امام صادق (ع): صله رحم، اعمال را پاكیزه، اموال را بسیار، بلا را برطرف و حساب (قیامت) را آسان میکند و مرگ را به تأخیر میاندازد.
چهل حدیث دید و بازدید
1. پیامبر صلى الله علیه وآله : اَلصَّدَقَةُ عَلى وَجْهِها وَاصْطِناعُ الْمَعْروفِ وَ بِرُّ الْوالِدَیْنِ وَصِلَةُ الرَّحِمِ تُحَوِّلُ الشِّقاءَ سَعادَةً وَتَزیدُ فِى الْعُمْرِ وَ تَقى مَصارِعَ السُّوءِ؛(1) صدقه بجا، نیكوكارى، نیكى به پدر و مادر و صله رحم، بدبختى را به خوشبختى تبدیل و عمر را زیاد و از پیشامدهاى بد جلوگیرى مىكند.
2. پیامبر صلى الله علیه وآله : مَنْ كانَ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الآْخِرِ فَلْیُكْرِمْ ضَیْفَهُ؛(2) هر كس به خدا و روز قیامت ایمان دارد، باید میهمانش را گرامى دارد.
3. پیامبر صلى الله علیه وآله : اَلصَّدَقَةُ بِعَشْرَةٍ وَ الْقَرْضُ بِثَمانِیَةَ عَشْرَ وَ صِلَةُ الْاِخْوانِ بِعِشْرینَ وَ صِلَةُ الرَّحِمِ بِاَرْبَعَةٍ وَ عِشْرینَ؛(3) صدقه دادن، ده حسنه، قرض دادن، هجده حسنه، رابطه با برادران [دینى]، بیست حسنه و صله رحم، بیست و چهار حسنه دارد.
4. پیامبر صلى الله علیه وآله :
اَلضَّیْفُ یَنْزِلُ بِرِزْقِهِ وَیَرْتَحِلُ بِذُنوبِ اَهْلِ الْبَیْتِ؛(4) میهمان، روزى خود را مىآورد و گناهان اهل خانه را مىبرد.
5. امام على علیه السلام : صِلَةُ الرَّحِمِ توجِبُ الْمَحَبَّةَ وَتَكْبِتُ العَدُوَّ؛(5) صله رحم، محبّت آور است و دشمنى را از بین مىبرد.
6. پیامبر صلى الله علیه وآله : كُلُّ بَیْتٍ لایَدْخُلُ فیهِ الضَّیْفُ لاتَدْخُلُهُ الْمَلائِكَةُ؛(6)
هر خانهاى كه میهمان بر آن وارد نشود، فرشتگان واردش نمىشوند.
7. امام على علیه السلام :
كَفِّروا ذُنوبَكُمْ وَتَحَبَّبوا اِلى رَبِّكُمْ بِالصَّدَقَةِ وَ صِلَةِ الرَّحِمِ؛(7) با صدقه و صله رحم، گناهان خود را پاك كنید و خود را محبوب پروردگارتان گردانید.
8. پیامبر صلى الله علیه وآله : لایَتَكَلَّفَنَّ أَحَدٌ لِضَیْفِهِ ما لا یَقْدِرُ؛(8) هیچ كس نباید بیش از توانش خود را براى میهمان به زحمت اندازد.
9. امام على علیه السلام : صِلَةُ الرَّحِمِ تُدِرُّ النِّعَمَ وَ تَدْفَعُ النِّقَمَ؛(9) صله رحم، نعمتها را فراوان مىكند و سختىها را از بین مىبرد.
10. امام رضا علیه السلام : دَعاهُ رَجُلٌ فَقالَ لَهُ عَلىٌّ علیه السلام: قَد أجَبْتُكَ عَلى اَنْ تَضْمَنَ لى ثَلاثَ خِصالٍ . قالَ: وما هِىَ یا اَمیرَالمُؤمِنینَ ؟ قالَ: لاتُدْخِلْ عَلَىَّ شَیْئاً مِنْ خارِ جٍ وَ لا تَدَّخِرْ عَنّى شَیْئاً فِى الْبَیْتِ، وَ لا تُجحِفْ بِالْعِیالِ . قالَ : ذاكَ لَكَ یا اَمیرَ الْمُؤمِنینَ ، فَاَجابَهُ عَلىُّ بنُ اَبى طالِبٍعلیه السلام ؛(10) مردى، امیر المؤمنینعلیه السلام را به میهمانى دعوت كرد . حضرت فرمودند : مىپذیرم به شرط این كه سه قول به من بدهى . عرض كرد : چه قولى اى امیر المؤمنین؟ فرمودند : از بیرون چیزى براى من تهیه نكنى ، حاضرى خانهات را از من دریغ ننمایى و به زن و فرزندنت زور نگویى . عرض كرد : قبول مىكنم اى امیر المؤمنین . پس على بن ابى طالبعلیه السلام دعوت را پذیرفتند .
