مصرف خود سرانه آنتی بيوتيک و عواقب آن
آنتی بيوتيک ها (يا در اصطلاح عموم چرک خشک کن ها) در بين داروهای امروزی، بيشترين داروهای تجويزی هستند. آنتی بيوتيکها از طريق کشتن ميکروبها يا توقف تکثير آنها با عوامل بيماريزا مقابله ميکنند. پنی سيلين ، اولين آنتی بيوتيکی بود که بطور تصادفی از محيط کشت کپک کشف شد. امروزه متجاوز از 100 آنتی بيوتيک مختلف وجود دارد که پزشک برای درمان ناراحتی های کوچک تا عفونت های تهديدکننده حيات از آنها استفاده ميکند، وليکن اگر نابجا مصرف شوند بسيار خطرناک خواهند بود. با شناخت اهميت مصرف بجا و نابجای آنتی بيوتيکها، شما می توانيد به سلامتی خود وخانواده خود کمک کنيد.
هرچند برخی آنتی بيوتيکها عليه انواع گسترده ای از عفونتها مؤثر هستند ولی مهم است که بدانيم هر آنتی بيوتيکی تمام عفونتها را نميتواند درمان کند و نيز آنها فقط عليه عفونتهايی بکار ميروند که توسط باکتريها ٬ قارچ ها و انگل های بيماريزا بوجود آمده باشند و عليه بيماريهای ويروسی مثل سرماخوردگی و آنفولانزا تاثيری ندارند. بهترين کاری که شما ميتوانيد در اين مواقع انجام دهيد اين است که اجازه دهيد سرماخوردگی و آنفولانزا، دوره خود را که گاهاً 2 هفته ممکن است طول بکشد ٬ طی کند و فقط علايم راتسکين دهيد. اگر بيماری شما طی 2 هفته بدتر شد يا شروع به بهبود نکرد جهت بررسی بيشتر به پزشک مراجعه کنيد.
بعنوان مثال بيماريهای زير در اکثر موارد علت ويروسی دارند:
- سرماخوردگی (گرفتگی بينی ٬ گلودرد ٬ عطسه ٬ سرفه ٬ سردرد)
- آنفولانزا (تب ٬ لرز ٬ بدن درد ٬ سردرد ٬ گلودرد ٬ سرفه خشک)
- خيلی از سرفه ها
- برونشيت حاد (سرفه و تب) در بسياری موارد توسط ويروسها ايجاد ميشود.
- فارنژيت (گلودرد) نيمی از اين موارد توسط ويروسها ايجاد ميشود.
- گاستروانتريت های ويروسی (اسهال و ...)
و بيماريهای زير در بيشتر مواقع علت باکتريايی دارند:
- عفونتهای گوش - آنتی بيوتيکها بر بيشتر و نه کل عفونتهای گوش موثر هستند.
- عفونتهای شديد سينوسها (که 2 هفته يا بيشتر طول بکشد.)
- گلودرد استرپتوکوکی
- عفونت ادراری
تنها پزشک است که ميتواند از بين انواع مختلف آنتی بيوتيکها ٬ آنتی بيوتيک مؤثر بر بيماری شما را تشخيص دهد. بعنوان مثال اگر شما عفونت گوش داشته باشيد ٬ پزشک تشخيص ميدهد که چه نوع از باکتريها اغلب ميتواند باعث عفونت گوش شود. اگر عفونتی باشد که بتواند توسط گونه های مختلفی از باکتريها ايجاد شود يا توسط باکتريهايی ايجاد شود که قابل پيش بينی نباشد که به چه آنتی بيوتيکی حساس است ٬ آزمايشگاه نمونه هايی از خون ٬ ادرار يا نسج فرد بيمار را ميگيرد و از طريق تکنيک های خاصی مثل رنگ آميزی يا کشت به تشخيص باکتريهای ايجاد کننده عفونت و يا تعيين حساسيت آنها به آنتی بيوتيکها کمک ميکند.
عوامل مؤثر ديگر در انتخاب آنتی بيوتيک از طرف پزشک ٬ اطلاع از سابقه حساسيت بيمار به يک آنتی بيوتيک خاص ٬ قيمت دارو ٬ زمانبندی دوز دارو ٬ عوارض عمومی دارو ٬ سن بيمار ٬ بقيه داروهايی که فرد دريافت ميکند و محل اکتساب عفونت در جامعه است ٬ مثلاً اينکه آيا بيمار در خانه سالمندان زندگی ميکند يا نه ٬ زيرا باکتريهای متفاوتی در اين گونه محيط ها ميتوانند عامل بيماری باشند.