♦*✿*♦ هر کی می خواد مبلغ فرهنگ مهدوی باشه، بیاد تو ♦*✿*♦

گمنام

ناظر کل
پرسنل مدیریت
"ناظر کل"


9. بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، محمد باقر مجلسی معروف به علامه مجلسی (1111ـ1027ق). 110 ج، چاپ سوم: بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1403ق.

کتاب یاد شده یکی از بزرگ ترین مجموعه های روایی شیعه به شمار می آید و دربردارنده روایات بسیاری در زمینه های مختلف اعتقادی، اخلاقی، فقهی، تاریخی و... است. سه جلد از این کتاب؛ یعنی جلدهای 51 تا 53 با عنوان «تاریخ الحجة» به بررسی ابعاد مختلف زندگی امام عصرعلیه السلام، از تولد تا غیبت و از غیبت تا ظهور اختصاص یافته و در آن بخش عمده ای از روایاتی که در هر یک از این زمینه ها از پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصومینعلیه السلام نقل شده، جمع آوری گردیده است.

مجلدات یاد شده که دربردارنده مطالب جلد 13 از چاپهای قدیمی بحارالأنوار است به دفعات ترجمه شده و برای همه علاقه مندان قابل استفاده است. معروف ترین این ترجمه ها، ترجمه آقای علی دوانی است که با نام مهدی موعودعلیه السلام از سوی انتشارات دارالکتب الاسلامیة منتشر شده است. اخیرا هم این کتاب با ترجمه حسن بن محمد ولی ارومیه ای از سوی انتشارات مسجد مقدس جمکران منتشر شده است.

در سالهای اخیر نیز کتابهای زیادی براساس دیدگاه کلامی ـ تاریخی و با بهره گیری از مصادر اولیه مهدویت به رشته تحریر درآمده اند که برخی از آنها به شرح زیر است:

1. إلزام الناصب فی إثبات الحجّة الغائبعلیه السلام، شیخ علی یزدی حائری (در گذشته به سال 1333ق.)، 2ج، چاپ دوم: قم، مکتبة الرضی، 1404ق.

جلد اول این کتاب که در هفت فصل سامان یافته شامل مباحثی به شرح زیر است:

1. لزوم وجود حجت الهی در زمین؛

2. معرفت امامعلیه السلام؛

3. بشارتهای الهی به ظهور امام مهدیعلیه السلام در قرآن و دیگر کتابهای آسمانی؛

4. اخبار پیامبر و ائمه معصومینعلیه السلام به ظهور حجتعلیه السلام؛

5. آیاتی که به امام مهدیعلیه السلام تفسیر شده اند؛

6. امکان غیبت و کسانی از انبیاء و اولیا که غیبت داشته اند، فلسفه غیبت و...

در جلد دوم این کتاب نیز این عناوین به چشم می خورد:

1. حکایت کسانی که در زمان غیبت کبری ادعای رؤیت کرده اند؛

2. اخبار اهل سنت به وجود حجتعلیه السلام؛

3. نشانه های ظهور، حوادث عصر ظهور و رجعت و...

شایان ذکر است که این کتاب توسط «سیدمحمد جواد مرعشی نجفی» ترجمه و با نام چهره درخشان امام زمانعلیه السلام، در سه جلد منتشر شده است.


www.ayehayeentezar.com_gallery_images_32080344235947849341.gif
 

گمنام

ناظر کل
پرسنل مدیریت
"ناظر کل"
2. امام مهدی(ع) از ولادت تا ظهور (ترجمه الإمام المهدی(ع) من المهد إلی الظهور)، سیدمحمد کاظم قزوینی (1373-1308ش)، ترجمه حسین فریدونی، چاپ اول: تهران، آفاق، 1376.