11. امام على علیه السلام : زَكوةُ الْیَسارِ بِرُّ الْجیرانِ وَ صِلَةُ الاَْرحامِ؛(11) زكاتِ رفاه، نیكى با همسایگان و صله رحم است.
12. امام صادق علیه السلام : اِبنُ اَبى یَعفورَ: رَاَیتُ عِندَ اَبى عَبدِاللَّهِعلیه السلام ضَیْفاً، فَقامَ یَوْماً فى بَعضِ الْحَوائِج، فَنَهاهُ عَنْ ذلِكَ ، وَ قامَ بِنَفْسِهِ إلى تِلكَ الْحاجَةِ، وَ قالَعلیه السلام: نَهى رَسولُ اللَّهِصلى الله علیه وآله عَنْ أنْ یُستَخْدَمَ الضَّیفُ؛(12) ابن ابى یعفور : در خانه امام صادقعلیه السلام میهمانى را دیدم كه روزى براى انجام كارى برخاست . حضرت او را از آن كار منع كردند و شخصاً آن كار را انجام دادند و فرمودند : رسول خداصلى الله علیه وآله از به كار گرفتن میهمان ، نهى فرموده است .
13. امام باقر علیه السلام : اِنَّ اَعْجَلَ الْخَیرِ ثَواباً صِلَةُ الرَّحِمِ؛(13) ثواب صله رحم سریعتر از هر كار خیرى به انسان مىرسد.
14. پیامبر صلى الله علیه وآله : كَفى بِالْمَرءِ إثماً اَن یَستَقِلَّ ما یُقَرِّبُ اِلى اِخوانِهِ وَ كَفى بِالْقَومِ اِثماً اَنْ یَستَقِلّوا ما یَقْرُبُ بِهِ اِلَیهِم اَخُوهُم؛(14) انسان را همین گناه بس، كه آنچه را كه تقدیم برادران میهمان خود مىكند كم شمارد و میهمان را همین گناه بس، كه آنچه را كه میزبانشان براى آنها فراهم مىكند كم شمارد.
15. امام صادق علیه السلام : صِلَةُ الاَْرحامِ تُزَ كّى الاَْعمالَ وَتُنْمى الاَْموالَ وَ تَدْفَعُ الْبَلوى وَتُیَسِّرَ الْحِسابَ وَتُنْسِئُ فِى الاَْجَلِ؛(15) صله رحم، اعمال را پاكیزه، اموال را بسیار، بلا را برطرف و حساب (قیامت) را آسان مىكند و مرگ را به تأخیر مىاندازد.
16. امام باقر علیه السلام :اِذا دَخَلَ اَحَدُكُمْ عَلى اَخیهِ فى رَحْلِهِ فَلْیَقْعُدْ حَیْثُ یَأمُرُهُ صاحِبُ الرَّحْلِ فَاِنَّ صاحِبَ الرَّحْلِ اَعْرَفُ بِعَوْرَةِ بَیْتِهِ مِنَ الدّاخِلِ عَلَیْهِ؛(16) هرگاه یكى از شما به خانه برادرش وارد شد، هر جا صاحبخانه گفت همان جا بنشیند، زیرا صاحبخانه به وضع اتاق خود از میهمان آشناتر است.
17. امام صادق علیه السلام : اِنَّ صِلَةَ الرَّحِمِ وَالبِرَّ لَیُهَوِّنانِ الحِسابَ وَیَعْصِمانِ مِنَ الذُّنوبِ؛(17) صله رحم و نیكى، حساب (قیامت) را آسان و از گناهان جلوگیرى مىكند.
18. پیامبر صلى الله علیه وآله : اَلضَّیْفُ یُلْطَفُ لَیْلَتَیْنِ فَاِذا كانَتْ لَیْلَةَ الثالِثَةُ فَهُوَ مِنْ أَهْلِ الْبَیْتِ یَأْكُلُ ما أَدْرَكَ؛(18) میهمان تا دو شب پذیرایى مىشود، از شب سوم از اهل خانه به شمار مىآید و هر چه رسید بخورد.
