همه چیز در مورد تسبیحات اربعه...سبحان الله.الحمدلله..لا اله الله..الله اکبر

montazer

ناظر کل
پرسنل مدیریت
"ناظر کل"
به نام او که منزه است و شکر ها متوجه اوست و جر او خدا یی نیست و او بزرگتر از آن است که توصیف شود

در این تاپیک قصد داریم همه آنجه در مورد تسبیحات اربعه هست رو قرار بدیم
امید وارم بعد از تمام شدن پستهای بند و گداشتن منبع هر کدام از دوستان که مطلبی غیر اینا دارن بیارن بزارن:




تسبیحات در رکعت سوم و چهارم نماز ، به جای سوره حمد می توان ذکر تسبیحات اربعه را قرائت کرد. تسبیحات اربعه از مجموع تسبیح، تحمید، تهلیل و تکبیر بر آمده است که همه به نوعی از خانواده ی..
تسبیحات
در رکعت سوم و چهارم نماز، به جای سوره ی حمد می توان ذکر تسبیحات اربعه را قرائت کرد. تسبیحات اربعه از مجموع تسبیح، تحمید، تهلیل و تکبیر برآمده است که همه به نوعی از خانواده ی تسبیح می باشند.

«سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اکبر»، را تسبیحات اربعه نامیده اند، با آن که تنها یکی از آن چهار تا سبحان الله است و بقیه تسبیح نیست، بلکه تحمید و تهلیل و تکبیر است، این است که:

تسبیح به معنای منزّه دانستن خدا از عیب و نقص است؛ از این حیث، تحمید هم تسبیح است؛ زیرا تحمید منزه دانستن خدا از هر ناپسندی است، زیرا گفته شده : « التحمید هو الثناء على علوه و ارتفاعه ذاتا و صفاتا و أفعالا عن كل نقیصة و علة »؛ یعنی تحمید همان ثنایی است که بر بزرگی و رفعت شأن خدا از نظر ذات و صفات و افعال، صورت می گیرد.
تهلیل نیز تسبیح است؛ زیرا تنزیه خدا از هر گونه شریک و همتاست. تکبیر نیز تسبیح است؛ چرا که تنزیه خدا از هر گونه محدودیت و توصیف ناقص است. بنابراین سه ذکر تحمید و تهلیل و تکبیرهم خود، نوعی تسبیح، بلکه سرور همه تسبیحات هستند.(1)
 

montazer

ناظر کل
پرسنل مدیریت
"ناظر کل"
سرّ تسبیحات اربعه

در رکعات سوم و چهارم نماز می توان به جای حمد تسبیحات اربعه را خواند که سرّ چهارگانه بودن این تکبیرات:
۱-چهار ضلعی بودن کعبه و بیت المعمور و عرش الهی است؛(۲)



2-به عبارت دیگر حقیقت عینی و خارجی که این تسبیحات به آن اشاره دارند، یک موجود واقعی و عینی در عالم برتر به نام بیت المعمور است که چهار وجه دارد و هر قسمت از این تسبیحات به یکی از آن وجوه اشاره می کنند.


در ابتدای تسبیحات نمازگزار سبحان الله گفته و خداوند را از نسبتهایی که مخلوقین به او می دهند پاک و منزه می شمرد و اقرار می کند که عبادت ما شایسته مقام قدس او نیست، اما چون خود خدا اذن داده و بلکه امر فرموده که همین عبادتهای ناقص را انجام دهیم ادامه داده و از این بابت از خداوند قدردانی نموده و حمد و ثنای الهی را بر زبان جاری می کند و سپس لا اله الا الله گفته و اعلام می کند که هر گونه ستایش و پرستش فقط مخصوص خداست و لیس فی الدار غیره دیار، و در پایان الله اکبر گفته و مجدداً تاکید می نماید که اینها که ما می فهمیم و بر زبان جاری می نماییم هرگز لایق مقام ربوبی نبوده و خداوند متعال بزرگتر از آن است که به وصف در آید.



