طریقه نماز خواندن اهل سنت

عاطفه

کاربر فعال
"کاربر *ویژه*"
هر یک از شما وقتی نماز مى خواند با خداوند مناجات مى کند.و آن عـلامت محبت و دوستی بنده با خـدا و قدردانی او از نعمتهایش مى باشد.و از بزرگی شأن و منزلت نماز نزد خداوند این است که اولین فریضه ای است که بر پیامبر (ص) فرض شده، و فرض شدن آن بر این امت در آسمان در شب إسراء و معراج بوده است.و وقتی از رسول خدا (ص) سؤال شد: بهترین اعمال کدام است؟ آن حضرت (ص) فرموند: ((الصلاة على وقتها)). [متفق علیه].ادای نماز در اوقات آن.و خداوند آنرا پاکیزکی از گناهان و کارهای ناشاپست قرار داده است، چنانکه رسـول خدا (ص) مى فرماید: ((أرأیتم لو أنَّ نهراً بباب أحـدکم یغتسل منه کلَ یومٍ خمس مرات هل یبقى من درنه شیء؟ قالوا: لا قال: کذلک الصلوات الخمس یمحو الله بهن الخطایا)). [متفق علیه]. ببینید اگر جوی آبی بر درب خانه[SUP]ء[/SUP] یکی از شما جاری باشد و هر روز پنج بار در آن خودش را بشوید آیا از چرک وپلیدی بدن او چیزی باقی مى ماند؟ صحابه y گفتند: خیر، آنحضرت (ص) فرمود: همچنین نمازهای پنجگانه که خداوند بوسیله[SUP]ء[/SUP] آن خطاها و گناهان را محو و نابود مى کند.و در حـدیث آمده که آخرین وصیت رسول الله (ص) برای امت و آخرین سفارش ایشان در وقت وداع گفتن این دنیا بسوی آخرت این بود که فرمودند: ((در اداى نماز، وحقوق بردگان از خـدا بترسید، یعنی: به آنان احسان و نیکی کنید)). [أحمد ونسائی وابن ماجه].و خداوند در قرآن امر نماز را بسیار بزرگ شمرده و نماز و اهل نماز را شرافت بخشیده است، و در مواضع بسیار زیادی از قرآن کریم آنرا یاد فرموده، و بطور خصوصی به آن سفارش نموده است، از آن جمله ارشاد بارى تعالی چنین آمده است: )حَافِظُواْ عَلَى الصَّلَوَاتِ والصَّلاَةِ الْوُسْطَى وَقُومُواْ لِلّهِ قَانِتِینَ(238)(. [البقرة].[بر(گزاردن) نمازها و(بویژه) نماز میانه(عصر) پایبند باشید و برای خداوند فروتنانه(به عبادت) بایستید].و همچنین خداوند مى فرمایـد: )وَأَقِمِ الصَّلاَةَ إِنَّ الصَّلاَةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنکَرِ(45)(. [العنکبوت].[و نماز را بر پاى دار. که نماز از(کارهای) ناشایست و ناپسند باز مى دارد].و باز مى فرماید: )یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اسْتَعِینُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ إِنَّ اللّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ(153)(. [البقرة].[ای مؤمنان، از بردباری و نماز مدد بجویید، که خدا با بردباران است].و همچنین مى فرمایــد: )إِنَّ الصَّلاَةَ کَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ کِتَابًا مَّوْقُوتًا(103)(. [النساء].[که نماز بر مؤمنان واجبی زماندار است].و خداوند بر کسى که نماز را ضایع و پایمال کرده ادا نمى کند، عذابی دردناک واجب نموده و مى فرماید: )فَخَلَفَ مِن بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضَاعُوا الصَّلاَةَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَوَاتِ فَسَوْفَ یَلْقَوْنَ غَیًّا(59)(. [مریم].[آنگاه پس از آنان ناخلفانی جانشین شدند که نماز را ترک کردند و از خواسته ها(ی نفسانی) پیروی کردند. پس(کیفر) گمراهی را خواهند یافت].پس بر هر مسلمان واجـب است که بر نماز محافظت و پایبندی کند، و همچنانکه خداوند آنرا فرض نموده، و در اوقات خـودش آنرا ادا کند، با نیّت اینکه این عبادت به شکل درست، اطاعت از خدا و رسول خداست، و بداند که در صورت تخلف به خشم و غضب دردناک و عقاب خداوندی گرفتار خواهد شد.
