وطن من ماکو(آنا یوردوم ماکو)

gole yakh

کاربر با تجربه
"کاربر *ویژه*"
ماکو یکی از شهرهای استان آذربایجان غربی در شمال غربی ایران است. این شهر در نزدیکی مرز ایران و ترکیه قرار دارد. شهر ماکو مرکز شهرستان ماکو است. شهر ماکو در دره‌ای بنا شده که رودخانه زنگمار از آن می‌گذرد و شهر را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم می‌کند. قسمت جنوبی شهر در دامنه کوه سبد قرار گرفته و آبادی چندانی ندارد ولی بخش شمالی آن آبادتر و بزرگتر است.[نیازمند منبع]



شهر ماکو- شیرزاده


بخش شمالی ماکو که زیر کوه قیه قرار دارد.
این شهر به دلیل آنکه در کنار مرز و گمرک بازرگان واقع شده‌است محل عبور مسافرینی است که قصد دارند از طریق زمینی به ترکیه سفر کنند.

زبان مردم ماکو ترکی و کردی می‌باشد .[۷]

محتویات
وجه تسمیه
ماکو به زبان ارمنی به معنی چراگاه‌است و از این رو به آن ماکو گفته‌اند چرا که چراگاه‌های بزرگ در پیرامون ماکو وجود دارد.[۸] همچنین برخی معتقدند مادها که در زمان پادشاهی ایشتوویگو در این منطقه ساکن شدند، آن را مادکوه (کوه مادها) نامیدند. این نام بعداً به صورت ماکو درآمد.[۹] یاقوت حموی عقیده دارد ماکو محل زندگی روحانیون زردشتی بوده‌است لذا در اصل ماگوش نام داشته که به مرور ایام ماکو شده‌است.
 

gole yakh

کاربر با تجربه
"کاربر *ویژه*"
اماکن مهم گردشگری ماکو
آثار باستانی شهرستان ماکو

  • تپه ما قبل تاریخ خلیل‌آباد در ۳۰۰ متری شوط
  • کلیسای عظیم سنت استپاسن در دره شام ارسکنار
  • معبد سنگی در ده شدی دشت زنگنه
  • برج و بارو و کتیبه در، ساری قیه و در صخره ماکو
  • خرابه‌های تعدادی کلیساهای ارمنی در دهات مختلف
  • آثار تاریخی شهر دامبات
  • خرابه‌های قدیمی گزلو در ده مخند
  • آثار و علایم منقوش در سنگ در ده قزلجه قلعه دهستان قره قویون
  • دالانها و غارهای زیرزمین در اطراف آرارات
  • شهر روسا یا قلعه جم خور در ده بسطام چایپاره
  • اتاق سنگی در ده چیره کندی چای پارا
  • گورستان تاریخی پیر احمد کندی در دهات آواجیق
  • پل بشگوز در نزدیک شهر ماکو
  • خرابه‌های سه گوش در ده قزلداغ
  • اتاق سنگی در ده دلیک داش
  • کلیسای زور زور در ده بارون
  • دیری متعلق به فرقه دمینکن در پای کوه قیه
  • اتاق سنگی در ده سنگر
  • کلیسای مریم ننه در شمال شهر ماکو
  • بنای باشکوه کلاه فرنگی در بیمارستان ماکو
  • کاخ باغچه جوق[۱۰]
  • ازارتفاعات ماکو می‌توان چهارکشورایران ترکیه اذربایجان وارمنستان رادید.
ماکو روستاهای زیبایی هم دارد قره خاچ با آب هوای ییلاقی و محیطی آرام یکی از جاذبه‌های طبیعی این شهر می‌باشد علاوه بر آن روستاهای بارون، رند، هندور، سنگر، کوسج ؛و قلعه جوق و باغچه جوق از زیباترین روستاهای ماکو می‌باشند ...

تاریخ
در منطقه ماکو بازمانده‌های یک شهر بزرگ قدیمی که دامبات و خاورزمین نام داشت دیده می‌شود.[۱۱]

گله‌داران ساسانی از ساکنان این منطقه بودند. این شهر ویرانه را هنوز خاورزمین می‌نامند.