همچنین گفته شده که الحمدلله اشاره به توحید افعالی و لااله الا الله اشاره به توحید صفاتی و اسمائی و الله اکبر اشاره به توحید ذاتی دارد و سبحان الله ابتدای تسبیحات بیانگر تنزیه خداوند از تمامی این مراتب تصور شده می باشد . و چون سوره حمد نیز به نوعی مشتمل بر این توحیدات ثلاثه است این تسبیحات می توانند در رکعات سوم و چهارم ، جایگزین سوره حمد گردند.(3)
 

montazer

ناظر کل
پرسنل مدیریت
"ناظر کل"
فضیلت تسبیحات اربعه


خواندن تسبيحات اربعه است، چنان ‏كه شيخ طوسى و ابن بابويه‏ و حميرى به سندهاى صحيح از حضرت صادق عليه السّلام روايت كرده‏اند: روزى حضرت رسالت ‏پناه به اصحاب خود فرمود اگر آنچه از جامه‏ها و ظرفها داريد جمع كنيد، و بر روى هم گذاريد، آيا به آسمان مى‏رسد؟ گفتند:نه يا رسول اللّه، فرمود: مى‏خواهيد به شما چيزى بياموزم كه ريشه‏اش در زمين، و شاخه‏هايش در آسمان است؟ گفتند: آرى يا رسول اللّه، حضرت فرمود:پس‏ از هر نماز سى‏بار بگوييد: سبحان اللّه و الحمد للّه و لا اله الاّ اللّه و اللّه اكبر كه پايه‏هاى اينها در زمين، و شاخه‏هايشان در آسمان است، و از آدمى دور مى‏سازد: زير آوارماندن، غرق‏شدن، سوختن، در چاه افتادن، دريدن درندگان، مردن‏ به مرگهاى دردناك، و هربلايى را كه در آن روز از آسمان فرود مى‏آيد، و اينهايند باقيات صالحات كه حق تعالى در قران‏ فرموده است.



و به سندهاى صحيح ديگر، از حضرت صادق عليه السّلام روايت شده: هركه اين تسبيحات را پس از هر نماز واجب، چهل مرتبه بخواند،پيش از آن ‏كه از جاى نماز برخيزد هر حاجتى كه از خدا بخواهد روا مى‏گردد.

و به سند صحيح از حضرت‏ صادق عليه السّلام روايت شده:
هركه پس از نماز واجب سى مرتبه سبحان اللّه بگويد، بر بدنش گناهى نماند جز آن‏كه بريزد. و در حديث صحيح ديگرى از آن حضرت روايت شده: ذكر كثير، كه حق تعالى در كلام مجيد مدح كرده، اين است كه پس از هر نماز واجب سى مرتبه سبحان اللّه بگويد. و قطب راوندى روايت كرده: حضرت امير مؤمنان عليه السّلام به براء بن عازب‏ فرمود: مى‏خواهى تو را به امرى دلالت كنم، كه چون بجا آرى، به حقّ و راستى دوست خدا باشى؟ عرضه داشت آرى، فرمود: پس از هر نماز هر يك از تسبيحات اربعه را ده مرتبه بگو، چون انجام دهى، هزار بلا در دنيا از تو دور شود، كه يكى از آنها ارتداد در دين مى‏باشد، و هزار درجه در آخرت براى تو ذخيره مى‏كنند، كه يكى از آنها قرار گرفتن در جوار حضرت رسول صلى اللّه عليه و آله است.



به سند معتبر از امام حسن(ع) منقول است كه:
«جمعي از يهود به خدمت حضرت رسول(ص)آمدند و اعلم ايشان در مورد مسايلي پرسيد، چون جواب شنيدند مسلمان شدند.از جمله ي آن سؤالها اين بود كه پرسيد: يا محمد! مرا خبر بده از كلماتي كه حق تعالي آنها را براي حضرت ابراهيم(ع)اختيار نمود در هنگامي كه خانه ي كعبه را بنا كرد. حضرت فرمود: اين كلمات بود: سبحان الله، الحمدلله، لا اله الا الله، و الله اكبر. يهودي پرسيد: اگر كسي اين كلمات را بگويد چه ثوابي دارد؟ حضرت فرمود:چون بنده اي سبحان الله بگويد، آنچه در زير عرشند با او تسبيح مي گويند. پس به گوينده ي تسبيح ده برابر ثواب تسبيح آنها عطا ميكنند. چون الحمدلله بگويد، حق تعالي نعيم دنيا را به او كرامت مي فرمايد و وي را به نعيم آخرت وصل ميكند. اين، كلمه اي است كه چون اهل بهشت داخل بهشت مي شوند،اين كلمه را ميگويند و سخناني كه در دنيا مي گفتند همه منقطع ميشود به غير اين سخن. و اما،لا اله الا الله! پس بهشت جزاي آن است، چنان كه حق تعالي ميفرمايد:«هل جزاء الاحسان الا الاحسان.» يعني نيست جزاي لا اله الاالله، مگر بهشت. يهودي گفت: راست ميگويي اي محمد!