طهارات و پاکیزگی
طهارت و پاکیزگی: پاکی بـدن و لباس و جـایگاه خـواندن نماز را در بر مى گیرد، و طهارت بدن به دو چیز حاصل مى شود:1 ـ غسل: از جنانب و حیض(عادت ماهانه) و نفاس (خـونی که بعد از وضع حمل مى آید) که با ریختن آب بر تمامی جسم و موی سر با نیّت طهارت، حاصل مى گردد.2 ـ وضوء: خداوند مى فرماید: )یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ فاغْسِلُواْ وُجُوهَکُمْ وَأَیْدِیَکُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُواْ بِرُؤُوسِکُمْ وَأَرْجُلَکُمْ إِلَى الْکَعْبَینِ(6)(. [المائدة].[ای مؤمنان، چون به (قصد) نماز برخیزید، روی خود و دستهایتان را تا آرنجها بشویید وسرتان را مسح کنید وپاهایتان را تا دو کعب[SUP]([/SUP][SUP][1][/SUP][SUP])[/SUP] (قوزک بشویید)].این آیه[SUP]ء[/SUP] کریمه شامل اموری است که مرعات نمودن آن در وقت وضوء واجب است:1 ـ شستن صورت، که مضمضه و استنشاق نیز جزو صورت شمرده مى شوند.یعنی شستشوی دهان و بینی بوسیله داخل کردن آب در آنها.2 ـ شستن دو دست تا آرنج.3 ـ مسح کردن تمامی سر، که گوشها نیز جزو آن است.4 ـ شستن دو پا تا قوزک (شتالنگ ، بجلک).و پاکیزگی لباس و جایگاه ادای نماز، این است که آنها را از نجاستها مانند إدرار و مدفوعات انسان و مانند آن پاک نمود.


نمازهای فرض
نمازهای فرض بر مسلمان در هر شبانه روز پنج وقت است که عبارتند از: نماز صبح که آنرا نماز فجر یا بامداد گویند، و نماز ظهر، و نماز عصر، و نماز مغرب، و نماز عشاء و یا خفتن.1 ـ نماز صبـح: دو رکعت است و وقت آن از طلوع فجر صادق یعنی فجر دوم ـ و آن روشنی است که در آخر شب از جهت مشرق مى آید ـ تا طلوع آفتاب.2 ـ نماز ظهر: چهار رکعت است و وقت آن از اول زوال (مایل شدن) آفتاب از وسط آسمان شروع مى شود و تا هنگامی که سـایه[SUP]ء[/SUP] هـر چـیز عـلاوه از سـایـه[SUP]ء[/SUP] اصلی آفتـاب یک بـرابـر آن شود ادامه دارد[SUP]([/SUP][SUP][2][/SUP][SUP])[/SUP] .3 ـ نماز عصر: چهار رکعت است و وقت آن بعد از انتهای وقت نماز ظهر شروع مى شود تا اینکه سایه[SUP]ء[/SUP] هر چیز دو برابر آن شود (و وقت ضرورت) تا قبل از غروب آفتـاب که رنگ آن زرد شود ادامه دارد.4 ـ نماز مغرب: سه رکعت است و وقت آن از غروب آفتاب شروع شده وتا ناپدید شدن شفق سرخ ادامه دارد.5 ـ نماز عشـاء چهار رکعت است و وقت آن بعد از انتهای وقت مغرب تا یک سـوم شب و یا نیمه أول شب ادامه پیدا مى کند.


