانوسهای آرام و اطلس زندگی میکند. از نظر طبقه بندی «آییوسیاِن» در گونههای در حال انقراض قرار دارد. این گونه از لاکپشتها برای زیستبوم مفید هستند و به عنوان موجودات پاککننده زیستبوم دریا به شمار میروند و آلودگیهای سواحل را از بین میبرند. از لاکپشت های دریایی ۸ گونه در جهان شناسایی شده که در آبهای ایران مشاهده ۵ گونه از آنها گزارش گردیده است و در آبهای پارک ملی دریایی نای بند دو گونه لاکپشت نوک عقابی و سبز از خانواده لاکپشت های دریایی وجود دارند. لاکپشت سبز دارای جمعیت قابل توجهی در آبهای ساحلی منطقه نایبند است. هر چند که سواحل ماسه ای خلیج نای بند و سواحل جنوبی پارک جهت تخم گذاری این لاک پشت مناسب است اما تاکنون گزارشی مبنی بر تخم گذاری این لاکپشت در این سواحل ثبت نگردیده است. لاک پشت سبز در فهرست سرخ حیوانات در معرض تهدید اتحادیه جهانی حفاظت از منابع طبیعی (IUCN) قرار دارد و با عنوان در خطر انقراض (Endangerd (EN معرفی شده است.

 

[ناجی دلها]

لاک پشت سرخ

​

نام فارسی : لاکپشت سرخ

نام علمی: Caretta caretta

نام انگلیسی: Loggerhead Turtle

لاکپشتهای سرخ غالباً تا ۳۶۰ کیلوگرم رشد میکنند و ۱٫۱ متر طول مییابند. رنگ آن قرمز قهوهای است و شناخته شدهترین گونه لاکپشت دریایی میباشد. این لاکپشت از گونههای در حال انقراض بوده و ۹۰ هزار از آن باقیمانده است. زیستگاه اصلی این لاک پشت اقیانوس های اصلس ، آرام ، هند ، آب های جنوبی ایتالیا ، جزایر یونان و جنوب غربی ترکیه است. اندازه لاک پشت سرخ به بیش از 106 سانتیمتر طولی بالغ می شود. طول عمر این لاک پشت ها حتی از 30 سال هم فراتر می رود و اغلب قادرند 50 سالگی را هم پشت سر بگذارند. در محیط طبیعی بین 30 تا 62 سال عمر می کنند.لاک پشت های سرخ گوشت خوار هستند. از نرم تنان ، سخت پوستان ، ماهی ها ، ماهیان ژله ای و سایر حیوانات دریائی که اندازه ای کوچک تا متوسط داشته باشند تغذیه می کنند. نکته قابل توجه اینکه فهرست غذاییشان با بالارفتن سن کمی تغییر می کند. برخلاف سایر لاک پشت های دریائی ، لاگرهد ها در سواحلی غالبا" خارج از مناطق استوایی ، تخم گذاری می کنند. ماده ها هر 2 تا سه سال یکبار و گاهی حتی تا هر 7 سال یکبار ، حدود 100 تا 126 تخم می گذارند. بعد از 46 تا 80 روز لاک پشت های کوچک متولد می شوند که این اتفاق معمولا" شب هنگام رخ می دهد.

 

[ناجی دلها]