19. امام صادق علیه السلام : صِلَةُ الاَْرحامِ تُحَسِّنُ الْخُلُقَ وَ تُسْمِحُ الكَفَّ وَتُطیبُ النَّفْسَ وَتَزیدُ فِى الرِّزْقِ وَتُنْسِئُ فِى الاَْجَلِ؛(19) صله رحم، انسان را خوش اخلاق، با سخاوت و پاكیزه جان مىنماید و روزى را زیاد مىكند و مرگ را به تأخیر مىاندازد.
20. پیامبر صلى الله علیه وآله : لا تَأْكُلْ طَعامَ الْفاسِقینَ؛(20) غذاى مردم فاسق را نخور.
21. پیامبر صلى الله علیه وآله :صِلَةُ الرَّحِمِ وَ حُسْنُ الْخُلْقِ وَ حُسْنُ الْجَوارِ یَعْمُرانِ الدّیارَ وَ یَزیدانَ فِى الاَْعْمارِ؛(21) صله رحم، خوش اخلاقى و خوش همسایگى، شهرها را آباد و عمرها را زیاد مىكند.
22. امام رضا علیه السلام : اَلسَّخىُّ یَأكُلُ مِن طَعامِ النَّاسِ لِیَاْكُلوا مِنْ طَعامِهِ ، وَ البَخیلُ لا یَاْكُلُ مِنْ طَعامِ النَّاسِ لِئَلّا یَأكُلوا مِنْ طَعامِهِ؛(22) سخاوتمند، از غذاى مردم مىخورد، تا مردم از غذاى او بخورند، اما بخیل از غذاى مردم نمىخورد تا آنها نیز از غذاى او نخورند.
23. پیامبر صلى الله علیه وآله : مَنْ مَشى اِلى ذى قَرابَةٍ بِنَفْسِهِ وَ مالِهِ لِیَصِلَ رَحِمَهُ اَعْطاهُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ اَجْرَ مِأَةِ شَهیدٍ؛(23) هر كس با جان و مال خود در راه صله رحم كوشش كند، خداوند عزّوجلّ پاداش یكصد شهید به او مىدهد.
24. امام على علیه السلام : قوتُ الاَْجسادِ الطَّعامُ وَ قوتُ الاَْرواحِ الاِْطعامُ؛(24) غذاى جسم، خوردن و غذاى روح، خوراندن است.
25. امام على علیه السلام : صِلَةُ الاَْرْحامِ مِنْ اَفْضَلِ شِیَمِ الكِرامِ؛(25) صله رحم، از بهترین خصلتهاى بزرگواران است.
26. پیامبر صلى الله علیه وآله :طَعامُ السَّخىِّ دَواءٌ وَ طَعامُ الشَّحیحِ داءٌ؛(26) غذاى سخاوتمند، داروست و غذاى بخیل، درد.
27. امام على علیه السلام : اِنَّ صِلَةَ الاَْرْحامِ لَمِنْ موجِباتِ الاِْسْلامِ وَ اِنَّ اللّهَ سُبْحانَهُ اَمَرَ بِاِكْرامِها وَ اِنَّهُ تَعالى یَصِلُ مَنْ وَصَلَها وَ یَقْطَعُ مَنْ قَطَعَها وَ یُكْرِمْ مَنْ اَكْرَمَها؛(27) به راستى كه صله رحم از واجبات اسلام است و خداى سبحان، امر فرموده كه آن را گرامى بدارند و خداوند متعال با هر كس كه صله رحم كند، رابطه برقرار مىكند و با هر كس كه قطع رحم كند، قطع رابطه مىكند و هر كس كه صله رحم را گرامى بدارد، گرامىاش مىدارد.
28. امام على علیه السلام : رُئِىَ اَمیرُ المُؤمِنینَ حَزیناً فَقیلَ له: مِمَّ حُزْنُكَ قالَ: لِسَبعٍ اَتَتْ لَمْ یَضِفْ اِلَینا ضَیفٌ؛(28) [روزى] امام علىعلیه السلام غمگین دیده شد علت را از ایشان جویا شدند. فرمودند: چون هفت روز است كه میهمانى بر ما وارد نشده است.
29. امام على علیه السلام : حِراسَةُ النِّعَمِ فى صِلَةِ الرَّحِمِ؛(29) حفظ نعمتها در صله رحم است.