صفت و چگونگی نماز
بعـد از اتمام طهارت و پاکیزگی بـدن و محل نماز با صفتی که ذکر کردیم انجام گرفت، و مسلمان از دخول وقت نماز مطمئن شد بطرف قبله که خـانه[SUP]ء[/SUP] خـدا در مکـه است ایستاده و برای هر نمازی که مى خواست بخواند اعم از فریضه و سنت و نافله در قلب خودش نیّت مى کند[SUP]([/SUP][SUP][3][/SUP][SUP])[/SUP] و سپس اعمال ذیل را انجام مى دهد:1 ـ در حالیکه به سجده گاه خودش مى نگرد تکبیر تحریمه ((الله أکبر)) مى گوید.2 ـ در هنگام گفتن تکبیرة تحریمه هر دو دست خود را در تا برابر دو شانه و یا مقابل گوشها بالا مى برد.3 ـ و سنت است که بعد از تکبیر تحریمه دعای استفتاح نماز بخواند[SUP]([/SUP][SUP][4][/SUP][SUP])[/SUP] و بگوید: ((سبحانک اللهم وبحمدک وتبارک اسمک وتعالى جدک ولا إله غیرک)).بار إلها! ما تو را منزه مى دانیم، و تو را حمد و سپاس مى گوئیم، و نام تو را برتر مى دانیم و هیچ معبـود بر حقی غیر از تو وجود ندارد.و اگر بخواهد بجای دعای گذشته این دعاء را مى خوانـــد: ((اللهم باعد بینی وبین خطایای کما باعدت بین المشرق والمغرب، اللهم نقنی من خطایای کما ینقّى الثوب الأبیض من الدنس، اللهم اغسلنی من خطایای بالماء والثلج والبرد)).بار إلها! همچنانکه بین مشرق و مغرب فاصله ایجاد کردی، بین من و گناهانم فاصله ایجاد کن . پروردگارا! همچنانکه لباس سفید از چرک پاک مى شود مرا از گناهانم پاک گردان . خداوندا! مرا از گناهانم با آب و یخ (برف) و تگرگ شستشو ده.4 ـ سپس مى گوید: (أعوذ بالله من الشیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم).پناه میبرم به خدا از شر شیطان ملعون و نفرین شده، بنام خداوند بخشاینده[SUP]ء[/SUP] مهربان .سپس سـوره[SUP]ء[/SUP] فاتحه را قراءت مى کند: )الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ(2)الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ(3)مَلِکِ یَوْمِ الدِّینِ(4)إِیَّاکَ نَعْبُدُ وإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ(5)اهدِنَا الصِّرَاطَ المُستَقِیمَ(6)صِرَاطَ الَّذِینَ أَنعَمتَ عَلَیهِمْ غَیرِ المَغضُوبِ عَلَیهِمْ وَلاَ الضَّالِّینَ(7)( و بعد از آن مى گوید: ((آمین)).[ستایش خدای راست، پروردگار جهانیان& بخشاینده مهربان& خداوند روزِ جزا& تنها تو را بندگی مى کنیم، و تنها از تو یاری مى جوییم& ما را به راهِ راست ره نما& راه کسانى که به آنان انعام کرده ای(راه پیغمبران و صدّیقان و شهیدان و صالحان)، نه آنان که مورد خشم قرارگرفته اند(یهود)، و نه راه گمراهان(نصاری)].((آمـین)) دعای ما را بپذیر، و ما را به راه راست پایدار گردان.5 ـ سپس سوره ای از سوره های قرآن که آنرا حفظ دارد قراءت مى کند مانند: )قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ(1)اللَّهُ الصَّمَدُ(2)لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ(3)وَلَمْ یَکُن لَّهُ کُفُوًا أَحَدٌ(4)(.[بگو: خداوند است که یگانه است & خداوند بى نیاز است& نه(فرزند) زاده، و نه زاده شده است& و هیچ کس همتای او(نبوده) و نیست].یا سوره[SUP]ء[/SUP]: )إِذَا جَاء نَصْرُ اللَّهِ وَالْفَتْحُ(1)وَرَأَیْتَ النَّاسَ یَدْخُلُونَ فِی دِینِ اللَّهِ أَفْوَاجًا(2)فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَاسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ کَانَ تَوَّابًا(3)(.