در دوره‌های بعدی ماکو بخشی از ایالت واسپورکان ارمنستان شد[۱۲] گروهی محل شهر کنونی ماکو را محل قبلی دژ قابان دانسته‌اند. در جلد ششم فرهنگ معین (به تالیف جعفر شهیدی) آمده‌است: "ماکو در قدیم قلعه‌ای بود به نام قابان که چون محل دزدان بود شاه عباس آن را خراب کرد. بنای شهر ماکوی امروزی را می‌توان از سال ۱۰۱۲ ه. ش. دانست."[۱۳] در دوره‌های بعد، اعراب و ترکان سلجوقی بر منطقه چیره شدند.[۱۴]

کلاویخو، سفیر ‍پادشاه اس‍پانیا، که درتاریخ اول ژوئن ۱۴۰۳ م از ماکو دیدن می‌کند، آن را قلعه‌ای می‌نامد که حاکمش مسیحی و نورالدین نام دارد. به گفتهٌ وی قراولان همگی از ارمنستان هستند ولی آشنا به زبانهای ترکی و فارسی.[۱۵]

به هنگام انعقاد عهدنامه گلستان، در مورد ماکو میان روس و عثمانی رقابت بود. در پی آن به مردم و خان‌های ماکو اختیار داده شد تا به هر سو که مایلند ملحق شوند و آنان الحاق به ایران را انتخاب کردند. از این حیث خوانین ماکو به‌ویژه تیمورپاشا و اقبال‌السلطنه طرف رعایت و ملاحظه قاجاریه بودند.[۱۶]
 

gole yakh

کاربر با تجربه
"کاربر *ویژه*"
آب و هوا

ماکو دارای آب و هوای نیمه خشک با توجه به مکانش تحت تاثیر باران‌هایی از کوه‌های زاگرس است. هوای شهر گرم و خشک در تابستان، و سرد همراه با بارش برف در زمستان است. بیشترین بارش ناشی از رگبارهای بهاری است.


[نهفتن]وضعیت آب‌وهوای Maku, Iran
ماه
ژانویه فوریه مارس آوریل مه ژوئن ژوئیه اوت سپتامبر اکتبر نوامبر دسامبر سال
بالاترین ‎°C (°F)‎
۱۱٫۵ ۱۴٫۰ ۲۳٫۰ ۲۷٫۵ ۳۰٫۶ ۳۶٫۰ ۳۷٫۰ ۳۷٫۸ ۳۴٫۲ ۲۸٫۰ ۲۰٫۸ ۱۹٫۰ -۱۷٫۸
میانگین بالاترین‌ها ‎°C (°F)‎
۰٫۴ ۲٫۶ ۸٫۰ ۱۵٫۴ ۱۹٫۹ ۲۵٫۲ ۲۹٫۴ ۲۹٫۶ ۲۴٫۹ ۱۷٫۵ ۹٫۸ ۲٫۹ ۱۵٫۴۷
میانگین پایین‌ترین‌ها ‎°C (°F)‎
−۷٫۴ −۵٫۸ −۱٫۰ ۵٫۵ ۹٫۱ ۱۳٫۱ ۱۷٫۲ ۱۷٫۲ ۱۲٫۵ ۷٫۱ ۱٫۰ −۴٫۳ ۵٫۳۵
رکورد پایین‌ترین ‎°C (°F)‎
−۲۲٫۰ −۲۳٫۰ −۲۲٫۰ −۸٫۰ ۰٫۰ ۴٫۰ ۸٫۰ ۹٫۴ ۲٫۴ −۲٫۶ −۱۵٫۳ −۲۰٫۲
بارش mm (اینچ)
۱۳٫۰ ۱۹٫۹ ۳۰٫۴ ۳۷٫۱ ۵۴٫۵ ۳۹٫۶ ۱۴٫۸ ۱۱٫۵ ۱۰٫۲ ۲۵٫۷ ۲۰٫۹ ۱۶٫۹
٪ رطوبت
۶۵ ۵۹ ۵۳ ۴۶ ۴۶ ۴۰ ۳۷ ۳۶ ۳۶ ۴۶ ۵۴ ۶۵
میانگین روزهای همراه با بارش (≥ 1.0 mm)
۳٫۵ ۴٫۰ ۵٫۷ ۷٫۱ ۹٫۸ ۶٫۸ ۳٫۲ ۲٫۰ ۱٫۹ ۵٫۰ ۴٫۶ ۳٫۹
ساعات آفتابی
۱۲۶٫۵ ۱۴۶٫۲ ۱۸۱٫۲ ۱۸۵٫۷ ۲۳۰٫۴ ۲۹۰٫۲ ۳۲۷٫۰ ۳۲۲٫۵ ۲۷۴٫۸ ۱۹۹٫۹ ۱۶۲٫۶ ۱۱۹٫۷
منبع: Synoptic Stations Statistics
 

