شرح حدیث (کوتاه)

بابک

مدیر تالار قرآن
"بازنشسته"

امام جواد (ع) : «مَنْ عَتَبَ عَلَی الزَّمانِ، طالَتْ مَعتبَتُهُ»؛


کسی که روزگار را با دیده بدبینی و انکار بنگرد و از روی خشم لب به ملامت روزگار بگشاید، ملامتش به درازا می کشد و از آن خیری نمی بیند.


شرح :
زمان، بستر وقوع یک امر یا حادثه ای است که در آن موقع مخصوص و زمان ویژه، صورت می گیرد و خود زمان در وقوع آن، کوچک ترین دخالت و نفوذی ندارد، بلکه عوامل گوناگون دیگری در وقوع آن، دست به دست هم داده و آن را به وجود آورده اند. کسی که از پی جویی عوامل حقیقی غفلت ورزیده و نظر خود را به عوامل غیرحقیقی متوجه ساخته است، طبیعی است که دچار اشتباه خواهد شد و این اشتباه، او را به اشتباه های دیگری نیز خواهد کشاند، به حدی که او را به مثابه یک فرد خیالی یا سوفسطایی درخواهد آورد و در زندگی دچار بحران های روحی و مشکلات عاطفی خواهد نمود و از شماتت، کوچک ترین بهره ای نخواهد برد. بدبینی به روزگار، جز ایجاد نفرت و دور شدن از حقایق زندگی و سرد شدن از ابزار و عوامل توفیق و پیشرفت، ثمر دیگری نخواهد داشت.
 

بابک

مدیر تالار قرآن
"بازنشسته"
امام جواد (ع) «اَلْمَرْءُ مَخْبُوءٌ تَحْتَ لِسانِهِ»؛

شخصیت انسان، در زیر زبان او نهفته است.
شرح :
سخن هر فرد، معیار عقل و میزان درک و فهم اوست که به وسیله اظهار آن، حدود عقل و درک او روشن می گردد. شایسته است که انسان با برگزیده گویی و دقّت و تأمّل در سخنان خود، به توانایی عقلی خود، کمک و یاری رساند و خود را از خطرات و انحرافات زبان، مصون دارد.

در حقیقت کم گویی، ننگ ها را می پوشاند و آدمی را از لغزش ها بازمی دارد. آدمی در زیر زبان خود پنهان است و زبان است که راز آدمی را فاش و سرّ نهانی او را آشکار می سازد.

 
  • Like
واکنش‌ها[ی پسندها]: Ali

بابک

مدیر تالار قرآن
"بازنشسته"
امام جواد (ع) «اَلشَّریفُ کُلُّ الشَّرِیفِ مَنْ شَرَّفَهُ عِلْمُهُ وَ السُّودَدُ کُلُّ السُّودَدِ، لِمَنِ اتَّقی اللهَ رَبَّه»؛

شریف واقعی، فردی است که با شرافت علم و دانش آراسته گردد و سیادت و بزرگواری حقیقی با فردی است که راه تقوا و خداشناسی را پیش گیرد.
شرح :
جمعی، افتخار و شرافت را در ثروت و عدّه ای در ریاست، پاره ای از مردم در رفاه و مادیت و جمعی هم در نسب و نژاد و قبیله گرایی جست وجو می کنند و کسانی را که فاقد این مزایا باشند به دیده حقارت و پستی می نگرند؛ ولی در منطق امام جواد(علیه السلام) شرافت واقعی و اصالت حقیقی از آن علم و دانشی است که زینت بخش فرد می گردد، بزرگواری و عظمت شخص، منوط به امتیازات و فضایل روحی و معنوی است که فرد در راه کسب آن، خود را به زحمت می افکند و آن راهِ تقوا و پرهیزکاری است که والاترین شرف و مرتبت انسانی است​
 

بابک

مدیر تالار قرآن
"بازنشسته"
على «عليه السلام»: ذلّلوا أخلاقكم بالمحاسن وقوّدوها إلى المكارم وعوّدوا أنفسكم الحلم.
(تحف العقول صفحه 224)
شرح:
در اخلاق طبيعى انسان (انسانى كه تربيت نشده) ناسازگاری‏ها و ناهمواريهايى وجود دارد و وظيفه انسان اين است كه اين ناملائمات را از بين برده و اخلاق خود را به سمت متعادل متوجه سازد، مثلاً صفت دليرى خود را به سوى شجاعت سوق دهد و نگذارد كه به صورت ذميمه تهوّر درآيد.

اين كار بايد با شناسايى صفات و برنامه ‏ريزى و ممارست و مجاهدت، انجام‏ گيرد و تصميم‏ هاى مقطعى و زودگذر نتيجه‏ اى ندارد. البته يك عامل وجود دارد كه اگر در انسان پيدا شود انقلاب عجيبى در خلقيات انسان پيدا می‏شود و آن عامل كيمياى محبت الهى است كه اگر دل انسان به سمت حق تعالى گرايش پيدا كند راه صد ساله را يك شبه می‏پيمايد.

در فراز بعد می‏فرمايد خود را به حلم و بردبارى عادت دهيد.

حلم، تنها به معناى عصبانی ‏نشدن نيست بلكه به معناى ظرفيت پيداكردن است. انسان بايد در مقابل عواملى كه او را به خشم می‏آورد يا او را به غرور می اندازد و يا به فرح و سرورهاى پوچ وامیدارد همچون دريايى كه رودهاى خروشان با رسيدن به آن آرام می‏گيرند، باشد و همه آنها را در خود هضم نمايد.​
 
بالا