[چون نصرتِ الهی و فتح فرا رسد& و مردم را ببینی که گروه گروه در دینِ خدا درمى آیند& پس پروردگارت را با ستایش(او) به پاکی یاد کن و از او آمرزش بخواه. بى گمان او توبه پذیر است].6 ـ بعد از آن به رکـوع رفته مى گوید: ((الله أکبر)) و دو دست خود را بر زانوی خود مى گذارد و مى گوید: ((سبحان ربی العظیم)) (پاک است پروردگار بزرگ من).و سنت است که سه بار یا بیشتر آنرا تکرار کند.7 ـ سپس سر را از رکوع بلند کرده مى گوید: ((سمع الله لمن حمده)) (خدا مى شنود ـ و مى پذیرد ـ ستایش کسیکه او را ستایش نماید)، خواه إمام باشد و یا منفرد (تنهاگذار).و بعد از راست شدن و آرام گرفتن از رکوع مى گوید: ((ربنا ولک الحمد حمداً کثیراً طیباً مبارکاً فیه مل[SUP]ء[/SUP] السموات ومل[SUP]ء[/SUP] الأرض ومل[SUP]ء[/SUP] ما بینهما ومل[SUP]ء[/SUP] ما شئت من شیء بعد)).(ای پروردگار ما! ستایش حقیقی ویژه[SUP]ء[/SUP] تو است، بیشترین و بهترین و مبارکترین حمد و سپاسی که آسمانها و زمین، و آنچه بین آن دو است، و آنچه تو خواهی پر شود از آن).اما اگر مقتدی باشـد در این هنـگام مى گوید: ((ربنا ولک الحمد ...)) تا آخر این دعاء.8 ـ سپس سـجـده کرده مى گویـد: ((الله أکبر)) و بر اعضای هفتـگانه خود سـجده مى کند که عبارتنـد از:پیشانی با بینی، و کف هر دو دست، و هر دو زانو، و سر انگشتان دو پا، و مى گوید: ((سبحان ربی الأعلى ))، پاک است پروردگار بزرگ من.سه بار و یا بیشتر آنرا تکرار مى کند، علاوه بر آن هر چه دوست داشت مى تواند دعا کند.9 ـ سپس در حالیکه سر خود را از سجـده بلند مى کند مى گویـد: ((الله أکبر)) آنگاه بر پای چپ خود مى نشیند و پای راستش را نصب مى کند و دستهایش را روی ران و زانویش مى گذارد و مى گویـد: ((رب اغفر لی وارحمنی وعافنی وارزقنی واهدنی واجبرنی)).ای پروردگار من! از گناه و تقصیراتم درگذر، و بـه من رحم کن، و مرا عافیت ده، و مرا روزی عطا کن، و مرا هدایت فرما، ((واجبرنی)): آنچه بر انسان مى گذرد از نقص در بـدن، مانند مریضی و امثال آن، و در دین، مانند کوتاهی کردن در اوامر و دستورات، و افراط (زیاده روی) در محظورات که آنرا جبران فرماید.10 ـ سپس در حالى که ((الله أکبر)) مى گوید سجـده[SUP]ء[/SUP] دوم را بجا مى آورد، آنچه در سجده[SUP]ء[/SUP] أول انجام داده در سجده[SUP]ء[/SUP] دوم نیز تکرارش مى کند.11 ـ سپس ((الله أکبر)) گویان برای رکعت دوم بلند مى شود، بدین ترتیب رکعت أول تمام مى شود.12 ـ سپس سوره[SUP]ء[/SUP] فاتحه و یک سوره (یا چند آیه[SUP]ء[/SUP] دیگر) از قـرآن مى خواند و به رکوع مى رود، از رکـوع بلند مى شود سپس عیناً مانند أول دو سجده مى کند.13 ـ بعد از بلند شدن از سجـده[SUP]ء[/SUP] دوم همچنانکه بین دو سجــده نشسته بـود مى نشیند و آنگاه ((التحیات)) را به این ترتیب مى خواند: ((التحیات لله والصلوات والطیبات السـلام علیک أیها النبی ورحمة الله وبرکاته السلام علینا وعلى عباد الله الصالحین، أشهد أن لا إله إلاَّ الله، وأشهد أنَّ محمداً عبده ورسوله)).یعنی (تمام تعظیم ها و نمازها و سایر پاکیها فقط از آن خداست، سلام و رحمت و برکات خدا بر تو باد ای پیامبر، و سلام بر ما باد و بر بندگان نیکوکار خدا، گواهی مى دهم که جز خدای بر حـق معبودی نیست، و گواهی مى دهم که محمد رسول و فرستاده اوست).