gole yakh

کاربر با تجربه
"کاربر *ویژه*"
منابع
  1. IRANSEDA Network گذری بر حمام تاریخی ماکو
  2. IRANSEDA Network گذری بر حمام تاریخی ماکو
  3. فرمانداری ماکو
  4. IRANSEDA Network گذری بر حمام تاریخی ماکو
  5. IRANSEDA Network گذری بر حمام تاریخی ماکو
  6. پیش‌شماره
  7. «معرفی شهرستان».
  8. «Fars News Agency: ماکو شهر کلاه به سر ایران است».
  9. موسوی ماکویی، تاریخ ماکو، ص۲۹.
  10. ماکو سیتی
  11. موسوی ماکویی، تاریخ ماکو، صص۳۴-۳۷.
  12. موسوی ماکویی، تاریخ ماکو، ص۶۴.
  13. موسوی ماکویی، تاریخ ماکو، ص۵۴
  14. موسوی ماکویی، تاریخ ماکو، ص۶۷.
  15. Embassy to Tamerlane, Ruy Gonzalez de Clavijo; ed H. Simpole London - 2009
  16. موسوی ماکویی، تاریخ ماکو، ص۱۱۰. به نقل از: خاطرات و خطرات مخبرالسلطنه، ص۳۲۸.
  • موسوی ماکویی، میر اسدالله، تاریخ ماکو، تهران: نشر بیستون، ۱۳۷۶، ص۳۵. (شابک: ۹۶۴۹۰۰۳۶۲۲)، با نقل از مینورسکی
  • مختصات و ارتفاع
 

gole yakh

کاربر با تجربه
"کاربر *ویژه*"
جاذبه های طبیعی - ماکو:

رودخانه ارس- ماكو: رود مرزي‌ ارس‌ از ديم‌ قشلاق‌ تا محل‌ بهم‌ پيوستن‌ آق‌ چاي‌ به‌ ارس‌ ، حدود ۱۳۵ كيلومترميان‌ آذربايجان غربي و جمهوري‌ خود مختار نخجوان‌ جاريست‌. اين‌ رود از كوههاي‌ هزاربركه‌ تركيه‌ سرچشمه‌ مي‌گيرد و سپس‌ با رودي‌ ديگر بنام‌ كورا در جمهوري‌ آذربايجان‌ ، يكي‌ مي‌شود و بالاخره‌ به‌ درياي مازندران مي‌ريزد. اين‌ رود ۱۰۷۲ كيلومتر طول‌ دارد. پيرامون‌ سد ارس‌ در شرق‌ ماكو جنگل ‌كاري‌ شده‌ و تفرجگاه‌ عمومي‌ است.

آبشار قلعه جوق – ماكو: آبشار قلعه‌ جوق‌ در كوه‌ قلعه‌ جوق‌ ماکو قرار دارد. ارتفاع‌ آن‌ قريب‌ به‌ ۸۰ متر است‌. آب‌ اين‌ آبشار خيلي‌ زياد نيست ‌، ولي‌ شكل‌ و جريان‌ بسيار زيبائي دارد.

آبگرم شوط آباد – ماكو: روستاي‌ شوط‌ آباد در ۲۷ كيلومتري‌ جنوب‌ شرقي‌ ماکو واقع‌ شده‌ است‌. ۵/۲ كيلومتر بعد از شوط‌ آباد تپه‌اي‌ وجود دارد كه‌ آبگرم‌ از بالاي‌ آن‌ خارج‌ مي‌شود. آبدهي‌ چشمه‌ اصلي‌ در حدود ۳ ليتر در ثانيه ‌است‌ و آب‌ آن‌ جزو آبهاي‌ معدني‌ بيكربنات‌ مخلوط‌ گازدار و آهن‌دار است.
 

gole yakh

کاربر با تجربه
"کاربر *ویژه*"
>>>دخمه اورارتویی شیرین و فرهاد<<<

گوردخمه‌ بام فرهاد، در هفت کیلومتری ماکو در دل کوهی به نام «سنگر» در نزدیکی کوه‌های آرارات قرار دارد. پس از گذر از ۳۰ پله‌ی سنگی، ورودی بام فرهاد برای گردشگران نمایان می‌شود. این گوردخمه دارای سه اتاق با سنگ‌تراشی استادانه و زاویه‌بندی مناسب است که جز تاقچه‌ای کوچک با قوسی هلالی در یکی از اتاق‌ها، تزئینات دیگری در آن به چشم نمی‌خورد.