به سند معتبرديگرازحضرت رسول(ص) روايت است «هر كس سبحان الله بگويد، حق تعالي براي او درختي در بهشت غرس مي نمايد. كسي كه الحمدلله بگويد، درختي براي او مي كارد. كسي كه لا اله الا الله بگويد، درختي براي او مي كارد. كسي كه الله اكبر بگويد، درختي براي او غرس مي نمايد. شخصي از قريش به حضرت عرض كرد: ما در بهشت درخت بسيار داريم؟ حضرت فرمود: بلي ! وليكن بپرهيزيد از اينكه آتشي بفرستيد كه آن درختان را بسوزاند، زيرا حق تعالي ميفرمايد: اي گروه مومنان! از خدا و رسول اطاعت نماييد و عمل هاي خود را باطل نكنيد.»

به سند معتبر از حضرت اميرالمومنين(ع) منقول است كه:« فقرا به خدمت حضرت رسول(ص) آمدند و گفتند: يا رسول الله! اغنيا را ماليست كه به آن بنده آزاد ميكنند و ما نداريم، و ايشان را مالي است كه به آن حج به جا مي آورند و ما را نيست، و ايشان مال دارند كه به آن تصدّق ميكنند، و ما نداريم، و ايشان مال دارند كه به وسيله ي آن در راه خدا جهاد ميكنند و ما نداريم. حضرت فرمود: هر كس صد مرتبه الله اكبر بگويد، بهتر است از صد بنده آزاد كردن، هر كس صد مرتبه سبحان الله بگويد، بهتر است از صد شتر با خود بردن به حج، كه آنها را براي خدا بكشد، هر كس صد مرتبه الحمدلله بگويد، بهتر است از صد اسب كه زين و لجام كرده و مردم را سوار كند و به جهاد بفرستد، و هر كه صد مرتبه لا اله الاالله بگويد، عملش از همه بهتر است، مگر از كسي كه بيشتر از صد مرتبه بگويد.چون این خبر به اغنیا رسید، ایشان نیز این اعمال را به جا آوردند. فقرابه خدمت آن حضرت آمدند و گفتند: اغنیا این کارها را نیز انجام دادند. فرمود:این فضل خداست، به هر که بخواهد عطا میکند.»
به سند معتبر از امام رضا(ع) منقول است که:«حق تعالی بر خودواجب کرده است که، هر مومنی صد مرتبه الله اکبر،صد مرتبه الحمدلله، صد مرتبه سبحان الله، صد مرتبه لا اله الاالله بگوید و صد مدتبه صلوات بر محمد و آل محمد بفرستد، سپس بگوید: اللهم زوّجنی من لا حور العین! البته حق تعالی حوریه ای در بهشت به او کرامت میفرماید و این پانصد کلمه، مهر آن حوریه میباشد. پس از این جهت حق تعالی به حضرت رسول(ص) وحی فرمود که، مهر زنان مومنه را پانصد درهم سنّت گرداند.»



به سند معتبر منقول است که: بسیار لا اله الا الله و الله اکبر بگویید که هیچ چیز نزد خدا محبوب تر از این دو کلمه نیست.



به سند معتبر از حضرت امیرالمومنین(ع) منقول است که:«سبحان الله نصف میزان اعمال است، و الحمدلله میزان اعمال را پر می کند، و الله اکبر ما بین آسمان و زمین را پر میکند.»
به سند معتبر از حضرت رسول(ص) منقول است که «سبحان الله، الحمدلله، لااله الاالله و الله اکبر را بسیار بگویید، به درستی که این کلمات روز قیامت با خیرات و ثواب های عظیم که از پیش رو و عقب خود دارند، می آیند و اینهایند باقیات الصالحات، یعنی امور شایسته که نفع آنها برای آدمی باقی می ماند، و حق تعالی فرموده است که ، باقیات الصالحات بهتر و پاینده تر از متاع های زندگانی دنیاست.»



به سند معتبر از حضرت صادق(ع) منقول است که:«حضرت رسول(ص) روزی به اصحاب خود التفات نموده و فرمودند: برای خود سپرها اخذ کنید و مهیّا سازید! صحابه گفتند: مگر دشمنی به ما رو آورده است، که بایستی سپر برای دفع ضرر ایشان آماده کنیم؟فرمودند:نه! ولیکن برای دفع آتش جهنّم از خود، بگویید:سبحان الله، الحمدلله، لا اله الا الله و الله اکبر.»
به سند معتبر از امام محمد باقر(ع) منقول است:«هر که بگوید سبحان الله، نه از روی تعجّب، حقّ تعالی از آن تسبیح مرغی خلق می فرماید که آن مرغ زبان داشته باشد، و در میان ملایکه تسبیح گویان، تا روز قیامت تسبیح الهی کند و ثوابش برای او باشد.همچنین است، الحمدلله، لااله الاالله و الله اکبر.» (۴)