سپس اگر نماز دو رکعتی بود مانند نماز صبـح و جمعه و هر دو عید، همچنان به نشستن خود ادامه مى دهد و نمازش را با خواندن این درود کامل مى کند: ((اللهم صلِ على محمدٍ وعلى آل محمد کما صلیتَ على إبراهیم وعلى آل إبراهیم إنَّک حمیدٌ مجید، وبارک على محمدٍ وعلى آل محمد کما بارکتَ على إبراهیـم وعلى آل إبراهیم إنَّک حمیدٌ مجید)).(بار إلها! درود و رحمت نازل فرما بر محمد و آل محمد، چنانکه بر إبراهیم و آل إبراهیـم رحمت فرستادی، تو ستایش شده و بزرگوار هستی). (پروردگارا! برکت نازل فرما بر محمد و آل محمد، چنانکه بر إبراهیم و آل إبراهیـم برکت نازل فرمودی، تو ستایش شده و بزرگواری). و از چهار چیز به خداوند پناه مى برد: ((اللهم إنی أعوذ بک من عذاب جهنم، ومن عذاب القبر، ومن فتنة المحیا والممات، ومن فتنة المسیح الدجال)).(خداوندا! من به تو پناه مى برم از عـذاب دوزخ، و عـذاب قبر، وفتنه[SUP]ء[/SUP] زندگی و برزخ، و فتنه[SUP]ء[/SUP] مسیح دجال). سپس آنچه از خیر دنیا و آخرت بخواهد دعا مى کند، چه اینکه در نماز فرض، و چه در نماز سنت و نفل باشد.آنگاه بسوی راست سلام مى دهد: ((السلام علیکم ورحمة الله))، همچنان بسـوی چپ: ((السـلام علیکم ورحمة الله)).و اگر نماز سـه رکعت باشد مانند نماز مغرب، و یا چهار رکعت باشد مانند نمازهای ظهر و عصر و عشاء بعد از التحیات ((الله أکبر)) گویان بلند مى شود و فقط سوره[SUP]ء[/SUP] الفاتحه را تلاوت مى کند.سپس مانند دو رکعت أول رکوع و سجود مى کند، در رکعت چهارم نیز به همان ترتیب، بجز اینکه در وقت نشستن بطور متورک مى نشیند، یعنی: پای چپ خـود را زیر پای راست گذاشته و مقعد خود را بر زمین مى گذارد و پای راست خود را نصب مى کند.آنگاه بعد از رکعت سوم در نماز مغرب، و بعد از رکعت چهارم در نمازهای ظهر و عصر و عشـاء تشهد أخیر را مى خواند، و بر پیامبر (ص) درود مى فرستد، و اگر خواست دعا مى کند. سپس به دو طرفش مثل أول سلام مى دهد، بدین ترتیب تا اینجا نمازش تمام شده است.


نماز جمعه
دین اسلام اجتماع را دوست دارد و به اجتماع و هماهنگی دعوت مى کند و تفرقه را ناپسند مى شمارد و از آن تنفر و دوری مى جوید.و هیچ فرصتی از فرصتهای آشنائی متقابل و أُنس گرفتن و دوستی و اجتماع و هماهنگی بین مسلیمن دیده نشده مگر اینکه آنان را به آن دعوت نموده و امر کرده است.و روز جمعه، روز عیدی برای مسلمانان است که در آن به ذکر و سپاس خـدا مشغول مى شوند، و در خانه های خدا اجتماع کرده از دنیا و گرفتاریهای آن خود را دور مى نمایند تا فریضه ای از فرائض خدا را انجام دهند، و به توجیهات و سفارشات خطباء و ارشاد علماء در خطبه های جمعه که بمثابه[SUP]ء[/SUP] درسی از دروس هفته مى باشد و امامان و خطبای جمعه مشاکل هفتگی جامعه را معالجه مى کنند گوش فرا دهند.خداوند مى فرماید: )یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا نُودِی لِلصَّلاَةِ مِن یَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِکْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَیْعَ ذَلِکُمْ خَیْرٌ لَّکُمْ إِن کُنتُمْ تَعْلَمُونَ(9)فَإِذَا قُضِیَتِ الصَّلاَةُ فَانتَشِرُوا فِی الأرْضِ وَابْتَغُوا مِن فَضْلِ اللَّهِ وَاذْکُرُوا اللَّهَ کَثِیرًا لَّعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ(10)(. [الجمعة].