مردم آزاری♥♥♥

نورا

کاربر ویژه
"کاربر *ویژه*"
[h=1]
[/h] آزار رسانی به خود و دیگران، یكی از رذایل اخلاقی و عامل مهم برهم زدن تعادل در زندگی فردی و اجتماعی آحاد بشر است.
دهخدا آزار را ایذاء، اذیت و آزار دادن را، رنج و درد و الم دادن و آزردن و اذیت کردن معنی میکند.[1]
در قرآن كریم و احادیث اهل بیت :S (31): این رذیله اخلاقی مورد توجه قرار گرفته و به ریشهیابی آن پرداخته شده است.

آزار در قرآن
مفهوم اذیت و آزار در قرآن در بیشتر موارد به معنای آزردن و رنجاندن و در قالبهای مختلفی مثل عیب جویی و استهزا، تهمت و تجسس وارد شده است. غیبت درآیات 11 و 12 سوره حجرات به مفهوم استهزاء و مسخره کردن نیز آمده است:
«یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا یسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَى أَنْ یكُونُوا خَیرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَى أَنْ یكُنَّ خَیرًا مِنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ»
ای کسانی که ایمان آوردهاید! نباید گروهی از مردان شما گروه دیگر را مسخره کنند، شاید آنها از اینها بهتر باشند؛ و نه زنانی زنان دیگر را، شاید آنان بهتر از اینان باشند؛ و یکدیگر را مورد طعن و عیب جویی قرار ندهید و با القاب زشت و ناپسند یکدیگر را یاد نکنید)



«یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِیرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا یغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا»
ای کسانی که ایمان آوردهاید! از بسیاری از گمانها بپرهیزید، چرا که بعضی از گمانها گناه است؛ و هرگز در کار دیگران تجسس نکنید و هیچ یک از شما دیگری را غیبت نکند)

تحقیر در آیه 18 لقمان «وَلَا تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنَّاسِ ؛ با بیاعتنایی از مردم روی مگردان» به شکل آزارهای روانی است و شكنجه و آزار جسمی در آیاتی مانند 49 سوره بقره «یسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذَابِ؛ همواره شما را به بدترین صورت آزار میدادند» یاد شده است.
 

نورا

کاربر ویژه
"کاربر *ویژه*"
اسباب و عوامل آزار رسانی



1- اختلاف عقاید
از جمله عواملی كه قرآن برای آزاررسانی بیان میكند ریشههای عقیدتی است. اختلاف عقاید موجب میشود كه فرد و یا جامعهای نسبت به دیگری موضع خصمانه بگیرد و به صورت آزاررسانی آن را بروز دهد. قرآن با گزارش كاملی از وضعیت پیامبران و رفتارهای مخالفان و دشمنان ایشان بیان میدارد كه علت و ریشه اصلی همه اذیت و آزارهای مخالفان پیامبران، اختلاف عقیده بوده است. به عنوان مثال در آیه 8 سوره بروج میفرماید:
«وَمَا نَقَمُوا مِنْهُمْ إِلَّا أَنْ یؤْمِنُوا بِاللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَمِیدِ»
آنها هیچ ایرادی بر مؤمنان نداشتند جز اینکه به خداوند عزیز و حمید ایمان آورده بودند.

ستیز عقیدتی كافران و مشركان آنان را وامی داشت تا به آزاررسانی به پیامبران بپردازند.



2- محبت به دنیا
از دیگر ریشه های آزاررسانی از دیدگاه قرآن، محبت به دنیاست؛ زیرا از نظر قرآن محبت به دنیا ریشه و عامل همه خطاهاست در آیه 212 سوره بقره میفرماید:
«زُینَ لِلَّذِینَ كَفَرُوا الْحَیاةُ الدُّنْیا وَیسْخَرُونَ مِنَ الَّذِینَ آمَنُوا»
زندگی دنیا برای کافران زینت داده شده است، از اینرو افراد باایمان را (که گاهی دستشان تهی است)، مسخره میکنند.

همچنین در آیه 185 و 186 سوره آل عمران میفرماید:
«مَا الْحَیاةُ الدُّنْیا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ»
؛ زندگی دنیا، چیزی جز سرمایه فریب نیست.
«وَلَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَمِنَ الَّذِینَ أَشْرَكُوا أَذًى كَثِیرًا»
و از کسانی که پیش از شما به آنها کتاب (آسمانی) داده شده [یهود] و (همچنین) از مشرکان، سخنان آزاردهنده فراوان خواهید شنید.