%D8%AF%D8%AE%D9%85%D9%87_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%88%DB%8C%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D9%88_%D9%81%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%AF_1_.jpg


%D8%AF%D8%AE%D9%85%D9%87_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%88%DB%8C%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D9%88_%D9%81%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%AF.jpg


<<<پل پنج چشمه(بشگز)>>>

پل ۴۳ متری پنج‌چشمه، از سنگ‌های تراشیده‌ی سیاه و سپیدی که زیبایی ویژه‌ای به پل داده، ساخته شده است. دیرینگی پل پنج چشمه که بر روی رودخانه‌ی پرآب زنگمار در شرق ماکو قرار دارد، به دوران صفویه بازمی‌گردد. این پل، پیش‌تر دارای پنج چشمه بوده است که در زمان قاجار با ادغام دو چشمه، اکنون چهار چشمه بیشتر ندارد. گفتنی است یکی از دهانه‌های پل، بزرگ‌تر از سه چشمه‌ی دیگر و شکل آن نیز متفاوت از دهانه‌های دیگر است و شیب‌ تندتری دارد.

%D9%BE%D9%84_%D9%BE%D9%86%D8%AC_%DA%86%D8%B4%D9%85%D9%87_%D8%A8%D8%B4%DA%AF%D8%B2_.jpg


>>>گرمابه ماکو<<<

گرمابه‌ی صفوی ماکو که در سال ۱۳۸۰ خورشیدی در کاوش‌های باستان‌شناسی سر از خاک به در آورد، دارای رختکن، گرم‌خانه، سربینه و … است. رختکن علاوه بر حوض، دارای سکوهای مرمری با کفش‌کن‌های کوچک جناقی در زیر است. سربینه دارای دو ورودی مارپیچ، چهار ستون سنگی، کف سنگی، پاشور و … است. درون گرمابه نیز قرینه است و حوضی در کف آن ساخته شده است که آب سرد حمام را تأمین می‌کرد. آب‌گرم نیز از حوضچه‌های مرمرین تأمین می‌شد. کف گرمابه نیز آب‌روهایی داشت که پساب را به بیرون از حمام منتقل می‌کرد.

گفتنی است این گرمابه در بافت تاریخی ماکو و در دامنه‌ی کوه قلعه‌قبان جای گرفته است.

%DA%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DB%8C_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C_%D9%85%D8%A7%DA%A9%D9%88.jpg




<<<عمارت کلاه فرنگی>>>

ساختمان کلاه‌فرنگی ماکو که پیشینه‌ی آن به دوران قاجار می‌رسد، در دو طبقه ساخته شده است. نمای بیرونی این بنا، هشت ضلعی و نقشه‌ی آن از داخل به شکل صلیب است. دور تا دور این عمارت را که تلفیقی از معماری ایرانی و فرنگی است، بالکنی با ۲۰ ستون چوبی، تزئینات گچ‌بری ماهرانه، نقش‌های گل و بوته، آینه‌کاری، نقاشی‌های رنگ و روغن و پنجره‌های ارسی با نقوش گوناگون و شیشه‌های رنگی فراگرفته است.

گفتنی است در کنار این ساختمان، عمارت شیر و خورشید با گچ‌بری‌هایی زیبا قرار دارد.

%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%87_%D9%81%D8%B1%D9%86%DA%AF%DB%8C.jpg


>>>کلیسای زور زور<<<

بر فراز رودخانه‌ی زنگمار، کلیسای زور زور خودنمایی می‌کند. کلیسایی که در سده‌ی چهاردهم میلادی ساخته شده است، اما به دنبال ساخت سد بارون برای اینکه این سازه‌ی زیبا به زیر آب نرود به جایی مرتفع‌تر جابه‌جا شد. زور زور در سال ۲۰۰۸ به عنوان میراث جهانی در یونسکو ثبت شد.