[ای مؤمنان، چون در روز جمعه برای نماز ندا داده شد، به (عبادت و) یادِ خدا بشتابید و خرید و فروش را رها کنید. اگر بدانید این برایتان بهتر است& آنگاه چون نمازگزارده شود، در زمین پراکنده شوید و از فضل خدا بجویید و خداوند را بسیار یاد کنید تا شما رستگار شوید].و نماز جمعه بر هر مرد مسلمان و بالغ و آزاد و مقیم واجب است.رسـول خدا (ص) بر آن مواظبت کرده و کسانیکه آنرا ترک مى کنند شدیداً تهدید کرده است. چنانکه مى فرماید: ((لینتهین أقوام عن ودعهم الجمعات أو لیختمن الله على قلوبهم ثم لیکونن من الغافلین)). [مسلم].بخدا قسم که مردمی از ترک نماز جمعه باز مى آیند، یا اینکه خداوند بر قلبهای آنها مهر میزند و آنگاه آنان از غافلان و فراموش شدگان خواهند شد. و همچنین آن حضرت (ص) مى فرماید: ((من ترک ثلاث جمع تهاوناً طبع الله على قلبه)). [أحمد ودارمی وأبو داود وترمذی ونسائی وحاکم].کسیکه سه نماز جمعه را از روی تهاون و کسالت ترک کند خداوند بر قلب او مُهر مى زند.نماز جمعه بجز در مساجد صحیح نیست، آنجایی که مسلمانان در آن جمع مى شوند و إمام بر آنها خطبه مى خواند و آنان را نصیحت و إرشاد مى نماید، اینرا هم باید توجه داشت که سخن گفتن در اثنای خواندن خطبه حـرام است، حتی اگر به رفیقت بگوئی ساکت شو، لغو و بیهوده گفته ای.و نماز جمعه دو رکعت است و مسلمان اقتداء به إمام خود با جماعت آنرا انجام مى دهد.


نماز جماعت
نماز با جماعت بیست و هفت درجه ((27)) از نماز تنهائی فضلیت بیشتری دارد. این حدیث از ابن عمر رضی الله عنهما از پیامبر (ص) روایت شده چنانکه در صحیح بخاری آمده است.و در حدیث دیگری آمده که رسول خدا (ص) فرمودند: ((لقد هممت أن آمر بالصلاة فتقام ثم أخالف إلى قوم فی منازلهم لا یشهدون الصلاة فی جماعة فأحرقها علیهم)). [متفق علیه].همانا تصمیم گرفتم که دستور دهم إقامه نماز گفته شود و شروع به خواندن نماز کنند، سپس بطرف مردمی بروم که در خـانه هایشان هستند و به جماعت حاضر نمى شوند پس خانه هایشان را بر آنان آتش زنم.اگر تخلف آنها از نماز جماعت معصیت بـزرگی نبود رسول الله (ص) آنها را به سوختن خانه هایشان تهدید نمى کرد.خـداوند مى فرماید: )وَأَقِیمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّکَاةَ وَارْکَعُواْ مَعَ الرَّاکِعِینَ(43)(. [البقرة].[و نماز بر پای دارید و زکات بپردازید و با رکوع کنندگان رکوع کنید].نص صریح و واضحی است در وجوب مشارکت نماز گزاران در نماز جماعت.


نماز مسافر
خداوند مى فرماید: )یُرِیدُ اللّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَلاَ یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ وَلِتُکْمِلُواْ الْعِدَّةَ وَلِتُکَبِّرُواْ اللّهَ عَلَى مَا هَدَاکُمْ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ(185)(. [البقرة].[خداوند در حق شما آسانی مى خواهد، و در حق شما دشواری نمى خواهد، و تا شمارِ(روزه) را کامل کنید، و خداوند را به پاس آنکه هدایتتان کرد، بزرگ بدارید. و باشد که سپاس بگزارید].بلی اسلام چنین است، هیچگاه کار دشواری بر عهده[SUP]ء[/SUP] کسی نمى گذارد، مگر بأندازه[SUP]ء[/SUP] استطاعت و توانائی آن، و أوامری که بداند در خور استطاعت آنان نیست واجب نمى کند. از آنجائی که در سفر احتمال مشقت و سختی وجود داشت خداوند به دو چیز اجازه داده است:1 ـ قصر نماز: که بنابر این آسانی نماز چـهار رکعتی به دو رکعت تخفیف مى یابد، پس اگر شما در سفر بودی باید نماز ظهر و عصر و عشاء را به جای چهار رکعت دو رکعت بخوانی، ولی نماز مغرب و صبح به حالت خود باقی مى مانند و در آنان قصر و تخفیفی نیست. قصر نماز اجازه و هدیه ای است از طرف خـداونـد به بندگان متقی و پرهیزگارش، و خـداوند دوست دارد که بنده همچنانکه فرائض او را انجام مى دهد به موارد رخصت و تخفیف او نیز عمل نماید.