3- ناشكیبایی و زیاده خواهی
ناشكیبایی و نوعی زیاده خواهی از عوامل دیگر آزاررسانی یاد میشود؛ چنانكه قرآن در سوره بقره آیه 61 این عامل را علت اصلی آزاررسانی بنیاسرائیل به حضرت موسی(ع) برمیشمارد.
«وَإِذْ قُلْتُمْ یا مُوسَى لَنْ نَصْبِرَ عَلَى طَعَامٍ وَاحِدٍ.. ».
و (نیز به خاطر بیاورید) زمانی را که گفتید: «ای موسی! هرگز حاضر نیستیم به یک نوع غذا اکتفا کنیم! ... .


4- حسادت
حسادت كه خود یکی از رذائل اخلاقی است در بیان قرآنی، عاملی برای آزاررسانی و خودآزاری ذكر شده است. این مسئله را میتوان در داستان هابیل و قابیل مشاهده کرد. بطوری كه رنج بردن از نعمتهایی كه در اختیار دیگران است موجب میشود تا زمینه خودآزاری و دیگر آزاری حتی در سطح قتل، در انسان رشد كند. قتل هابیل به دست برادرش (قابیل) و نیز به چاه انداختن یوسف از سوی برادران از این عامل حكایت میكند.
 

نورا

کاربر ویژه
"کاربر *ویژه*"
آثار آزار رسانی
بی گمان هر كاری واكنشی دارد و آثار آن در دنیا و آخرت و نیز در امور مادی و معنوی شخص بروز میكند.
در قرآن و روایات ائمه :S (31): نیز به مسئله دوری و پرهیز از آزار و اذیت توجه داده شده و حتی برای کسانیکه در برابر آزار و اذیت دیگران تحمل میکنند آثاری را نام میبرند.


1- نشانه شرارت و پستی
حضرت علی علیه السلام در ضمن فرمایشاتی آزار دادن دیگران را از عادات افراد شرور، پست و جاهل میداند: «عَادَةُ الْأَشْرَارِ أَذِیةُ الرِّفَاق‏»[2]عادت بدان، آزار كردن رفیقان است. «عَادَةُ اللِّئَامِ وَ الْأَغْمَارِ أَذِیةُ الْكِرَامِ وَ الْأَحْرَار»[3] عادت لئیمان و جاهلان آزار كردن كریمان و آزادگان است. مراد از «لئیمان» مردم دنى و پست مرتبه است، و مراد از «كریمان» مردم گرامى بلند مرتبه.



2- دشمنی
حضرت علی علیه السلام میفرمایند: «مَنْ كَفَّ أَذَاهُ لَمْ یعَانْدُه [لَمْ یعَادِهِ‏] أَحَد»[4]
هر کسی كه بازدارد اذیت خود را از دیگران، دشمنى نمیكند با او كسى یعنى كسى كه اذیت خود را بازدارد از همه مردم و آزار او بهیچ كسی نرسد هیچ كس با او دشمنى نمیكند بلكه مشهور است كه اگر كسى با خود قرار بگذارد كه اذیت او به هیچ کسی نرسد اذیت هیچ کسی هم به او نمی رسد. پس کسی که دیگران را اذیت می کند دشمنی آنها را برای خود میخرد.



3- دوری از مروت و انسانیت
حضرت علی علیه السلام میفرمایند: «یسْتَدَلُّ عَلَى الْمُرُوَّةِ بِكَثْرَةِ الْحَیاءِ وَ بَذْلِ النَّدَى وَ كَفِّ الْأَذَى‏»[5] برای مروّت و آدمیت به بسیارى شرم و حیا و بذل احسان و عطا و بازداشتن آزار و ایذاء استدلال شده است. چنانکه از روایت استفاده میشود آزار دادن دیگران، به دور از جوانمردی و انسانیت میباشد.



4- نشانه خیانت و خائن بودن
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم در این مورد میفرمایند:
«عَلَامَةُ الْخَائِنِ فَأَرْبَعَةٌ عِصْیانُ الرَّحْمَنِ وَ أَذَى الْجِیرَانِ وَ بُغْضُ الْأَقْرَانِ وَ الْقُرْبُ إِلَى الطُّغْیان»[6]
نشان خائن چهار چیز است: سرپیچى از دستور خداوند رحمان، آزار همسایگان، نفرت از یاران و تمایل به بیدادگرى و ستم.



5 - بد ترین بدیها
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم می فرمایند:
«خَصْلَتَانِ لَیسَ فَوْقَهُمَا مِنَ الشَّرِّ شَی‏ءٌ الشِّرْكُ بِاللَّهِ وَ الضَّرُّ لِعِبَادِ اللَّه‏»[7]
دو خصلت ناپسند است كه بدتر از آنها نیست: شرك به خدا و آزار بندگان خدا.
 