__________________________


منابع این پست و دو پست قبل



1.عبد الحسین طیب، أطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج‏1، ص 172 ؛ میانجی محمد باقر، بدائع الكلام فی تفسیر آیات الأحكام، ص 171.
2- عبدالله ، جوادی آملی ، اسرار الصلوة ، ص79
3- قاضی سعید محمدبن محمد مفید قمی ، الاربعینات، ص46-47
۴-عین الحیات علامه مجلسی


 

montazer

ناظر کل
پرسنل مدیریت
"ناظر کل"
سوال و جوابهایی از تسبیحات اربعه


تسبیحات اربعه را باید در نمازها آهسته خواند و در این مسأله، فرقی بین زن و مرد نیست.
1- تسبیحات اربعه نماز در نماز چند بار واجب است؟

در رکعت سوم و چهارم، می‏توان فقط یک حمد یا سه مرتبه تسبیحات اربعه خواند و اگر یک مرتبه هم تسبیحات اربعه بگوید، کافی است.



2- آیا مى‏توان به عمد تسبیحات اربعه را كمتر یا بیشتر از سه بار خواند؟

همه مراجع (به جز آیت‏الله فاضل): ذكر تسبیحات اربعه یك مرتبه كافى است ولى بهتر است سه بار بگوید و خواندن آن بیش از سه مرتبه به قصد ذكر، اشكال ندارد.(1)
آیت‏الله فاضل: احتیاط واجب آن است كه تسبیحات اربعه را سه بار بگوید.(2)
(1) توضیح‏المسائل مراجع، م 1005 و آیت‏الله نورى، توضیح‏المسائل، م 1006 و آیت‏الله وحید، توضیح‏المسائل، م 1014. آیت‏الله خامنه‏اى، اجوبة الاستفتاءات، س 483.
(2) توضیح‏المسائل مراجع، م 1005.



3- با آن که عدد تسبیحات اربعه در نماز سه مرتبه است اگر شخصی عمدا آن را چهار بار یا بیشتر بگوید، آیا نمازش در نزد خداوند قبول است؟

تسبیحات اربعه یک مرتبه واجب است و سه مرتبه مستحب است(2) و اگر عمدا زیادتر بگوید به قصد مطلق ذکر اشکالی ندارد، ولی نباید به قصد استحباب و ورود زیادتر بگوید(3)
2 توضیح المسائل مراجع ، ج 1، مسئله 1005.

3 عروه الوثق ج 1 ، ص 660 ، احکام قراءه مسئله 11.



4-یا در رکعت سوم و چهارم می‏توان بجای تسبیحات اربعه سوره حمد را آهسته خواند؟کدام مستحب است؟

بله می‏توان یک حمد آهسته بجای تسبیحات اربعه خواند و بنا بر احتیاط واجب باید بسم‏الله آن را نیز آهسته بگوید. لیکن بهتر است در هر دو رکعت تسبیحات اربعه بخواند (و ثواب آن بیشتر است) (رساله امام، 1005 و 1008)



5- در صورت شک در تعداد تسبیحات اربعه در نماز وظیفه چیست؟

اکثر مراجع تنها یک بار گفتن تسبیحات اربعه را واجب می‏دانند و آنهایی که سه مرتبه واجب می‏دانند نیز بنابر احتیاط واجب فرموده‏اند. بنابر این اگر یک بار گفته باشید کفایت می‏کند و به شک خود اعتنا نکنید.



6- گاهی اوقات درنماز جماعت پیش می آید من هنوز 3مرتبه تسبیحات اربعه را نگفته ام امام به رکوع می رود ، ...؟

نماز شما صحیح است. اگر وقت دارید سه مرتبه بکوئید اگر وقت ندارید یک مرتبه بگوئید و در رکوع و یا سجده خود را به امام برسانید نما ز شما صحیح است.
توضیح المسائل مراجع ص 814 مسئله
1440



7- اگر انسان در رکعت سوم نماز از روی فراموشی حمد بخواند و بعد از متوجه شدن تسبیحات اربعه را نیز بخواند نمازش چه حکمی دارد؟

صحیح است؛ اگر در رکوع یا بعد از آن، متوجه شد که به جای تسبیحات، "حمد" خوانده، نمازش صحیح است و اگر قبل از رکوع متوجه شد، باید تسبیحات را بخواند؛ گفتنی است انسان می‏تواند به جای تسبیحات اربعه سوره حمد را بخواند اما با نیت و قصد.