کتاب یاد شده که در زمره محدود کتابهای ارزشمند تألیف شده در سالهای اخیر است، مشتمل بر 24 فصل است که عناوین آنها به این شرح است:

1. امام زمان(ع) کیست؟؛

2. نام و نسب حضرت؛

3. بشارات قرآن؛

4. بشارات احادیث نبوی؛

5. بشارات احادیث اهل بیت(ع)؛

6. آیا امام زمان(ع) به دنیا آمده است؛

7. چگونه از دیده ها نهان شده است؟؛

8. پنهانی کوتاه مدت؛

9. نایبان چهارگانه؛

10. چه کسانی در غیبت کوتاه آن حضرت را دیده اند؛

11. پنهانی بلندمدت؛

12. چه کسانی در غیبت بلند آن حضرت را دیده اند؟؛

13. چگونه تا امروز عمر کرده است؟؛

14. هنگام ظهور؛

15. اوصاف و علائم آن حضرت؛

16. نشانه های ظهور؛

17. مدعیان دروغین مهدویت و مهدی خوانده ها؛

18. چگونگی و محل ظهور؛

19. چگونگی تسلیم شدن قدرتها؛

20. چگونگی حکومت به هنگام ظهور؛

21. جامعه در عصر ظهور؛

22. شمار سالهای زمامداری؛

23. پایان زندگی آن حضرت؛

24. پس از آن حضرت.


www.ayehayeentezar.com_gallery_images_32080344235947849341.gif
 

گمنام

ناظر کل
پرسنل مدیریت
"ناظر کل"

3. روزگار رهایی (ترجمه یوم الخلاص)، کامل سلیمان، 2ج، ترجمه علی اکبر مهدی پور، چاپ سوم: تهران، آفاق، 1376.

کتاب یاد شده از نظر جامعیت مباحث، کثرت تتبع روایات، روانی و شیوایی نگارش و نگاهی جدید به برخی روایات قابل توجه است. عناوین فصول بیست گانه این کتاب به شرح زیر است:

1. مهدی منتظر کیست؟؛

2. سیمای حضرت مهدیعلیه السلام؛

3. میلاد مسعود؛

4. راز غیبت؛

5. استفاده از امام غائب؛

6. راز طول عمر؛

7. غیبت صغری؛

8. غیبت کبری؛

9. دوران حیرت؛

10. انتظار؛

11. یاران امام زمانعلیه السلام؛

12. روزگار رهایی؛

13. فرود آمدن حضرت عیسیعلیه السلام؛

14. دولت حق؛

15. نشانه ها؛

16. اهل آخرالزمان؛

17. نشانه های خارق العاده؛

18. آشوبهای جهانی؛

19. آشوبهای بیگانگان؛

20. انقلابیها و شورشیها.


در پایان چاپ فارسی این کتاب فهرستهای ارزشمندی آمده که برای اهل تحقیق بسیار قابل استفاده است.

در پایان این قسمت از مقاله برای آشنایی بزرگوارانی که قصد تحقیق و پژوهش در حوزه مباحث مهدوی دارند دو کتابنامه رانیز معرفی می کنیم:

1. در جست وجوی قائم: معرفی 1852 جلد کتاب پیرامون احوالات حضرت بقیة اللّه الأعظم امام زمان(ع)، سید مجید پورطباطبائی، چاپ اول: قم، مسجد مقدس صاحب الزمان قم (جمکران)، 1370.

2. کتابنامه حضرت مهدی(ع): معرفی بیش از 2000 عنوان کتاب مستقل به زبانهای مختلف، 2ج، علی اکبر مهدی پور، چاپ اول: قم، مؤسسه چاپ الهادی، 1375.



www.ayehayeentezar.com_gallery_images_32080344235947849341.gif
 

گمنام

ناظر کل
پرسنل مدیریت
"ناظر کل"

ب) دیدگاه فرهنگی ـ اجتماعی
این دیدگاه ضمن پذیرش همه مبانی و اصولی که در دیدگاه کلامی ـ تاریخی در زمینه تولد، غیبت و ظهور آخرین حجت الهی، حضرت مهدی(ع) پذیرفته شده و براساس براهین و شواهد قطعی و تردیدناپذیر عقلی و نقلی به اثبات رسیده، در پی این است که موضوع مهدویت و انتظار را به عنوان مبنایی برای پی ریزی کلیه مناسبات فرهنگی، سیاسی و اقتصادی مسلمانان در عصر غیبت، طرحی برای رهایی جوامع اسلامی از تارهای درهم تنبیده فرهنگ و مدنیت مغرب زمین و راهکاری برای گذر همه اهل ایمان از فتنه ها و آشوبهای آخرالزمان مطرح سازد.