نورا

کاربر ویژه
"کاربر *ویژه*"
آثار تحمل آزار دیگران



1- محشور شدن با ائمه
حضرت امام صادق علیه السلام میفرمایند:
«أَ لَا تَعْلَمُ أَنَّ مَنِ انْتَظَرَ أَمْرَنَا وَ صَبَرَ عَلَى مَا یرَى مِنَ الْأَذَى وَ الْخَوْفِ هُوَ غَداً فِی زُمْرَتِنَا»[8]
آیا ندانسته‏اى كه هر كه چشم براه دولت ما باشد و بر آزار و ترسى كه مى‏بیند شكیبائى ورزد فرداى قیامت در زمره ما محشور گردد.

البته منظور از آزار در این حدیث، آزاری است که در راه امام زمان عجل الله تعالی فرجه، به شخص میرسد.



2- همسایه خوب شدن
حضرت موسى بن جعفر علیه السلام فرمود:
«لَیسَ حُسْنُ الْجِوَارِ كَفَّ الْأَذَى وَلَكِنَّ حُسْنَ الْجِوَارِ صَبْرُكَ عَلَى الْأَذَى»[9]‏
خوش همسایگى تنها باین نیست كه از آزار همسایه خوددارى كنى بلكه بر آزار او نیز شكیبائى كنى.



3- راستى پرهیزگارى
حضرت علی علیه السلام میفرمایند:
«مَنْ صَبَرَ عَلَى مُرِّ الْأَذَى أَبَانَ عَنْ صِدْقِ التَّقْوَى‏»[10]
هر کسی كه بر آزار تلخ و مكروه صبر كند واقعیت پرهیزگارى را ظاهر میكند.


البته مراد، صبر بر آزارها و مكروهاتی است كه از جانب خداوند متعال میباشد مثل بیماریها و فوت فرزند و مانند آن و جزع و فزع نكردن در آنها یا صبر کردن بر آزارهایی كه از مردم به انسان میرسد و انتقام نگرفتن از آنها.



4- نشانه خوبى
حضرت علی علیه السلام میفرمایند:
«مِنْ أَمَارَاتِ الْخَیرِ الْكَفُّ عَنِ الْأَذَى‏»[11]
از نشانههاى خوبى شخص، خودداری از آزار كردن مردم است.



5- از درهای خوبی
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم میفرمایند:
«یا عَلِی ثَلَاثٌ مِنْ أَبْوَابِ الْبِرِّ سَخَاءُ النَّفْسِ وَ طِیبُ الْكَلَامِ وَ الصَّبْرُ عَلَى الْأَذَى»[12]
اى على: سه چیز از درهاى خیر است: بخشش دل، و خوش زبانى، و تحمّل در برابر آزار.
 

نورا

کاربر ویژه
"کاربر *ویژه*"
[1] - دهخدا، علي اكبر؛ لغت نامه دهخدا، تهران، چاپخانه مجلس، سال 1325ش، ج 2، ص87.
[2] - عبد الواحد، آمدی؛تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1378،چاپ دوم، ص431.
[3] - همان، ص465.
[4] - همان، ص465.
[5] - همان، ص258.
[6] - ابو محمد حرّاني؛ تحف العقول عن آل الرسول، ترجمه صادق حسن زاده، قم، انتشارات آل علي (ع)، 1383، نوبت سوم، ص 40
[7] - همان، ص 56
[8] - كليني محمدبن يعقوب؛ فروع الكافی، علی اکبر غفاری،بیروت، ج‏8، ص 37.
[9] - همان، ج‏2، ص667.
[10] - عبد الواحد، آمدی؛تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1378،چاپ دوم ص 285.
[11] - همان، ص 465.
[12] - ابو محمد حرّاني؛ تحف العقول عن آل الرسول، ترجمه صادق حسن زاده، قم، انتشارات آل علي (ع)، 1383،
نویسنده: علی اکبریان تبریزی
منبع: سایت پژوهشکده باقر العلوم
 

نورا

کاربر ویژه
"کاربر *ویژه*"
[h=1]ناهنجاري اجتماعي اذيت و آزار ديگران
[/h]اذيت و آزار ديگران و دوري از رحمت خداوند

يکي از نا هنجاري هاي اجتماعي، اذيت و آزار ديگران با اشاره، زبان و کردار است.