30. پیامبر صلى الله علیه وآله : الوَلیمَةُ اَوَّلُ یومٍ حَقٌّ وَ الثانى مَعروفٌ وَ مازادَ ریاءٌ وَ سُمْعَةٌ؛(30) ولیمه (سور) دادن، روز اول حق است و روز دوم احسان، از دو روز كه گذشت، خودنمایى و شهرت طلبى است.
31. امام على علیه السلام :اِذا قَطَّعُوا الأْرحامَ جُعِلَتِ الأْمْوالُ فى أیدىِ الأْشْرارِ ؛(31)
امام صادق(ع):
صله رحم، خانهها را آباد و عمرها را طولانى مىكند، هر چند صله رحم كنندگان مردمان خوبى نباشند.
هرگاه مردم قطع رحم كنند، ثروتها در دست افراد شرور قرار مىگیرد.
32. پیامبر صلى الله علیه وآله : اُوصِى الشاهِدَ مِنْ اُمَّتى وَ الغائبَ اَنْ یُجیبَ دَعْوَةَ المُسلِمِ - وَ لَو عَلى خَمْسَةِ اَمیالٍ - ، فاِنَّ ذلِكَ مِنَ الدَّینِ؛(32) به حاضران و غایبان امت خود سفارش مىكنم كه دعوت مسلمان را، گرچه از فاصله پنج میل (حدود 10 كیلومتر)، بپذیرید، زیرا این كار جزو دین است.
33. امام صادق علیه السلام :
أفْضَلُ ما یوصَلُ بِهِ الرَّحِمُ كَفُّ الأذى عَنْها؛(33) بهترین صله رحم، خوددارى از آزار و اذیت خویشاوندان است .
34. امام صادق علیه السلام : اِذا اَتاكَ اَخوكَ فَآتِهِ بِما عِنْدَكَ وَ اِذا دَعَوْتَهُ فَتَكَلَّفْ لَهُ؛(34) هرگاه برادرت ناخوانده بر تو وارد شد، همان غذایى كه در خانه دارى برایش بیاور و هرگاه او را دعوت كردى در پذیرایى از او خودت را به زحمت بینداز.
35. امام صادق علیه السلام : صِلُوا أرحامَكُمْ و بِرّوا بِإخْوانِكُمْ وَ لَوْ بِحُسْنِ السَّلامِ وَ رَدِّ الجَوابِ؛(35) صله رحم نمایید و به برادران (دینى) خود نیكى كنید، هر چند با سلام كردن خوب و یا جواب سلام خوب باشد.
36پیامبر صلى الله علیه وآله :مَنْ اَحَبَّ اَنْ یُحِبّهُ اللَّهُ وَ رَسولُهُ فَلْیَاْكُلْ مَع ضَیفِهِ؛(36) هر كس دوست دارد كه خدا و رسولش او را دوست داشته باشند، با میهمان خود غذا بخورد.
37
. امام صادق علیه السلام :
صِلَةُ الرَّحِمِ تَعْمُرُ الدِّیارَ وَ تَزیدُ فى الأعْمارِ وَ اِنْ كانَ اَهلُها غَیرَ اَخْیارٍ؛(37) صله رحم، خانهها را آباد و عمرها را طولانى مىكند، هر چند صله رحم كنندگان مردمان خوبى نباشند.
38. امام صادق علیه السلام :
اِذا دُعىَ اَحَدُكُمْ اِلى طَعامٍ فَلا یَستَتْبِعَنَّ وَ لَدَهُ فَاِنَّهُ اِنْ فَعَلَ ذلكَ، كانَ حَراماً وَ دَخَلَ غاصِباً؛(38) هرگاه یكى از شما به میهمانى دعوت شد، فرزندش را به دنبال خود راه نیندازد كه اگر چنین كند، كار حرامى كرده و غاصبانه وارد خانه میزبان شده است.
39. امام رضا علیه السلام : وَقِّرُوا كِبارَكُمْ وَ ارْحَمُوا صِغارَكُمْ وَ صِلُوا اَرْحامَكُمْ؛(39) به بزرگترهایتان احترام بگذارید و با كوچكترها مهربان باشید و صله رحم نمایید.
40. پیامبر صلى الله علیه وآله : اَلضّیافَةُ اَوَّلُ یَوْمٍ وَ الثانى وَ الثالثُ وَ ما بَعْدَ ذلِكَ فَاِنَّها صَدَقَةٌ تُصَدّق بِها عَلَیْهِ؛(40) میهمانى یك روز و دو روز و سه روز است، بعد از آن هر چه به او دهى صدقه محسوب مىشود.