پیش از پرداختن به مهم ترین شاخصه های دیدگاه فرهنگی ـ اجتماعی لازم است به عنوان مقدمه نکاتی را یادآور شویم:

در معارف شیعی، برخلاف دیگر ادیان و مذاهب، منجی موعود تنها به عنوان شخصیتی مربوط به آینده که در آخرالزمان زمین را از هرگونه بی عدالتی و نابرابری پیراسته می سازد، مطرح نیست؛ بلکه او شخصیتی است فرازمانی که سه زمان گذشته، حال و آینده را به هم پیوند می دهد.

امام مهدی(ع) از یک سو شخصیتی تاریخی و مربوط به گذشته است؛ چرا که او براساس قرائن و شواهد تاریخی انکارناپذیر در زمان و مکان مشخص و از نسل و تبار شناخته شده به دنیا آمده و حوادث و رویدادهای مختلف تاریخی را رقم زده است. این امام از دیگر سو، شخصیتی است مربوط به زمان حال؛ زیرا او به موجب نصوص فراوان، حجت خداوند بر بندگان در عصر حاضر و امام زمان شیعیان است و مردم در همین زمان حال نیز وظایف و تکالیف مشخصی در برابر او دارند. و بالاخره این امام؛ همچون موعود دیگر ادیان، شخصیتی مربوط به زمان آینده است؛ چرا که بنا بر روایات بی شماری که از پیامبراکرم(ص) و اهل بیت عصمت و طهارت(ع) نقل شده، او جهان را پس از آنکه از ظلم و ستم پر شده از عدل و داد آکنده می سازد و آینده بشر را رنگ و بویی خدایی می دهد.

براین اساس می توان گفت: همچنان که محدود کردن شخصیت امام مهدی(ع) به زمان گذشته و تنها سخن از موضوعاتی مانند تاریخ غیبت صغری و غیبت کبری و نواب اربعه گفتن جفایی آشکار به این شخصیت است، محدود کردن آن به زمان آینده و معرفی کردن امام مهدی(ع) تنها به عنوان منجی موعود و کسی که فقط در آینده نامعلوم منشأ تحولاتی در جوامع انسانی خواهد بود، نیز ستمی بزرگ به حجت خدا و امام حیّ و شاهد و ناظر است. بنابراین تنها زمانی می توان به شناختی جامع از شخصیت امام مهدی(ع) و اندیشه مهدویت و انتظار شیعی دست یافت که جایگاه و نقش این شخصیت و اندیشه را در سه زمان گذشته، حال و آینده بررسی کنیم و ضمن توجه به ریشه های تاریخی اندیشه مهدویت، رسالتی را که در عصر حاضر در برابر آن امام بزرگوار(ع) برعهده داریم به فراموشی نسپاریم و در عصر غیبت تمام تلاش خود را برای کسب رضایت آن حضرت و دوری از ناخشنودی ایشان، به کار بندیم.

شاید بتوان گفت معنای «معرفت امام زمان(ع)»، که پیامبر اکرم(ص) و امامان معصوم(ع) این همه در روایات بر آن تأکید کرده و دست نیافتن به آن را برابر با مرگ جاهلی دانسته اند، نیز چیزی غیر از این نیست؛ زیرا معرفت امام زمان(ع) آنگاه می تواند ما را از مرگ جاهلی برهاند که بتوانیم با شناسایی امام عصر خود از هدایتهای او بهره مند شویم و اوامر و نواهی او را پاس داریم وگرنه صرف اینکه بدانیم چه کسی در عصر حاضر امام ماست بی آنکه این امام تأثیری در زندگی و فعل و ترک ما داشته باشد، نمی تواند مایه نجات و رستگاری ما باشد.