8- شک در تعداد تسبیحات اربعه، چه حکمی دارد؟

متن دو استفتاء از آیت ا... فاضل لنکرانی:
س335 ـ اگر کسی در تسبیحات اربعه شک کند، 3 تا گفته یا 2 تا، وظیفه چیست؟
ج ـ بنابر اقل (کمتر) بگذارد و یک مرتبه دیگر بگوید.
س 336 ـ اگر در رکعت سوم یا چهارم تسبیحات اربعه را 4 بار بگوییم، وظیفه چیست؟
ج ـ مانعی ندارد. (1)



9- اگر شک کنیم که تسبیحات اربعه را چند بار گفته ایم وظیفه چیست؟

تسبیحات اربعه یک مرتبه واجب است و سه مرتبه مستحب است و در صورت شک می تواند رجائاً یک مرتبة دیگر بخواند و می توان نخواند، ولی به فتوای آیت الله فاضل در رکعت سوم و چهارم، سه مرتبه تسبیحات اربعه واجب است.(1) علی القاعده اگر شک کرد که دو بار خوانده یا سه بار، یک بار دیگر بخواند. و اگر هنگام خواندن سورة توحید شک کنیم که حمد را خوانده ایم یا نه؟نباید به شکمان توجه کنیم، بلکه نماز را ادامه دهیم.(2(
1. توضیح المسائل مراجع، ج 1، مسئلة 1005.

2. همان ، مسئلة 1168.



10- آیا می‏توان در رکوع و سجود بعد از گفتن ذکر مربوطه تسبیحات اربعه را نیز خواند؟

در رکوع و سجده بعد از خواندن ذکر خاصی دارد، هر ذکری بگوید اشکالی ندارد.

در رکوع احتیاط واجب این است که به قدر سه مرتبه "سبحان الله" یا یک مرتبه "سبحان ربّی العظیم و بحمده" کمتر نباشد. در سجده احتیاط واجب آن است که مقدار ذکر از سه مرتبه "سبحان الله" یا یک مرتبه "سبحان ربی الأعلی و بحمده" کمتر نباشد.
‏ توضیح المسائل مراجع ج 1، ص 583، مسئله 1028.
همان، ص 592، مسئله 1049.



11- در صورتی که تسبیحات اربعه را در نماز زیاد بخوانیم چه حکمی دارد ( غیر عمد) و در صورتی که بین نماز شک کنیم که دوبار یا سه بارخوانده ایم چه باید بکنیم و اگر شک کردیم و 4-5 بار خواندیم نمازما چگونه است و نمازهایی که قبلا اینگونه خوانده ایم چطور ؟توضیح دهید.

بدون هیچ گونه مقدمه ای نظر شما را به متن استفتائات و جوابهای مقام معظم رهبری در موضوع سؤال فوق جلب میکنیم.
س 499 :آیا یک بار گفتن تسبیحات اربعه در رکعت سوّم و چهارم نماز کافی است ؟
ج :کافی است هر چند احتیاط ( احتیاط مستحب ) این است که سه مرتبه گفته شود.
س 500 :تعداد تسبیحات اربعه درنماز سه مرتبه است ولی فردی سهواً چهار بار گفته است آیا نماز او در پیشگاه خداوند مقبول است ؟
ج :اشکال ندارد.
س 501 :کسی که نمی داند تسبیحات اربعه را در رکعت سوم و چهارم نماز سه مرتبه گفته یا بیشتر و یا کمتر ، چه حکمی دارد ؟
ج :یک مرتبه نیز کفایت می کند و چیزی بر او واجب نیست و تا به رکوع نرفته می تواند بنا را بر اقلّ ( کمتر) گذاشته و تسبیحات را تکرار نماید تا یقین کند که آن را سه مرتبه گفته است. بنا براین با فرض سؤال جنابعالی ، تمام نمازهای گذشته محکوم به صحّت است و نیاز به اعاده و قضا نیز ندارد.



12- اگر در رکعت سوم یا چهارم نماز تسبیحات اربعه را چهار بار بگوییم چه‏ حکمی دارد

اشکالی ندارد؛ ولی مستحب است تسبیحات را به صورت فرد تمام کرد نه زوج.



13- عمدا بیش از سه بار گفتن تسبیحات اربعه در نماز چه حکمی دارد؟

اگر چیزی از حمد و سوره و ذکرهای نماز مثل تسبیحات اربعه را عمدا یا احتیاطا چند مرتبه بگوید، اشکال ندارد، ولی اگر از روی وسواس چند مرتبه بگوید، نماز باطل می‏شود.(1)
پی نوشت‏ها:
۱- آیت اللَّه فاضل لنکرانی، توضیح المسائل، مسئله 1158.
 
بالا