● تقدم حقوق اجتماعي برحقوق فردي

يکي ازنا هنجاري هاي اجتماعي، اذيت و آزار ديگران با اشاره، زبان و کردار است. از آن جايي که از نظر اسلام، جامعه از جايگاه بلند و ويژه اي برخوردار مي باشد، هرگونه رفتاري که اين پايگاه بزرگ انسانيت را در معرض خطر قرار دهد، به عنوان کرداري زشت، گناه و گاه جرم معرفي شده است.
از نظر اسلام هرگاه ميان امر شخصي و امر اجتماعي تضاد و تزاحمي پديد آيد، همواره امر اجتماعي بر امر شخصي مقدم مي شود، زيرا جايگاه جامعه فراتر و برتر از جايگاه شخص است. از اين رو براي حفظ بنيادهاي اجتماعي مي توان از شخص گذشت و جامعه را حتي با از دست شخص بلکه اشخاص حفظ کرد؛ زيرا حفظ جامعه به معناي حفظ انسانيت و بشريت است و فساد و تباهي و فروپاشي آن نيز به معناي فروپاشي انسانيت تلقي مي شود. بر اين اساس همواره حقوق جامعه بر حقوق فردي مقدم مي شود و حتي مي توان براي حفظ حقوق جامعه، حقوق فردي را تباه کرد.
در نگاه اسلام هر چند که دين به عنوان مجموعه اي از آموزه هاي وحياني براي انسان آمده است، ولي هر گاه شرايط به گونه اي رقم بخورد که ميان فرد و دين يکي از آن ها قرار باشد آسيب ببيند، حفظ دين مقدم بر حفظ جان و مال و عرض شخص خواهد بود؛ لذا پيامبران و مصلحان و مؤمنان همواره همه داشته هاي خويش را در راه حفظ دين فدا مي کردند. و امام حسين(ع) براي اصلاح امت اسلام جان خويش و عزيزترين انسان ها را در اين راه گذاشت.اين همه تأکيد و توجه به جايگاه جامعه و پاسداشت اصول و پايه ها و ارزش هاي آن، به خوبي جايگاه حفظ حريم حرمت هاي ديگران را روشن مي سازد. از اين رو در آموزه هاي وحياني، بر حفظ ارزش ها و اصول روابط اجتماعي تأکيد بسيار شده است.
 

نورا

کاربر ویژه
"کاربر *ویژه*"
● ضرورت حفظ حريم افراد جامعه
يکي از مسايل مهم اجتماعي، حفظ حريم افراد جامعه از سوي کساني است که جامعه را تشکيل مي دهند؛ زيرا اين گونه است که جامعه برپا مي ماند و همگرايي و همدلي در آن افزايش مي يابد و انسجام اجتماعي تقويت مي گردد. بخش بزرگي از آموزه هاي وحياني اسلام به مسايلي اختصاص دارد که اين پيوندهاي اجتماعي را استوار کرده و پايه هاي آن را محکم مي کند. از جمله اين آموزه ها مي توان به احسان، ايثار، تعاون، عفو و گذشت و مانند آن اشاره کرد.
در مقابل، هر گونه علل و عواملي که پيوندها و انسجام اجتماعي را کاهش دهد به عنوان عملي زشت و رفتار ناهنجار معرفي و گاه به عنوان گناه و گاه ديگر به عنوان جرم تلقي شده و مجازات و مکافات دنيوي و اخروي بر آن بار شده است.
از جمله اين عوامل مي توان به اذيت و آزار مؤمنان اشاره کرد که ترکيب آنان، امت اسلام و جامعه اسلامي را مي سازد. از پيامبر گرامي(ص) روايت شده فرمود: من نظر الي مؤمن نظره ليخيفه بها، اخافه الله عزو جل يوم لاظل الاظله؛ هر که مؤمني را با نگاه خود بترساند، خداوند او را در روزي که هيچ سايه اي جز سايه او نيست، بترساند. (وسايل الشيعه، حر عاملي، ج۸، ۶۱۴)
در اين روايت، کوچک ترين عملي که موجب ترس و اذيت مومن شود، به عنوان گناهي معرفي مي شود که شخص بايد آماده مجازات آن در روز رستاخيز باشد. بنابر اين حتي نگاه ترسناکي که مومني را به هراس افکند، رفتاري زشت و داراي مجازات اخروي دانسته شده و از آن پرهيز داده شده است.
 