لاک پشت فراتی

​

نام فارسی : لاک پشت فراتی

نام علمی: Rafetus euphraticus

نام انگلیسی: Mesopotamian Softshell Turtle
لاکپشت فُراتی (Rafetus euphraticus) گونهای لاکپشت نرملاک از خانوادهٔ لاکپشتهای سه انگشتی است. زیستگاه این لاک پشت رودخانههای دجله و فرات و انشعابات آنها در عراق، ایران، ترکیه و سوریه است و بهجهت تخریب زیستگاه، آلودگی و معدومشدن توسط ماهیگیران در خطر بالای انقراض قرار دارند. این لاک پشت تنها گونهٔ لاکپشتهای سهانگشتی در ایران است و با وجود خطر بالای انقراض و کاهش جمعیت در فهرست گونههای مورد حمایت قرار ندارد. پراکندگی این لاکپشت فقط به استان خوزستان شامل حوضه آبگیر دجله و فرات، هورالعظیم، تالاب شادگان، رودخانههای کارون، کرخه، دز و جراحی و انشعابات آنها میشود. این لاک پشت در حال حاضر در فهرست سرخ اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی در رده در معرض خطر انقراض قرار دارد. این لاک پشت بیشتر اوقات در زیر آب زندگی می کند همچنین در برخی اوقاع این گونه را می توان به صورت مدفون در زیر گل و لای رودخانه ها و ماسه ها مشاهده کرد. این در حالیست که لاک پشت فراتی تنها برای گرفتن آفتاب و تخم گذاری از آب بیرون می آید و بیشتر ترجیح می دهد در رودخانه های فرعی با جریان آهسته و یا آبهای راکد کم عمق زندگی کند.بررسی ها نشان می دهند در بین تمام انگشت های پاهای عقبی و جلویی این گونه،پرده وجود دارد و هر کدام از آنها دارای 3 ناخن بزرگ،قوی و بزرگ هستند.گردن در این گونه دراز،قابل انعطاف و بسیار قویست و می تواند آن را داخل لان خود ببرد. گاهی موارد الگوها متفاوت رنگی از سبز تیره تا روشن با نقوش مختلف در این گونه قابل مشاهده است. لاک پشت فراتی گونه ای بسیار ترسو یا شاید به شدت خجالتی است و مشاهده ان در بیرون از آب بسیار سخت و مشکل است یا در صورت مشاهده به محض نزدیک شدن یا حرکت به طرف آن ،داخل آب می پرد. لاک اين جانور بر خلاف ساير لاک پشت ها، نرم و داراي لبه هاي نرم و انعطاف پذير است. کاراپاس آن ها، گرد تا بيضوي، در نابالغين، سبز زيتوني با خال هاي زرد، کرم يا سفيد است؛ اما در بالغين، بدون علامت يا با خال هاي معدود تيره است. سر لاک پشت فراتي تقريبا عريض و پوزه لوله مانندش، کوتاه و کلفت است که به وسيله لب هاي گوشتي پوشيده شده است و داراي گردن دراز و قابل انعطاف است. تمام انگشتان پاهاي جلو و عقب، پرده دارند و تنها سه انگشت داخلي پاهاي جلو و عقب، داراي چنگال هستند. رژيم غذايي گوشت خواري دارند. در هر سال حداقل بين 5 - 4 تخم مي گذارند. ميانگين قطر تخم هاي به دست آمده 28.95 ميلي متر بوده است. نتايج آماري نشان داد که هيچ گونه تفاوت معني داري بين صفات مختلف در دو جنس نر و ماده مشاهده نمي شود. بيشترين فراواني نسبي مربوط به وزن لاک پشت هاي فراتي صيد شده (57.5 درصد) تا 5 کيلوگرم بوده است. بيشترين فراواني نسبي طول کاراپاس (24 درصد) در فاصله 40 - 30 سانتي متري بود. بيشترين فراواني نسبي عرض کاراپاس (31 درصد)، بيشترين فراواني نسبي طول پلاسترون (28 درصد) و بيشترين فراواني نسبي عرض پلاسترون (21 درصد) در فاصله 30 - 25 سانتي متري بود. همچنين، بيشترين فراواني نسبي مربوط به صفت طول انتهاي پلاسترون تا انتهاي دم (46 درصد) در فاصله 15 - 5 سانتي متري و بيشترين فراواني نسبي طول انتهاي پلاسترون تا ابتداي کلواک (19 درصد) در فاصله 12.5 - 10 سانتي متري بوده است. در اين تحقيق نسبت لاک پشت هاي نر به ماده1 به 0.7 برآورد گرديد. اعتقادات غلط صيادان بومي كه مي گويند اين لاك پشت ها، ماهيان گرفتار در تورشان را مي خورند و سبب كم شدن ميزان صيد مي شوند، به همين دليل اين گونه را دشمن خود دانسته و آنها را معدوم مي كنند كه از اين نظر تلفات شديدي به جمعيت لاك پشت ها وارد شده و مي شود. خشك شدن و كم آب شدن تالاب ها و انشعابات رودخانه هاي اصلي و از بين رفتن محل زيست آنها هم از ديگر دلايل كاهش آنهاست. اينجا هم تخريب زيستگاه، زهكشي و خشك كردن آبگيرها جهت احداث مزارع كشاورزي و ...، آلودگي آب به دليل ورود فاضلاب هاي شهري، صنعتي و كشاورزي، همچنين در منطقه شادگان، كاهش تدريجي عمق تالاب در اثر ته نشيني رسوبات بالادست در هور شادگان و دخل و تصرفات الزامي در زمان جنگ تحميلي در محدوده پناهگاه حيات وحش شادگان نظير احداث جاده، خاكريز، سنگر و بيمارستان نظامي، آلودگي نفتي در حاشيه هاي تالاب شادگان كه به دليل نشت از لوله هاي فرسوده نفتي باعث درخطر افتادن زندگي حيوانات و به خصوص لاك پشت فراتي شده است و اما مهمترين عامل تهديد لاك پشت فراتي، عدم شناخت اين گونه و اهميت آن از نظر اكولوژيك و غناي گونه اي در ميان مردم بومي و حتي اكثر كارشناسان است.