در اینجا برای روشن تر شدن بحث، به چند روایت که در آنها حالات، ویژگیها و وظایف منتظران واقعی امام مهدی(ع) در زمان غیبت، بیان شده، اشاره می کنیم:

در نخستین روایت که از امام سجاد(ع) نقل شده، آن حضرت ضمن پیش بینی دوران غیبت دوازدهمین امام از سلسله جانشینان پیامبر اکرم(ص) کسانی را که در زمان غیبت، امامت این امام را پذیرا می شوند و در انتظار او به سر می برند، برترین مردم همه زمانها معرفی می کنند و دلیل این برتری را این می دانند که برای آنها غیبت و حضور هیچ تفاوتی نداشته و همان وظایفی را که در زمان حضور باید انجام دهند در زمان غیبت انجام می دهند:

غیبت دوازدهمین ولی خداوند ـ صاحب عزت و جلال ـ از سلسله جانشینان رسول خدا ـ که درود خدا بر او و خاندانش باد ـ و امامان بعد از او، به درازا می کشد. ای اباخالد! آن گروه از مردم که در زمان غیبت او امامتش را پذیرفته و منتظر ظهور اویند برترین مردم همه زمانها هستند؛ زیرا خداوند ـ که گرامی و بلندمرتبه است ـ چنان خِرَد، درک و شناختی به آنها ارزانی داشته که غیبت [و عدم حضور امام [برای آنها همانند مشاهده [و حضور امام [است.

خداوند مردم این زمان را به مانند کسانی قرار داده که با شمشیر در پیشگاه رسول خدا ـ که درود خدا و او بر خاندانش باد ـ جهاد می کنند. آنها مخلصان واقعی، شیعیان راستین ما و دعوت کنندگان به سوی دین خدا در پنهان و آشکار هستند.10

در روایت دوم، امام صادق(ع) همه کسانی را که علاقه مند به داخل شدن در زمره یاران حضرت قائم(ع) هستند دعوت به انتظار کرده و به آنها سفارش می کنند که در زمان انتظار، پرهیزکاری و اخلاق نیکو را پیشه خود سازند و در پایان نیز آن حضرت به منتظران نوید می دهند که اگر این گونه عمل کنند، پاداش کسانی را می یابند که در زمان ظهور در پیشگاه قائم(ع) هستند:

هرکس دوست می دارد از یاران [حضرت] قائم [که بر او درود باد] باشد، باید که منتظر باشد و در این حال پرهیزکاری و اخلاق نیکو را پیشه خود سازد، در حالی که منتظر است. پس چنانچه بمیرد و پس از مردنش قائم ـ که بر او درود باد ـ به پا خیزد، پاداش او همچون پاداش کسی خواهد بود که آن حضرت را درک کرده است. پس کوشش کنید و در انتظار بمانید، گوارا باد بر شما [این اجر] ای گروه مشمول رحمت [خداوند].11

بالاخره در سومین روایت، که پیش از این نیز بدان اشاره شد، امام مهدی(ع) با یادآوری ناگهانی بودن امر ظهور، از همه شیعیان می خواهند که در زمان غیبت هرآنچه را که موجب خشنودی آن حضرت می شود پیشه خود سازند و از هر آنچه که موجب ناخشنودی ایشان می شود پرهیز کنند؛ زیرا در غیر این صورت در زمان ظهور هیچ عذری از آنها پذیرفته نمی شود.12

با این نگاه به منجی موعود است که دیدگاه فرهنگی ـ اجتماعی، تبیین، تبلیغ و ترویج فرهنگ مهدویت و انتظار را سر لوحه فعالیتهای خود قرار داده و پرداختن به امور زیر را در عصر حاضر ضروری می داند:

1. شناسایی و نقد بنیادین وجوه مختلف فرهنگ و تمدن مغرب زمین، به عنوان فرهنگ و مدنیتی که در تقابل جدی با آرمان «حقیقت مدار»، «معنویت گرا» و «عدالت محور» مهدوی قرار دارد؛ زیرا انسانهای عصر غیبت تنها زمانی می توانند به ریسمان ولایت مهدوی چنگ زنند و به تمام معنا در سلک منتظران موعود قرار گیرند که باطل زمان خویش را به درستی بشناسند و با تمام وجود از آن بیزاری جویند؛