نورا

کاربر ویژه
"کاربر *ویژه*"
● آزار زباني
امام صادق (ع) به آزار زباني به عنوان رفتار ناهنجار ديگر اجتماعي اشاره کرده و براي آن مجازاتي سخت تر در رستاخيز بيان مي کند. به اين معنا که هرگونه رفتار خرد و کلاني که موجبات اذيت و آزار مومنان را فراهم آورد در دنيا و آخرت تاثيرات خود را به جا خواهد گذاشت و شخص از بازتاب و مکافات عمل خويش بي بهره نخواهد ماند. اگر کسي با نگاهش کسي را مي آزارد از سايه الهي بي بهره خواهد شد، اگر با زبان و سخني درشت، ديگري را بيازارد مي بايست خود را آماده اين کند که از رحمت الهي محروم شود. آن حضرت مي فرمايد: من اعان علي مومن بشرط کلمه لقي الله عز وجل يوم القيامه مکتوب بين عينيه: آيس من رحمتي؛ هر که با جزيي از يک کلمه به زيان مومني کمک کند، روز رستاخيز خدا را در حالي ديدار مي کند که ميان دو چشمانش نوشته شده است: نوميد از رحمت من. (کافي، کليني، ج ۲، ص ۳۶۸)
از نظر پيامبر (ص) اذيت و آزار مومن برابر با اذيت و آزار رسول خدا(ص) و برابر با اذيت خداوند است که چنين شخصي در تمامي کتب آسماني از تورات و انجيل و زبور و قرآن، انساني ملعون مي باشد. (بحار الانوار، مجلسي، ج ۵۷، ص ۱۵۰)
برخي از افراد با کارهاي خويش دل مومنان را به درد مي آورند و آنان را اندوهگين مي سازند. اين افراد حتي اگر همه دنيا را براي شاد کردن وي به او بخشند و آن را کفاره آن قرار دهند، اين کار نمي تواند کفاره زشتي عمل دل شکستن و اندوهگين کردن مومن باشد و شخص آزاردهنده گمان نکند که با اين کارش پاداشي مي برد؛ زيرا اندوهي که در دل مومني انداخته و حزني که در يک دم بر جانش نشانده است، هيچ چيز نمي تواند آن را بزدايد. اين است که گفته اند انسان نبايد کاري کند که دلي اندوهگين گردد که هيچ چيزي نمي تواند کفاره آن باشد. پيامبر گرامي مي فرمايد: هر که مومني را غمگين کند، آن گاه دنيا را به او بدهد، اين بخشش کفاره عمل او نخواهد بود و براي او پاداشي به دنبال نخواهد داشت. (همان)
 

نورا

کاربر ویژه
"کاربر *ویژه*"
حرمت مومن بالاتر از حرمت کعبه
امام رضا (ع) به نقل از پيامبر (ص) فرمود: من استذل مومنا او حقره لفقره و قله ذات يده شهره الله يوم القيامه ثم يفضحه؛ هر که مومني رابه خاطر فقر و تهي دستي اش خوار و کوچک شمارد، روز رستاخيز خداوند او را شهره مي کند و رسوايش مي نمايد. (همان، ص ۱۴۲)
بنابر اين آزاردهنده مومن بايد همواره اين آمادگي را داشته باشد که مجازات الهي دامن گير وي در دنيا وآخرت شود و اين سنت الهي است که هر کسي را به کارش در دنيا و آخرت پاداش دهد. البته آن چه در اين دنيا از مجازات و عذاب هاي دنيوي مي بيند تنها بخشي از آن عذاب الهي است.
با اين توصيف نبايد هرگز به اذيت و آزار مومنان امت اسلام اقدام کرد که هر که مومني را خوار کند، خداوند نيز خوار و ذليلش مي کند. (همان) و اين خواري و ذلت را در دنيا نيز خواهد چشيد.
هدف از اين همه سخت گيري نسبت به حفظ حرمت مومنان که شهروندان امت اسلام و جامعه ايماني هستند از آن روست که اگر اين گونه واکنش شديد و سخت نسبت به شهرونداني که هنجارشکني مي کنند، وجود نداشته باشد، امت اسلامي نمي تواند انسجام و همدلي را حفظ کند و در مسير کمالي گام بردارد. هر مومني در دستگاه الهي از چنان قرب و منزلتي برخوردار است که ارزش و احترام ديگر موجودات در برابر آن هيچ است؛ زيرا تنها مومن است که ظرفيت تحمل اسماي الهي را دارد و همه هستي در برابر انسان مومن، مي توان گفت کم وزن است. وزن و اعتبار مومن است که به جهان، بها و ارزش مي دهد و اين مطلب شامل خدا و مانند آن نيز مي شود. بنابر اين حفظ حرمت حريم مومنان و شهروندان امت اسلام، يکي از مهم ترين اصول ارزشي اسلام است که بايد از سوي همگان پاس داشته شود.


کريم عبادزاده
روزنامه کيهان
 
بالا