%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%88%D8%B1_%D8%B2%D9%88%D8%B1_3_.jpg


%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%88%D8%B1_%D8%B2%D9%88%D8%B1_4_.jpg


%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%88%D8%B1_%D8%B2%D9%88%D8%B1.jpg


%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%88%D8%B1_%D8%B2%D9%88%D8%B1_1_.jpg


<<< کاخ موزه با غچه جوق-کاخ سردار ماکو>>>

باغچة جوق ماكو در فاصلة 6 کيلومتري ماکو و حدود 2 کيلومتري از سمت غرب جاده اصلي بازرگان و در روستايي به نام باغچه جوق در استان آذربايجان غربی واقع شده است. كاخ تاريخي وبا شكوه باغچه جوق ماكو در باغي به وسعت حدود 11 هكتار در اواخردوره قاجار به دستور اقبال السلطنه ماكويي، يكي از ســرداران مظفـــرالدين شاه و ازحكام مقتدر آن دوره ( 1324-1313 هجري قمري) با 2500 متر مربع زير بنا در باغي زيبا كه داراي انواع درختان ميوه و گلها (بوته‎هاي بزرگ رز و ...) و درختان زينتي ( اقاقيا، تبريزي و...) و چشمه‌اي زلال مي‎باشد، ساخته شد و تأثير شگرفي از سبك معماري روسیه آن زمان پذيرفته است.

قبلاً در همين وبلاگ در تاريخ ۲۹ مرداد ۱۳۸۸ مطلبي در مورد اين شاهكار معماري با ذكر جزييات نوشته ام.

%DA%A9%D8%A7%D8%AE_%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%A8%D8%A7_%D8%BA%DA%86%D9%87_%D8%AC%D9%88%D9%82_%DA%A9%D8%A7%D8%AE_%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%A7%DA%A9%D9%88_1_.jpg


%DA%A9%D8%A7%D8%AE_%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%A8%D8%A7_%D8%BA%DA%86%D9%87_%D8%AC%D9%88%D9%82_%DA%A9%D8%A7%D8%AE_%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%A7%DA%A9%D9%88.jpg


%DA%A9%D8%A7%D8%AE_%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%A8%D8%A7_%D8%BA%DA%86%D9%87_%D8%AC%D9%88%D9%82_%DA%A9%D8%A7%D8%AE_%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%A7%DA%A9%D9%88_2_.jpg


>>>ساختمان بيمارستان قديمي ارتش<<<

اين بيمارستان قديمي كه در بالاي يك تپه قرار گرفته است فقط ديوارهاي آن پابرجا مي‌باشد. اين بيمارستان در جنگ دوم جهاني به عنوان بيمارستان ارتش استفاده مي‌شده است ولي امروزه به صورت مخروبه باقيمانده است.

%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B4.jpg


<<<پل قلعه جوق>>>

اين پل در روستاي قلعه جوق قرار گرفته است. بناي اصلي پل نسبتاً از بين رفته است ولي قسمتهايي از آن هنوز باقيمانده است. با مرمت آن مي‌شود دوباره اين پل باستاني را احياء كرد. ضمناً در نزديكي پل (در پايين) تفرجگاه وجود دارد كه با احياء اين پل مي‌توان به جاذبه اين قسمت افزود. اين پل كه بر اثر حوادث طبيعي از بين رفته است پايين‌تر از آن پل جديدي احداث شده است.

%D9%BE%D9%84_%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87_%D8%AC%D9%88%D9%82.jpg


>>>پل قديمي كشمش تپه<<<

پل قديمي كشش تپه از پل‌هاي قديمي شهرستان مي‌باشد كه توسط ميراث فرهنگي مرمت كلي شده است و كنار جاده ماكو به بازرگان كنار جاده ديده مي‌شود.

%D9%BE%D9%84_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C_%DA%A9%D8%B4%D9%85%D8%B4_%D8%AA%D9%BE%D9%87.jpg


رودخانه ارس

%D8%B1%D9%88%D8%AF%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%B3.jpg


تاج سد ارس

%D8%AA%D8%A7%D8%AC_%D8%B3%D8%AF_%D8%A7%D8%B1%D8%B3.jpg


البته لازم به ذکر است که ماکو دارای طبیعتی زیبا و بی نظیر در هر فصل می باشد و نقاط دیدنی بسیاری دارد مانند تالابهای قره بولاغ و یاریم قیه و بورالان که از ییلاقات ایلات ماکوست و رودخانه های قره سو و ساری سو که طبیعت بکر و زیبایی دارد و در فرصتهای دیگر به آن خواهم پرداخت.
 
بالا