2. شناخت و نقد جدی مناسبات فرهنگی، سیاسی و اقتصادی حاکم بر جوامع اسلامی؛ مناسباتی که عمدتا به تقلید از الگوهای توسعه غربی و تحت تأثیر اندیشه های عصر مدرنیته در این جوامع شکل گرفته است؛ چرا که این جوامع بدون شناخت جدی وضع موجود خود نمی توانند به راهکارهای مبتنی بر آموزه های دینی برای خروج از فتنه های فراگیر عصر غیبت دست یابند؛

3. تلاش در جهت تدوین استراتژی سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و نظامی جوامع اسلامی در عصر غیبت و تا رسیدن به عصر طلایی ظهور، براساس اندیشه مهدویت و انتظار؛

4. بازشناسی وجوه مختلف اعتقادی، تاریخی، فرهنگی و اجتماعی اندیشه مهدویت و انتظار با بهره گیری از منابع متقن و مستدل و استفاده از همه توان مراکز علمی حوزوی و دانشگاهی در زمینه مباحث، کلامی، فلسفی، عرفانی، اخلاقی، علوم اجتماعی و سیاسی و...؛

5. تلاش در جهت پالایش اندیشه ناب مهدوی از هرگونه شائبه جعل و تحریف و زدودن این اندیشه از زنگارهای جهل و خرافه، سخنان سست و بی اساس و هرگونه دیدگاه انحرافی مبتنی بر افراط یا تفریط؛

6. پاسخگویی عالمانه و متناسب با نیازهای روز به شبهات، پرسشها و ابهامهای موجود در زمینه اندیشه مهدویت؛

7. احیا و گسترش فرهنگ انتظار و تلاش برای شناساندن نقش سازنده این فرهنگ در پایداری و پویایی جوامع اسلامی؛

8. تبیین وظایف و تکالیف مردم در برابر حجت خدا و امام عصر(ع)، نهادینه ساختن این وظایف و تکالیف در فرد واجتماع و آماده ساختن جامعه اسلامی برای استقبال از واقعه مبارک ظهور؛

9. مقابله جدی با کلیه جریانهای سیاسی ـ فرهنگی که در قالب کتاب، نشریه، فیلم، نرم افزارهای رایانه ای، پایگاه های اطلاع رسانی جهانی (اینترنت) و... به تقابل با اندیشه مهدویت شیعی می پردازند؛

10. بررسی و نقد کلیه دیدگاه هایی که از سوی متفکران مغرب زمین در زمینه جهان آینده و آینده جهان مطرح است.

یکی از مهم ترین کتابهایی که می توان با استفاده از آن به شناختی نسبتا جامع از دیدگاه فرهنگی ـ اجتماعی رسید، کتاب زیر است:

استراتژی انتظار (2جلد در یک مجلد)، اسماعیل شفیعی سروستانی، چاپ اول: تهران، موعودعصر، 1381.


___


1 .ترجمه نام کتاب چنین است: «پیمانه های خوبیها، درباره فواید دعا برای قائم(ع)».

2 .محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج 53، ص 176، ح 7.

3 .همان، ج 8، ص 368.

4 .محمدبن یعقوب کلینی، الکافی، ج1، ص371، ح5.

5 .مترجم این کتاب سید جواد مصطفوی و ناشر آن دفتر نشر فرهنگ اهل بیت(ع) است.

6 .ر.ک: مصنفات الشیخ المفید، ج 7.

7 .ر.ک: همان، ج 3.

8 .ترجمه نام این کتاب این است: «شناساندن پیشوایان (نشانه های) هدایت به مردمان».

9 .ر.ک: کشف الغمة فی معرفة الأئمة، ج 1، مقدمه.

10.شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج1، ص320؛ محمدباقر مجلسی، همان، ج52، ص122، ح4.

11.محمدبن ابراهیم نعمانی، کتاب الغیبة، ص200، ح16.

12.محمدباقر مجلسی، همان، ج53، ص176.



www.ayehayeentezar.com_gallery_images_32080344235947849341.gif
 
بالا