و هیچ فرقی در نوع وسیله[SUP]ء[/SUP] سفر نیست، چه سفر با ماشین و هواپیما و کشتی و قطار باشد، و یا با اسب و شتر و قاطر و چهار پایان، و یا با پای پیاده باشد، همه[SUP]ء[/SUP] اینها اسم سفر بر آن اطـلاق مى شود و در هر صورت نماز قصر خوانده مى شود.2 ـ جمع بین دو نماز: برای مسافـر جـایز است[SUP]([/SUP][SUP][5][/SUP][SUP])[/SUP] که بین دو نماز در یک وقت جمع کند، نمازهای ظهر و عصر را با هم، و نمازهای مغرب و عشـاء را با هم جمع مى کند. یعنی هر دو نماز در یک وقت ادا مى شود، أما هر نماز جدا از دیگری خوانده مى شود، أول نماز ظهر و سپس فوراً نماز عصر را مى خواند . یا أول نماز مغرب و بعد از آن نماز عشاء را ادا مى کند. البته باید بخاطر داشت که جمع بین نمازها صرفاً به نماز ظهر با عصر، و نماز مغرب با عشاء اختصاص دارد، بنابر این جمع کردن بین نماز صبح و نماز ظهر، و یا بین نماز عصر و نماز مغرب جایز نیست.


أذکار و أورادی که بعد از نماز گفته مى شود
سنت است که بعد از نماز سـه بار استغفر الله بگویـد، و علاوه بر آن مى گوید: ((اللهم أنت السلام ومنک السلام تبارکت یا ذا الجلال والإکرام، لا إله إلاَّ الله وحده لا شریک له، له الملک وله الحمد، وهو على کل شیء قدیـر، اللهم لا مانع لما أعطیت، ولا معطی لما منعت، ولا ینفع ذا الجد منک الجد)). آنگاه(33) سبحان الله و(33) الحمد لله و(33) الله أکبر مى گوید که مجموعاً(99) بار مى شود، و برای تکمیل عدد(100) مى گوید: ((لا إله إلاَّ الله وحـده لا شریک له، له الملک وله الحمد، وهـو علی کل شیء قدیـر)). سپس آیـة الکرسی: )الله لا إله إلاَّ هو الحی القیوم لا تأخذه سنة ولا نوم….(. [البقرة 185]. و)قل هو الله أحـد(. [اخلاص]. و)قل أعوذ برب الفلق(. [الفلق]. و )قل أعـوذ برب الناس(. [الناس] .را مى خواند. و مستحب است که سه سـوره[SUP]ء[/SUP] گذشته را بعد از نمازهای صبـح و مغرب سـه بار تکرار کنـد. و همچنین: ((لا إله إلاَّ الله وحـده لا شریک له، له الملک وله الحمد، وهـو علی کل شیء قدیر))(10) مرتبه بگوید.البته تمام این أذکار و أوراد سنت بوده واجب نیست.


سنتهای راتبه
برای هر مسلمان مستحب است که بر ((12)) رکعت نماز سنت مواظبت کند بشرطیکه مقیم باشد. که عبارتند از: چهار رکعت قبل از نماز ظهر و دو رکعت بعـد از آن، و دو رکعت بعد از نماز معـرب، و دو رکعت بعـد از نماز عشاء، و دو رکعت قبل از نماز صبـح. أما در وقت سفـر پیامبر (ص) سنتهای ظهر و مغرب و عشاء و ترک مى کردند، و بر سنت صبـح و نماز وتر[SUP]([/SUP][SUP][6][/SUP][SUP])[/SUP] محافظت مى کردند. و بر ما است که کردار رسول الله (ص) را أسوه و قدوه[SUP]ء[/SUP] حسنه[SUP]ء[/SUP] خود بدانیم خـداوند مى فرماید: )لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ(21)(. [الأحزاب].[به راستی برای شما، در رسول خدا سرمشقی نیکوست].و گفتار رسول الله (ص) که فرمودند: ((صلوا کما رأیتمونی أصلی)). [بـخاری].نماز بخوانید همچنانکه مرا دیدید نماز مى خوانم.
والله ولی التوفیق:53:
 
بالا