پاسخ سوال « فرشتگان الهی از کجا به فساد و خونریزی بشر علم داشتند، در حالی که حضرت آدم (ع) هنوز خلق نشده بودند؟ »
تقريبا اكثر تفاسير به اين مطلب اشاره كرده اند ، من جمله تفسير گرانقدر مجمع البيان (اثر مرحوم طبرسي) و احتمالاتي را براي آن بيان كرده اند كه در اينجا دو احتمال را ذكر مينماييم:
اما بازهم علم ملائكه در اينجا كامل نبود ، چراكه در انتهاي آيه خداوند ميفرمايد :
- خداوند بطور اجمال ، آينده انسان را براي ملائكه بيان فرموده بود ، و از همانجا ملائكه به عاقبت برخي انسانها پي بُردند.
- حضرت آدم ، اولين انساني كه در روي كُره زمين ميزيسته نبوده (چنانكه در تفسير نمونه و بسياري از تفاسير به اين مطلب اشاره شده) ، بله ايشان اولين انسان فهيم و داراي عقلي بودند كه پس از خلقتي جديد ، همراه همسرشان در اين زمين مشغول به زندگي شدند ؛ و چون ملائكه انسانهاي گذشته را ديده بودند برايشان سؤال شد كه چرا خداوند چنين موجودي را به مقام خليفة اللهي برگزيده است !
« إِنِّي أَعْلَمُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ » ، «من (خداوند) چيزهايي را ميدانم كه شما نميدانيد … »
در اينجا نيز احتمالات زيادي براي اين مطرح شده كه :
ملائكه چه چيز را نميدانستند ؟!
كه در اينجا ما به دو احتمال ، بسنده ميكنيم :
آري از فرزندان حضرت آدم ، انسانهايي بوجود مي آيند كه به مقام عالي اي همچون « فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَى » (سوره نجم آيه 8) ميرسند و البته از ميان همين فرزندان ايشان عده اي مصداق آيه 179 سوره اعراف ميشوند : « أُوْلَـئِكَ كَالأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُوْلَـئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ » { آنان همانند حيوانات بلكه پست تر از حيوانات هستند ، اينها همان غافلان هستند (كه از عقل و انصاف تبعيت نميكنند) }
- به تكبّر ابليس كه ملائكه او را بسيار پاك ميپنداشتند.
- به بودن انبياء و صالحين ، در فرزندان آدم (عليه السلام)
آري خداوند به فرزندان آدم (عليه السلام) ادامه رُشد داد چرا كه بخاطر بد بودن برخي از انسانها ، نميشود از رُشد برخي ديگر جلوگيري نمود …